Deprem sonrasý insanlarýn psikolojik durumu ve neler yapýlmasý konusunda ülkemizin psikiyatri alanýndaki önemli isimleri þunlarý söylüyorlar: "Bir hayat olayý yaþadýk, sosyolojik psikolojik sonuçlarý olacaktýr. Kabullenip, isyan etmeyecek dersler çýkararak, aklýmýzý baþýmýza alacak daha iyi insan olma yönünde özeleþtiri yeteneðimizi geliþtirerek bu dönemden Türkiye olarak kârlý çýkmamýz mümkündür."

Prof. Dr. Nevzat Tarhan yönetimindeki Memory Center Nöropsikiyatri Merkezi uzmanlarý depremden de kazanýmlý çýkmanýn mümkün olduðuna dikkat çekerek, özgüvenini kaybetmeyen insanlarý böyle hayat olaylarýnýn geliþtirdiðini söylüyorlar.
Psikiyatr Dr. Gökben Hýzlý, þunlarý söylüyor:

"... Ülkemiz deprem kuþaðýnda ve biz hayatýmýzýn herhangi bir anýnda bu doða olayýnýn karþýmýza çýkacaðýný unutmamalýyýz. Üstelik de yetiþkinler panik halindeyse çocuklar daha fazla panik oluyor. Bu yüzden onlarýn yanýnda mümkün olduðunca depremle ilgili korkular kontrol altýnda tutulmalý ve çocuklara onlarýn anlayabilecekleri düzeyde bilgi verilmelidir. Daha saðlam binalar inþa etmek, deprem anýnda neler yapmak gerektiðini bilmek gibi önlemleri aldýktan sonra günlük hayatýmýza olaðan þekilde devam etmeyi öðrenmek zorundayýz."

Çocuklara Yardýmcý Olmak Ýçin:

Prof. Dr. Nevzat Tarhan da depremden sonra yaþanan korku ve kaygýnýn çocuklarý çok etkilediðini belirtiyor. Tarhan'a göre parmak emme, altýný ýslatma, kabus görme, yalnýz yatamama, büyüklerin yanýndan ayrýlmama, tutunma isteði ve sýk sýk boyna sarýlmak sýk görülen davranýþlar... Neler yapýlmasý gerektiðini ise Prof. Dr. Tarhan þöyle anlatýyor:

"Özellikle 9 yaþýn üzerindeki çocuðun tehlikeyi anlamasýna yardýmcý olmak gerekir. 'Bir acý yaþanýyor bu acýyý yaþayýp katlanacaðýz' mesajý vermek gerekiyor. Büyükler sabýrlý, kararlý, cesaretli, yardýmsever, þefkatli olurlarsa çocuklarýn ruh saðlýðýnda kalýcý bozulmalar olmayacaktýr. Çocuklarla daha fazla zaman geçirmek gerekiyor. Onlara sarýlýp, dokunup, yalnýz olmadýklarý duygusunu vermeliyiz. Çocuklarýn duygularýný, düþüncelerini ifade etmelerine fýrsat vermeliyiz, oyun oynasýnlar, resim çizsinler, gün boyu yorulsunlar serbest býrakalým. Hayatýn normale döndüðü duygusu çocuklarý rahatlatacaktýr. Deprem çilesinin çocuklarýmýzýn erken olgunlaþmasýna neden olduðunu söylemek gerekir."

Özgüveninizi Kaybetmeyin

Prof. Dr. Nevzat Tarhan insanlarýn psikolojik olarak eskisi gibi saðlýklý hale gelmesi için þunlara dikkat etmesi gerektiðini söylüyor:

* Hayatýn zor bir döneminden geçiliyor. Toparlanmak için bir zamana ihtiyaç vardýr.

* Bu olayý düþünen herkes sizin hissettiklerinizi hissetti, acýlarý paylaþmak acýlarý azaltacaktýr. Fakat acýyla yatýp acýyla kalkmak insanýn beyin enerjisini tüketecektir. Þu kuralý unutmayýn:

Çaresi varsa çaresine bakýlacaktýr. Çaresi yoksa üzülseniz de sonuç deðiþmeyecek daha fazla üzülmeye deðmez.

* Yorgunluk, açlýk ve uykusuzluðun bedeninize çok zarar verdiðini unutmayýnýz.

* Alkol ve uyuþturucu ilaçlardan uzak durun, ilgili hekimin verdiði uyuþturucu olmayan ilaçlar çok iþe yarayacaktýr.

* Depremden kazanýmlý çýkmak mümkündür. Özgüvenini kaybetmeyen insanlarý böyle hayat olaylarý geliþtirmektedir. Týpký serçenin kaçma yeteneðinin Atmacanýn saldýrýlarý ile geliþtiði gibi. [*]

En Önemli Yardýmcý

Ýnsanýn en önemli destekçisi Allah'týr. Ýnsanýn, Rabb'ine yakýn olmasý ve O'na sarýlýp, O'na dayanmasýndan daha büyük destek yoktur. Psikolojik destek nötr ve kalbe hitap etmeyen yöntemlerle yapýlýrsa yararlý olmaz.

Ýnananlar için kalplere, ruhlara asýl þifa olan Allah'a ve Kur'an'a sarýlmaktýr. Ýslam tarihi boyunca her devirde Müslümanlar, yaþadýklarý zorluklarda Allah'ý anarak, tevekkül ederek felah bulmuþlardýr. Van'daki vatandaþlarýmýz dindar insanlardýr. Allah'a ve Kur'an'a sarýlarak kalpleri huzur bulacaktýr.
Kalbi tam bir teslimiyetle Allah'a baðlamak huzur verir; bu gönülden yaþanýrsa mutmain olur insan, acý hissetmez.

Fuat Türker


[*] Web Hattý