KUTLAMA MI, HIRISTÝYANLAÞMAK MI?

Hasan TÜLÜCEOÐLU

Ýnsanlarýn çoðunluðunun sigara içmesinden hareketle sigara içmek iyi ve güzeldir denilebilir mi? Ayný þekilde toplumda içki tüketiminin yüksek oranda olmasýna bakýlarak içki içmek bir zorunluluk ve gereksinimdir genellemesi yapýlabilinir mi? Örnek olarak son din Ýslam dininden önce gönderilen peygamberler ve onlarýn insanlarý, getirdikleri dinlere davetlerine raðmen toplumlarca pek raðbet görmemelerinden hareketle peygamberlere raðbet etmeyip putperestlikte ýsrar eden insanlýðýn bu batýl ýsrarlarýnda haklý olduklarýný söyleyebilir miyiz? Asýrlarca insanlarýn çoðunluðunun putperest olmalarý putperestliði geçerli ve meþru kýlar mý?

Bu örneklerden hareketle çoðunluðun yaptýðý geçerli ve doðrudur önermesini çýkarabilir miyiz?

Bu çýkarsama doðru kabul edilirse son yüz, yüz elli yýldýr batý kültürünün bize dayattýðý yýlbaþý kutlamasý adýna Hýristiyanlýk ritüellerini yapmamýz da doðal ve doðru kabul edilecektir. Böyle düþünüyor ve bunu gayet doðal görüyorsak bir sorun yok demektir. O zaman hep azýnlýkta kalmýþ peygamberler konumundaki az sayýdaki insanlarýn inanç ve düþüncelerine bakmak gerekir.

Ben kendimi toplumun bu çok az kesiminden biri olarak görüyorum. Genlerimde yýlbaþý kutlama serenomisine rastlamýyorum. Çok net izlediðim ve hatýrladýðým babaannemin dünyasýnda yýlbaþý kavramýnýn izlerine kesinlikle rastlamadým. Ama bir çok Ýslam dini düþünce inanç ve ritüellerini gördüm. Yýlbaþýný koca bir Anadolu insanlarý genlerinden ve geçmiþlerinden deðil de tüm evlerdeki meþru öðretici ve yönlendirici cihaz televizyonlardan öðrendiler. Birazda okul kitaplarý ve televizyondakilere benzer öðretmenlerden.

Babaannemin, babamýn ve annemin yýlbaþýna hiç sýcak baktýklarýný hatta kabullendiklerini hatýrlamýyorum. Yalnýz yýlbaþýnda çekilecek bilet bir çok Anadolu insanýnýn yoksulluktan kurtuluþ umuduydu. Yetiþkinliðime doðru çevremde yýlbaþý demek televizyondaki eðlence programlarýný özellikle gece on ikiden sonra çýkan dansözü izlemek demekti. Ortaokul ve lisede din kültürü ve bazý dindar öðretmenlerimizin yýlbaþý öncesi uyarýlarý benim yýlbaþýna dini kaygýlarla soðuk bakmamý ve uzak kalmamý saðladý. Ýnanýyorum onlarýn bu uyarýlarý benim gibi bir çok öðrenci üzerinde etki etmiþtir. Sonra ayný din kültürü öðretmeni olarak ben onlar kadar kesin ve net þekilde öðrencilerimi uyaramadým. Çünkü toplumun genelinde doðal olarak kabul edilen yýlbaþý ve kutlamasýný reddetmemin öðrenciler üzerinde etkili olacaðýndan endiþeliydim. Onlarla arama onlarca çað dýþýlýk mesafesi koymak yerine biraz daha esnek uyarýlarda bulunabiliyordum. Zira zihnimin bir yerine çoðunluða uymanýn gerekliliði ve bir þeyi çoðunluk yapýyorsa bunun zorunlu olarak meþruluðu anlayýþý yerleþtirilmiþti. Birde dini verilerin önümüze koyduðu ‘sürüden ayrýlaný kurt kapar’ uyarýsýný eklerseniz topluluktan uzak kalma, en kötüsü dýþlanma endiþelerinin ne boyutlarda insaný etkilediðini düþünebilirsiniz.

Öyleyse bir yanlýþýn toplumun tüm kesimlerince iþlenmesi o yanlýþý doðru ve meþru kýlar mý? Baþa dönersek asýrlar boyu insanlarýn peygamberleri reddedip inançsýzlýk ve putperestlikte ýsrar etmeleri inançsýzlýðý ve putperestliði doðru ve meþru kýlar mý? Öncelikle buna bir cevap bulmak gerekir.

Benim mantýk kavramlarýma göre çoðunluðun bir yanlýþý yapmasý onu doðru kýlmaz. Ama zaman ve asýrlar içinde yanlýþ bir davranýþ nesillere doðru ve meþru imiþ gibi aktarýlýr. Gelecek nesiller etkileþimden dolayý bunu bu þekilde algýlar ve kabullenir.

Tek kanallý siyah beyaz televizyonlarda yýlbaþý programlarýný izlemekle baþlayan toplumun yýlbaþý kutlamasý bugün Hýristiyanlýk dininin sembol ve ritüelleri olan çam aðacý, noel baba ve alkol tüketimiyle devam ediyor. Ýþin toplumsal boyutu televizyonda yýlbaþý gece yarýsý dansöz izlemekle sýnýrlý kalmadý. Bir Hýristiyan aile gibi evlerimize çam aðaçlarýný ve noel babalarý ve þatafatlý içki þiþelerini almaya baþladýk.

Ýþin garibi dindar insanlar da eskisi gibi yýlbaþý kutlama tepkilerini kaybettiler. Onlarda çocuklarýný üzmemek için farkýnda olmadan Hýristiyanlýðýn sembolü olan noel þapka ve süslerini, çam aðaçlarýný evlerine almaya baþladýlar.

Elbet kutlamalara karþý deðiliz. Kutlanýlacak bir þey varsa kendi dini ve kültürel deðerlerimizle gayri meþruluða kaçmadan kutlanmalýdýr. Güçlü batý kültürü tüm dünyaya yýlbaþýný kendi kültür kutlamalarýný dayatarak kutlatýyor. Müslüman toplumlar açýsýndan Müslüman biri olarak bu dayatmada dini sakýncalar görüyorum.

Tekrar hatýrlatýyorum yanlýþýn çoðunlukça yapýlmasý onu meþru kýlmaz ama nesillere bu yanlýþ doðru ve meþru bir þey olarak aktarýlýr. Hýristiyanlýk ritüelleriyle kutlanmasý devam eden yýlbaþýnýn sonraki nesillerdeki yansýmasýný varýn siz hayal edin!