Son günlerde gündemi iþgâl eden konu, dershanelerin kapatýlmasý oldu. Konuya iliþkin dershanecilerden bir-iki cýlýz sesin dýþýnda bir itiraz duyamadýk. Gazete köþe yazarlarýndan da az sayýda kiþi meseleyi ele alýp inceledi. Gazete yazarlarýndan dershanelerin kapatýlmasýný alkýþlayanlar olduðu gibi, karþý çýkanlar da vardý.

Bu konuda 18 yýl dershanelerde öðretmen, bölüm baþkaný ve müdürlük görevlerinde bulunmuþ biri olarak ben de izninizle görüþlerimi açýklamak istiyorum. (Þimdi emekliyim ve hiçbir dershane ile iliþkim yoktur.)

**

Baþbakan Recep Tayyip Erdoðan, ''Dershanecilik olayýný kaldýracaðýz. Bundan kim gücenirse gücensin. Kusura bakmasýnlar. Bu benim halkýmýn, vatandaþýmýn ortak talebidir'' dedi.

Ve Erdoðan devam etti:

''(Dershaneler) Eðitim öðretime hizmet verecekseniz, okullaþýn, okullar kurun. Biz de sizden hizmet alýmý yapalým ve sizin sýnýflarýnýzý öðrencilerimizle biz dolduralým. Bedeli neyse biz verelim. Sizi açýkta býrakacak deðiliz. Biz yatýrýmdan kurtulmuþ oluruz, siz de hizmetinize aynen devam edersiniz. Bakýyorsunuz bu güzel bir teklif demiyorlar. Niye. Öbür taraf çok daha tatlý da onun için. Orada adeta merdiven altý hizmet var, diðerinde ciddi bir kurumsallaþma olacak da onun için. Bunun adýmýný atacaðýz ve en geç 2013-2014'e de biz o sistemle birlikte girmiþ olacaðýz.''

Konunun özeti bu, ama bu açýklamaya verilecek cevap aslýnda oldukça uzun. Buna raðmen kýsa tutmaya çalýþacaðým.

1-Baþbakan diyor ki “Dershanecilik olayýný kaldýracaðýz.” Yani dershaneleri kapatacaklarmýþ. Bu yeni bir þey deðil. 1980 yýlýndan beri hatta ondan da önce hemen hemen her iktidarda olan hükümetten duyduðumuz bir açýklama. Bu gerçekleþti mi? Hayýr. (12 Eylül yönetimi bile bunu baþaramadý.) Her açýklamadan sonra býrakýn dershanelerin kapanmasýný, aksine sayýlarý beklenenden de fazla arttý. Çünkü açýklamalarý duyan bazý yatýrýmcýlar dershane iþinde çok para olduðu düþüncesiyle bu iþe balýklama atladýlar.

2-“Kim gücenirse gücensin. Kusura bakmasýnlar.” Diyen Baþbakanýn burada güceneceðini düþündüðü dershaneciler acaba kim ya da kimler?

Sanýrým cemaat dershaneleri. Cemaat dershaneleri 1990’lý yýllarda önce büyük þehirlerde baþlattýklarý çalýþmalarýný ileriki yýllarda kasabalara kadar yaymaya muvaffak oldular. Gelmiþ geçmiþ saðcý/solcu her hükümet bunlarýn dershaneciliðe el atmalarýný görmemezlikten geldi; hatta destek oldu.

Cemaatçiler, ticareti iyi biliyorlardý, ancak devlet yönetiminde rol almak için yetiþmiþ kadrolarý yoktu. Bunun yolu da üniversite sýnavlarýndan geçiyordu. O nedenle son 20-25 yýldýr bunu baþarmak için olaðanüstü bir çaba harcadýlar ve baþardýlar da…

Cemaatçiler, dershane açtýklarý yerlerin çoðunda öðrenci yurtlarý kuruyorlardý. Yurtlara baþarýlý ama yoksul öðrenciler ücretsiz olarak alýnýyordu. Böylece eðiticilere gece-gündüz bu öðrencileri eðitme imkaný veriliyordu. Bulunduklarý yerlerde ilk yýl dershanelerine öðrencileri genelde ücretsiz alýyorlar, diðer dershanelerin kaynaklarýný da böylece kesmiþ oluyorlardý. Haksýz rekabet karþýsýnda diðer dershaneler birer birer kapanýrken cemaatçiler hýzla büyüyorlardý.

Cemaatçilerin hakkýný da teslim etmek boynumuzun borcudur: Adamlar çok çalýþýyorlardý, öðreticilerini iyi yetiþtirmiþlerdi. Bu öðreticilerin eðittikleri öðrenciler de üniversitelerin en seçkin bölümlerini kazanýyorlardý. Dershanede, yurtta öðrenci hazýrlamalarýnýn yaný sýra yurtlarýnda kalmayan öðrencilerin velileriyle de çok iyi diyalog kurmuþlardý. Hatta derece yapmaya aday olan çocuklarýn evlerine ders vermek için öðretmen gönderiyorlardý.

Çalýþmalarýnýn meyvelerini toplamaya baþlamalarý fazla sürmedi. Sýnavlarda, öðrencileri dereceye girince yurt çapýnda reklamlarý da yapýlmýþ oldu. Birçok veli onlara karþý olmalarýna raðmen çocuklarýný sýnavlarý kazansýn düþüncesiyle buralara kaydettirmeye baþladý. (Bir ilimizde ADD baþkaný olan bir zat bile oðlunu gizlice cemaatçi bir dershaneye yazdýrmýþtý.)

3-Sayýn baþbakan dershanelere okullaþmayý tavsiye ediyor ve okullaþmada onlara yardýmcý olacaklarýný söylüyor. Ancak dershanelerin býrakýn tamamýný, yarýsýnýn bile okula dönüþebilecek bir alt yapýya sahip olmadýklarýný görüyoruz. Belki yüzde 2 ilâ 5 arasýnda bu mümkün olabilir. Çünkü dershanelerin çoðu bir iþ hanýnýn birkaç odasýnda hizmet veriyor ve bahçesi filan da yok.

4- Ve yine baþbakan diyor ki:” Bakýyorsunuz bu güzel bir teklif demiyorlar. Niye. Öbür taraf çok daha tatlý da onun için.” Yani dershanecilikten çok para kazanýyorlar demeye getiriyor lafýn sonunu. Bu doðru deðildir. Çok para kazanan dershane varsa bile bunlarýn sayýsý oldukça azdýr. Dershanelerin çoðu maddi sýkýntý içindedir. Maddi sýkýntý içinde iseler neden batmýyorlar sorusu aklýnýza gelebilir. Çünkü bir dershanenin batýþý en az 3-4 sene sürer. Kurs ücretlerinin 1-1.5 yýl önceden tahsil edilmeye baþlanmýþ olmasý ve gelecekte öðrenci bulma umudu bu batýþý erteletir.

Dershanelerin yönetmeliklerle belirlenmiþ belli sayýda yoksul öðrenciyi ücretsiz okutma mecburiyetleri vardýr. Bu iþ bununla da kalmaz, eþ-dost, tanýdýk çocuklarý ve derece yapabilecek öðrenciler de ücretsiz okutulur. Tahsil edilemeyen ücretleri, kira giderlerini, görevli personel ücretlerini, kýrtasiye giderlerini ve devlete ödenen vergileri de buna eklerseniz dershanelerin öyle zannedildiði gibi büyük paralar kazanamadýðýný da görürsünüz.

Bu konu ile ilgili bir aným:

Bir dershanede müdürdüm. Kurumun bütün maddi girdi-çýktýlarý benim elimden geçiyordu. O sene kurumun toplam kayýtlý öðrencisi 650 idi. Þimdinin parasýyla bu rakamý duyanlar hemen 3-5 bin ile bunu çarpýp dershanenin çok büyük kârlar elde ettiðini düþünebilir. Ama o seneki gelir, ancak gideri karþýlayabilmiþti. Nedenini yukarýdaki açýklamalarýmýn içinde bulabilirsiniz…

Dershaneler gerekli mi?

Evet, bu sýnav sistemi var olduðu sürece gerekli. Sýnavý kaldýrýn, dershaneler kendiliðinden kapýlarýna kilit vuracaklardýr.

Ayrýca dershaneler yüzbinlerce çocuðu sokaktan, kahvehanelerden de alýkoymuþtur. O nedenle bazý veliler çocuklarýnýn sýnavý kazanamayacaðýný bildikleri halde “Yeter ki yeri belli olsun.” Düþüncesiyle dershaneye yollamýþlardýr.

Ýstihdam ettiði yüzbinlerce kiþinin ekmek kapýsý olduklarýný da buna eklememiz gerekir.

Dershaneler kapatýlýrsa ne olur?

Kapanan dershaneler özel okula mý dönüþür? Dönüþmez de, bir an öyle olduðunu varsayalým: Bu kadar özel okula öðrenci nereden bulacaksýnýz? Üstelik þu anda mevcut olan özel okullar bile kontenjanlarýnýn çok altýnda çalýþýrken…

Dershaneler kapatýlýrsa iþte asýl o zaman baþbakanýn söylediði merdiven altý hizmet baþlayacaktýr. Gizliden gizliye evlerde, özel bürolarda, etüd merkezlerinde devletin denetiminden uzak kurslar verilecektir. (Mesela devlette çalýþan öðretmenlerin özel ders vermeleri de yýllardýr yasak, ama amiyane tabirle þakýr þakýr özel ders veriliyor!)

Dershanelerin kapatýlmasý ayrýca:

-Öðretmen, idareci, memur ve hizmetli olarak bu kurumlarda çalýþan yüzbinlerce insanýn iþsiz kalmasýna,

-Devletin önemli ölçüde vergi gelir kaybýna,

-Kurs almak-vermek isteyen veli ve öðretmenlerin yasa dýþý yollara baþvurmalarýna,

-Çocuklarýn sokak ve kahvehanelere yönelmelerine, yol açacaktýr.

Vatandaþ ne diyor?

Dershane ücretini ödeyen, yani cebinden para çýkan ya da çýkacak olan vatandaþ, çeþitli site ve gazetelerin yaptýðý anketlerde dershanelerin kapatýlmasýna karþý çýkýyor. Yani, alan razý veren razý! Size n’oluyor kardeþim?

Ve sayýn baþbakana da sormak gerekiyor: Hani bu sizin halkýnýzýn ortak talebi idi?

Son söz

Oruç Baba der ki: “Yanlýþ yapandan deðil, yaptýðý yanlýþý doðru sanandan çekinirim.”