..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Ýnsan bir küçük dünyadýr. (Mibres Kosmos) -Demokritos
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Bayram Kaya




14 Ocak 2020
Anlamak Gerek 66  
Bayram Kaya
Her sistemin sabit sayýlan çekim noktalarý vardý. Ortaklaþan av ve avcýlýk gibi iþ bölüþmesi gibi sabit noktalar totem dönemin tekrar eden kendi çevrim eksenlerini oluþuyordu.


:FFG:
66
Her sistemin sabit sayýlan çekim noktalarý vardý. Ortaklaþan av ve avcýlýk gibi iþ bölüþmesi gibi sabit noktalar totem dönemin tekrar eden kendi çevrim eksenlerini oluþuyordu.

Tekil durumlu kiþinin doðada yaptýðý saðlama hareketi içine kiþi kimseyi katmak istememekle süreç tek boyut akýþlýydý. Kolektif etki içinde yapýlan avcý toplayýcý giriþme çok boyutlu karþýlanmalardý. Saðlama hareketi ister tek boyutlu olsun ister çok boyutlu olsun temelde bir sabit alan çevrimidir.

Bölge tanýmý yine sabit bir alan ya da nokta tanýmýydý. Kolektif çevrimi veren dayanýþan, iþ bölüþümü kolektif etkinin sabit noktalarýydý. Her gün yeniden ve yeniden belli þeyleri üretme veya belli þeyleri tekrar etme gibi eylemler, sistemin yine sabit noktasýydý. Kolektif sistemi uygunlaþýþýlardý.

Sabit noktalardan biri hareket ediyorken diðeri kararlý þekilde kalýyor olabilir. Ýkisi de baðýl bir devim içinde olabilir. Birbirine göre yavaþ veya birbirine göre hýzlý sabit nokta devimleri olabilirler. Birlikte hýzlý, birlikte yavaþ dönen sabit nokta devimleri olabilir.

Hýzlarý eþit olmakla kýpýr kýpýr olan durgun su gibi devimsiz sabit nokta olabilirler. Böyle devinimler yer zaman yön ve hýz bakýmýndan birbirine eþit devimler de olmakla bir arada ve birçok sabit noktalý devim algýlarý oluþturulabilirler.

Yine sabit addedilen nokta ve noktalar etrafýnda çevrim ve tavafý yapýlan sabit nokta referanslarý, birbirine göre biri daha hýzlý; diðeri daha yavaþ devimle vs. olabilir. Bunlar bilinebilir adresler ve yol haritasý olmakla kiþiyi fazla enerji tüketip yormaktan uzak tutan belirlenimle, uyumlaþtýrýcýlardý.

Sabit bir nokta uygunlaþýþlarý, uygunlaþtýrýþlarý birer uygunla sýlanlardý. Ve bir senkron hareketiydiler. Senkron hareketi olmakla; duygu olarak insanda kaygýlarý azaltan referanslardý. Ýkinci durumla da sabit noktalar, sürdürülebilirlik iliþkisi ortaya koyarlar.

Sürdürülebilirlik iliþkisi, belli sabitelere göre gerçekleþmeler olacaktýlar. Belli sabitelere göre olan gerçekleþmeler herkesle, herkese göre sorusu cevabý (geri iletime kontrol referanslarý) olan yerlerdi. Soru yanýt giriþmeli alan, ayný kaynaktý. Ve ayný kolektif etkili kaynak alan içinin sorularýna ve dönütlerine çýkýþ noktasý olmasýyla, zaten iletiþsen bir on kabulü ortaya koymaktaydý.

Tekil insanýn doða karþýsýndaki ilk izlenimi tabii ki kaygý ekseninde tek boyutla oluþan ortaya karýþýk bir bencillikti. Bencillik, tüm olaylarýn merkezinde olmak zorundaydý. Bu da tek boyutlu algýydý. Ama olaylar bencilliðe göre olmak zorunda deðildi.


Olaylar kökten bencilliðe aykýrý da deðildi. Çünkü bencillik dýþtaki olaylara tek boyutla bakýyordu. Kendisine bakýyordu. Kendisindeki algýyý oluþan duygularla doðaya bakýnca kutsal bir duyguya kapýlýyordu. Kutsal kýldýðý þeyin biri doðada yaptýðý karþýlamalarýn tam da ihtiyacýna göre olmasýydý. Ýkincisi kalýtsallýktý. Kalýtým kuralcý, diyalektikti, içgüdüsel giriþmelerdi.


Bunlar kendi öncesinden ve kendisinden kaynaklý deneyimlerdi. Süzüle süzüle oluþan aktarýmlardý. Bu nedenle bencillik doðaya göreydi. Doða da sanki bencilliðe göre bir belirmeydi.


Ýþte kiþi o anki aktarýmlý güdü duygularýna baðlý anlama ve duygularýnýn içinde olmakla, groteski bir anlama ve eylemdi. Çevre hýzla deðiþirken iç dünyadaki duygular sabit kalýyordu. Bu bir çeliþkiydi. Yani hýzlý deðiþen çevre veya dýþta býrakýlan çevre etkileri içindeki bir deðiþme her durumda ve her zaman kendi içinde tepkisel iç deðiþme ile karþýlýðýný bulmuyordu.


Dýþ çevre etkisine karþý kalýtsal aktarýmla içinde oluþan duygu sal içgüdü kopyalarla olan analojin benzerlikler, kiþinin duygusuna uyan yönü ile her zaman, her durumda sürdürülebilir deðildi. Bu nedenledir doðada ihtiyacý olan bir þeyi elde eden kiþi, bir þeyleri doðada elde ederken tek boyutlu düþünüyordu. Böylece kiþi:

Dünyayý kendi çevresinde döndürmekle dünyayý kendisine yakýnsýyordu. Dýþ dünyada kiþinin ihtiyacýna göre olmayanlar da vardý ve garipti. Garip olanlar da kiþi içinde groteski bir iç geçimli duygu hareketiydi. Yani bu his içinde peþinize bir aslan düþmüþken de siz dünyayý kendinize göre garip bulup dünyayý kendinize ýraksýyordunuz. Bu baðlamla duygularýnýz vardý.

Hiçbir þey bizim için deðildi. Her þey zýddýyla vardý. Boþ, dolusuyla; dolu da boþu ile vardý. Elma bizim için deðildi. Ama elmayý koparýp yediðimiz zaman da bize göre elma pek ala da bizim için olabiliyordu.

Kuantum dünya bir saniyenin 1043 türlü zamanýn içinde, bu kadar çeþitli þekil, biçim ve devinim halindeydi. Çukura karþý tümselenle, büyüðe karþý küçükle, uzuna karþý kýsayla, içe alýnana karþý dýþta kalan ileydi. Veya bütüne karþý parçayla, az olana karþý çokla, yüklü olana zýt yüklü ve yüksüz durum ile tamam olana karþý eksikle vardý. Bir durum içinde o durumun kendisine karýþana karþý, karýþ mazýyla birlikte ayný andaydý.

Bileþene karþý, birleþmez olma türü sürtünmeyle ve birbiri üzerine, kendi üzerine kendi etki etmenin kesikli sürekliliði içindeydi. Eriyene, çözünene; eritene çözene karþý erimeziyle eritemeyeni ileydi. Baðýmlý olana karþý baðýmsýzýyla, genel olana karþýn özel ile sürekli olana karþý sýnýrlý sonlu kesikli vs. olanlaydý. Bunlar giriþmenin kendisiydi.

Bu bin bir tür kuantum giriþmeler nedenle, tüm þeyler kendi yanýyla ve dýþtaki diðer parçalara göre yanýyla uyumu da vardý. Uyumsuzu; benzeri olanýyla, benzersiz olanýyla, zýddý olan çeliþkileriyle vardý.

Olup bitenlere þimdiki makro dünyadan baþlangýca doðru baktýðýmýzda makro süreç belki de en az kuantum ve en az kaos durum ile özdek yeni bir ve çok boyutlu dünyalara geçiþin yön ericisi hazýrlayýcýsý gibiydi. Mikro olan makro olan dünyaya geçiþ eksenli çevrimlerin, yansýma koþullarýný hazýrlamaydý.

Daha doðrusu; sýnýrlanan daha az on üssü bilmem kaç kezlik devim içindeki boyutuyla mikro dünyanýn, makro dünyayý giriþtiren geliþmesi vardý. Mikro durumla olan kuantum dünyanýn boyutlu bir makro dünyaya geçiþte ikisi dünya birlikte ýra sal (karakter) bir bütün sel seyrediþtiler.

Ira sal (karakter-karakteristik) oluþu þöyle belirtmeliyim. Bir ceninindeki büyüme baþtan ayaða doðru ve özekten (merkezden-odaktan) çevreye doðrudur. Ceninin büyümesi gerek kuantum özelliklerden neþet ileydi. Gerekse makro dünyaya özgü belirmeyle bir ýraydý.

Kuantum dünya, en az kuantum dünya olarak makro dünyaya yansýmak zorundaydý. Bu seleksiyon birçok kuantum devim türlerini makro dünya içine geçiþte yasakladý.

Yasaklanan sýnýrlanan bu Planck devim alanlarý giriþen dalga karanlýðý gibi kendi durumlarýný oluþmakla kozmik yasalarý da ortaya koyacaktý. Kuantum dünya, baþtý. Baþlangýç ve cenindir. Bu neden ile kuantum dünya kendi ayaðýna doðru olan, makro bir enflasyonist büyümeydi.

Kuantum dünya kuantum merkezden makro çevreye doðru makro bir büyümeydi. Makro dünya merkezden çevreye, çevreden de merkeze doðru kendisiyle iletime sýnýrlanma olup kendisini belirliyor þekil alýyordu.

Var olan þeyler, kavramlara göre deðildi. Aksine var olan þeyler ya da kavramlarýmýz çözümlediðimiz kadarla bize göreydi. Anlayabildiðimiz kadarla benzetili ortak tanýmla, iletiþimeydi.

Deðilse þeylerdeki oluþma ve yasa sözcüklerden müstesnaydý. Þeyler sadece kuantum durumun çok yavaþlamýþ, elekten elenmiþ haliyle olan elementer parçanýn bileþik içi yansýmalarý, makro dünya içinde olmayan kuantum çevre eksikliði nedenle anlaþýlmazdý. Akýlla tamamlanýrdý.

Bu nedenle mikro kozmosa ait eksiklikler nesnel yansýmalý düþünceyle, düþünceyi oluþan gerçeðin zihinsel olan imgeleriyle eksiði tamamlayacak bu anlamalar; bir kýsým kuantum gerçekliðin çevresini tamamlamaya çalýþan hayallerle hafýzaydý. Olmadýk þeyleri düþünmemiz belki de firari kuantum zamaný veren nesnenin kimi özdeksel kalýntýný, yansýmalardý. Bastýrýlmýþ ama kontrol edilemeyen ata sal kalýtým aktarýmlarý olabilir.

Yani firariler bize illüzyon yapsalar da eksiði tamamlayýcý gibi davranýr olabilirler. Makro, mikro dünya arasýndaki yapýsal aktarýmlardaki Planck devimli kaçaklarla; makro dünyaya aktarýlamayan Planck zamanlý kuant devimli eksikler nedenle giriþime içinde karanlýk izleri tamamlayýcýlar belki de bu firariler olmalýydý.



Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn felsefe kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
El Bel Baal 2
Tarihsel 2
Ýrade 1
Tarihsel 1
Anlamak Gerek 71
Kurtuluþun Felsefesi (Açký 2)
Sosyal Ýliþki Toplumu Hedeflemez 2
Anlamak Gerek 43
Anlamak Gerek 70
Anlamak Gerek 55

Yazarýn bilimsel ana kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Müruru Zaman 14
Sahiplik Ýmaný 1
Hatýrlama 1
Mal mý, Ýnsan mý?
Mamon'du Belirme 1
Müruru Zaman 7
Anlamak Gerek 26
Denge ve Dengesizlik Süreçleri 24
Bað Enerjisi 1
Sistem 15

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Aslýna Yüz [Þiir]
Vah ki Vah [Þiir]
Ýsis Dersem Çýk Ereþkigal Dersem... [Þiir]
Görmez Þey [Þiir]
Tekil Tikel Tükel [Þiir]
ve Leddâllîn, Amin [Þiir]
Mavi Yare [Þiir]
Mevsimsel [Þiir]
Yýkýlýþa Direniþ Direniþe Yýkýlýþ [Þiir]
Meþrep 3 [Þiir]


Bayram Kaya kimdir?

Dünyayý yaþantýlaþan çabalar içinde duygunun önemi hiç yitmezse de, payý giderek azalmaktadýr. Sosyo toplum bazlý, genel bir açýlýmla baþlayan çalýþmalarým da; bilim felsefesi içinde olunma gayreti güdüldü. Bu nedenle yazýlarýn tarisel, sosyo toplumsal evrimli ve türlü doða bilim verileri güdülü çalýþma olmasýna gayret edildi. Genel felsefem içinde bir bilgi; ne kadar çok baðýntýsýyla söylüyorsanýz, o bilgi o kadar bilinir bilgidir.


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.