..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Doðru þeritte olsanýz bile, olduðunuz yerde kalýrsanýz er geç ezilirsiniz. -Will Rogers
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Bayram Kaya




27 Kasým 2021
Yaratýcýlýk 6  
Bayram Kaya
Hayat organize tepkiler çeþidiyledir. Hayat uyarýlan yalýtýma bütünlük içinde uyarýya yalýtýma bütünlükle bir cevap yansýtmasý ile olan bir örgütlenmedir. Hayat organizeni örgütlenme içindeki bir bileþimin özelliði olan yeni bir kolektif kapasite ve yeni bir bileþimse yaratýcýlýktýr.


:DGJ:
Vücudumuz birçok yeti ve iþlev bileþimle, kapasiteni bir bütünlüktür. Bu bileþimlere göre vücudumuz ne gözdür, ne kulaktýr, ne beyindir, ne sindirim sistemidir vs. Vücudumuz bu sayýlan ve sayýlmayanlarla bir bütün ve bir kapasitedir.

Ama organlarý oluþan hücreler kök hücre diye de belirtilen hücre sel bir kapasitenin belirsiz durumu içindedirler. Bir hücre her hangi bir organa ve her hangi bir iþlev duruma göre belirlenmemiþti.

Bu nedenle bir kök hücre organ bileþimini, dokularý vs. oluþacak özel biçimlenme ile bir iþlev hücrelerine dönüþebilen kapasiteye sahip yetenektiler.

Kök hücrelerin bu yeteneði nedenle bir kök hücre beyin hücresi gibi, mide hücresi gibi veya göz hücresi, sinir hücresi gibi bileþimlerin türlü yetilerle kapasite olmasý; hücreyi özel biçim alýr ve özel iþlev yapabilir yetenekle donatabiliyordu.

Özelleþen iþleviyle hücreler tek baþlarýna olduklarý zamanlarýn enerji çevrim yeteneðini yitirmiyorlardý. Sadece özelleþen bileþim örgütlenmeli organize olucu görev nedenle özümleme iþlevleri baskýlanýyordu.

Entegre bütünlük içinde özelleþmiþ bir hücre sindirime baðlý organ hücrelerinin yaptýðý ATP ’leri kullanýp özümleme yetenekleri baskýlanan hücreler, bu ortaklaþma nedenle enerji tüketiyordular.

Organizma gibi hayatýn temeli ortaklaþan bir simbiyöz yaþamdýr. Organizma simbiyöz bir imaj tutuma atfen özelleþen hücre iþlevlerini adeta simbiyöz karaktere büründürmektedir.

Organizma içinde bir iþlev organ, doku faaliyetine karþý sindirim sistemi gibi bir faaliyetin özümleme sonucu ortaya koyduðu ATP enerjisi, diðer organ, doku ve hücrelerine istihkak olarak veriliyordu. Ýstihkakla bir bileþime atfen özel donanýma yeti sel kapasite olan bir sindirim hücresi; bir göz hücresi gibi bir göz hücresi de sindirim hücresi gibi deðildi.

Bileþim içinde ayýrdýðýnýz her bir hücre, bileþim öncesinin tekil hücresi gibi davranýp, tek baþýna tam bir hayat sal olaylarý gerçekleþtirecek kapasitedir. Artýk hücresel kapasite içine bileþimin baðýntý ve özellikleriyle yansýma söz konusu olmadýðýndan bir hücre vücut hücresi gibi davranamaz.

Nasýl atom mikro dünyadan makro dünyaya geçiþte makro devinmeye bir aþamaysa; atomlar füzyonu moleküler dünyaya devinmesine geçiþte bir aþamaysa; organizmalar da kendi içinde ve kendi dýþýnda sosyo toplumlara geçiþin bir devinme biçimi olan aþamaydý.

Tek baþýna tüm hayat sal olaylarý gerçekleþtiren tekil bir hücre; vücudu inþa edecek bileþim öncesindeki böylesi bir hücre çalýþmasýyla olan hücreye rölantide olan hücre diyebiliriz.

Bir aþama kapasiteli yetiler bileþimi hareket sonrasý bir aþama kapasitesi içindeki yeti sel bileþimlere göre hareketsiz gibi olan rölanti durumladýr. Tekil bir hücrenin çalýþmasý organa deðin bileþim içinde olan bir hücrenin hareketine göre hareketsiz çalýþma gibi rölantide enerji çevrimiyledir diyebiliriz.

Hayati faaliyet için tam donanýmla organellere sahip tekil bir hücre göz içi bileþime katýlmakla kolektif çalýþma içine geçer. Tekil hücrenin rölanti enerji çevrimi, göz gibi bir iþlev bileþimli standart durumun yaratýcý hareketine özelleþir. Özelleþen o hücre de kendisini daha çok bu standart duruma (yeteneðe) sýnýrlar.

Rölantide olan hücre düzlemi içindeki bir hücre; baskýlanan diðer yetileri nedenle hem bir standart üs sel durumla, makro bir hücresel üs seli kapasiteyledir. Hem de özel ve özgün biçim alýþýn iþleviyle “sýnýrlý” bir yeti, yetenek kapasitedir.

Göz ekseninde özelleþen hücreler topluluðu çubuk hücre gibi, koni hücre gibi tipik bir görme özelindeki proteinlerle, görme etkili tepkisel yoðunlaþmalarla o etkiyi yansýtma iþine göre özelleþen sýnýrlý durum olurlar.

Göz sadece o "özelleþme alaný içinde, sadece o alana göre istihkakla enerji kullanýp sadece o alana göre enerji tüketmekle" kendisini o iþe daha yatkýn kendisini o iþte daha baþarýlý bir baskýnlýða yönelmekle göz; adeta kendisini o organ, doku, sinir, kan vs. gibi iþlere mahkûm eder.

Vücut bileþimli çevrenin seçilim baskýsý o bileþimle olan hücresel bir kapasite ve yeteneði; bileþim içindeki hücreler öbeði baðýntýsý içinde sýnýrlayýp baskýlamýþ; o hücresel öbeðin bileþim özelini yepyeni bir yeteneðin yaratýcýlýðýna dönüþmüþtü.

Organizma gibi bir bütünlük içindeki göz gibi bir organýn hücreler öbeði bileþimle kolektif oluþ içindedir. Organeller iþlevleriyle hayati faaliyetle olan hücre þimdi yaþamýný "bileþime baðlý kapasite ve yetenek yaratýcýlýðý içinde çevrim etmektedir".

Bileþime baðlý kapasite, çevre etkilerine karþý bileþimin gücüyle organizma tekil duruma göre olaðan üstü yaratýcýlýktý. Evrim belirsizle olan kapasite içindeki üs sel belirsizlerden sadece bir yönüyle yeteneði belirli yapar. Yaratýcýlýk bu bileþimle olan kapasite yetenek üzerinde geliþir ve yürür.

Hücreler öbeði, hücre organelli iþlevi bileþim içinde bir yönüyle öne çýkaran; biçim ve iþlevin yeteneði durumuna çevirir. Yetenek bu bileþimle olan kapasite içinde gelir.

Toplum içindeki kiþisi kapasiteler de kapasiteyi oluþan yetiler toplamý da bir kiþiyle sektör denen öbekleþmeler içinde bileþimledir. Bu bileþim kapasite içindeki yeti sel faaliyetleri yok etmez baskýlar. Örneðin kiþi halkla iliþkiler gibi tekil kiþi kapasitesi içinde olmayan bir faaliyeti sektörel hareket içinde kendisini sýnýrlar.

Halkla iliþkiler, kolektif alan özelliði olup, kolektif alan içinde kiþisi kapasite içine yansýmakla kapasite sel yetileri özel bir donanýma (yatkýnlýða-melekelere), yaratýcýlýða dönüþtürür.

Ýþte bu tür istihkakla yatkýnlaþma nedenle kiþi kolektif kapasite içinde var olup ta kiþisi kapasite içine yansýdýðý halde filtre edilen baskýlanma nedenle; bir doktor gibi yeti sel bir yaratýcýlýkla olamaz.

Oysa kiþi toplum dýþýna düþtüðünde tek baþýna olan yetileriyle ve kolektif yansýma içinde kendisine boca edilen kolektif yansýmalý donanýmlardan haberdarý olduðu kolektif baskýlanmýþlarýn imajýný uyandýrmakla kendisine çok çok kýsmi bir bakým tedavi ile olacaktýr.

Tekil durumla olan yetenek ya da yaratýcýlýk neye karþýlýk biçimlenme olacaðýna, doðuþtan kapasiteyle belirlenmez. Kapasite iþlev bir durumdan çok rölanti bir durumla davranýr.

Kapasite bileþenini veren yetiler, kendi tekil durumlu faaliyeti dýþýnda tersi durumla þarjý boþalmayan potansiyelledir. Bu nedenle kapasite içinde "tersine þarjlý rölanti durum" fazla bir enerji kullanýmý gibi davranamaz.

Çevrenin manyetik potansiyelle olan öbekler alaný, öbekler arasý potansiyel fark nedenle elektrik olarak akarken, "tersine durumla" elektrik alaný kendi çevresinde manyetik alanla depolanýr. Bu durum enerjinin özelliðidir.

Kapasite, organizma gibi, sosyo toplumsa kolektif alan gibi bileþimin özelliðiyle ortaya konan özellikli bir yetenekler toplamýnýn özelliðidir.

Özdek yansýyan ve yansýtan tepki iþlevlerledir. Makro bir parçacýk durumla özelleþmemiþ iþlevsel oluþa yeti dersek, birçok yetiler bileþimi güçlü bir kapasite ortaya kor. Belirsizle olan yeti sel tepki, yetenek olarak belirir.

Yeti sel bileþimli kapasite içiyle olan makro belirsiz durumlar dýþta hücreler arasý ve içte de her bir hücreyle çevrenin yansýma etkilerine göre giriþmesi olan özelleþmeyi, yeteneði oluþurlar. O özelleþen yetenek o durumun kapasitesidir.

Yani kapasite ne kadar köfte o kadar ekmektir. Hayat içte ve dýþta organizedir. Hücresel düzlemden, organizma boyutlu, sosyo toplumsa ve beyin gibi öznel boyutlu devimler düzleminde olan devinmelerledir.

Hayat organize tepkilerdedir. Hayat uyarýlan yalýtýma bütünlük içinde uyarýya yalýtýma bütünlükle bir cevap yansýtmasý ile olan bir örgütlenmedir. Hayat organizeni örgütlenme içindeki bir bileþimin özelliði olan yeni bir kolektif kapasite ve yeni bir bileþimse yaratýcýlýktýr.

Iþýðý geçirme gibi yeti bir iþlev durumun böylesi bir organize oluþun kendi baþýna bileþim veren örgütlenmesi yoktur. Ama iþlev durumlar öbekleþmesi de potansiyel bir enerjin durumdur. Ýçte veya dýþta geçici veya kalýcý bir bileþim olmadan organize bir örgütlenmeler (yetenek-kapasiteler) ortaya konamaz.

Bileþim, dýþ çevrenin her bir tepki tekrarlarýna özelleþmekle organize olucu kapasite içindeki üs seliler sentezidir. Hücre öbekleri üstel bir iþlev durumla kendisini sýnýrlar. Bir türlü iþlevle belirlenen hücre öbekleri böylece özel yetenek ya da kapasiteye dönüþen iþlevle belirme olurlar.



Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn felsefe kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Ölçü 4
Ölçü 2
Kendisini Kopyalama 1
Ölçü 1
Hemcinslerin Tarihi 6
Hemcinslerin Tarihi 4
Hemcinslerin Tarihi 11
Hemcinslerin Tarihi 14
Kolektif Alan 24
Totemi Dil 24/ý

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Asuman [Þiir]
Ayrýlýk Nedir? [Þiir]
Bülbülü Öldürmek [Þiir]
Ne Devletsun Ne Devletlu [Þiir]
Bildin mi? [Þiir]
Yol Yolcudan Habersiz [Þiir]
Köle 3 [Þiir]
Köle 2 [Þiir]
Bildin mi? III [Þiir]
Hata Yapmak [Þiir]


Bayram Kaya kimdir?

Emekli eðitimci. 1950 Mucur / Kýrþehir doðumlu.


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.