Ýlk duyduðumda çokça garipsediðim hatta anlam veremediðim bir kelimeydi “viktimoloji”. Kime bu kelimeyi söylediysem ilk tepkileri hiçbir fikirlerinin olmadýðý yönündeydi.

Efendim, TGRT Haber de içerik ürettiðim bir dönemde Emniyet Teþkilatý’nýn özel bir birimi olan “Kriminal Dairesi”nde çekim yaparken komiser Ezgi Haným’dan duymuþtum ilk defa… Ýlk duyduðumda; “Nasýl yani? Böyle bir kelime mi varmýþ” diye içimden kendi kendime sormuþtum. Hani fizyolojiyi filan biliriz de bu ne demek þimdi diye düþünmüþtüm.

Çekimler için bize yardýmcý olan Ezgi Haným’dan kelimenin tam anlamýný öðrendiðimde þaþkýnlýðým iki kat daha artmýþtý. Meðer Viktimoloji’nin anlamý; “Maðdur Bilim” demek imiþ… Yani kriminoloji herhangi bir suçla nasýl ki bilimsel olarak ilgilenip ele alýyorsa maðduriyetin de bilimsel olarak ele alýnma þekline viktimoloji deniyormuþ. Duyda inanma diyesi geliyor insanýn ama bu acayip kelimeyi telefonumun not defterine yazýp sonra baya bir araþtýrma yapmýþtým. Zaten çok eskilerden beri kimsenin ilgisini çekmeyen kýl, tüy, yün böyle yapýþ yapýþ hangi konu varsa hep ilgimi çekmiþtir! Adli bilimler de öyle bildiðiniz gibi filan deðil; tam anlamýyla bu alanda bir derya deniz imiþ…

Kriminal dairede çalýþan memur kardeþlerimizin anlattýðý hikayeler, olay yerlerinde yapýlan ince detay çalýþmalar, kanýt bulmak için kullanýlan teknik ve kimyasal malzemeler ve saatler süren araþtýrmalar… Burada yapýlan her iþin bilmi ilgilendiren bir tarafý var. Ama fakat ve velakin içlerinden en çok etkilendiðim ve kendimden de bir þeyler bulduðum viktimoloji dalýný inanýn daha çok sevdim diyebilirim. Bu yüzden bu makalede iliþkilendireceðim konulara göre bu baþlýðý þimdiden yadýrgamamanýzý istirham ediyorum. Zira ben bu kelime sayesinde hayatýmda olup bitenleri tekrar dizayn etmeye çalýþtým ve baþarýlý da oldum.

Nasýl mý? Anlatayým…

Bu yaþýma kadar çalýþtýðým þirketlerde benden hep beklenen enerjinin iki katýný sarf ederek çalýþmýþ yaptýðým iþin hakkýný fazlasýyla yapmýþýmdýr. Hatta öyle güzel iþler ortaya çýkmýþtýr ki en tepe yöneticilerim tarafýndan yeni projeler için özel olarak görevlendirilmiþimdir. Ýþte en son zevk alarak ve severek yaptýðým TSE’nin dergisi ve TSE Öncü Çocuk Dergisi ile ilgili çalýþmalarým da bunlardan biriydi. Bu derginin o yýl ki son sayýsýnda TSE Genel Müdürü Sebahattin Bey firma yetkililerini arayýp dergide emeði geçen herkese teþekkür etmiþti.
Emeði olan?
Eh tam da tahmin ettiðiniz gibi bu iki derginin; dizgisinden, grafiðine, sayfa tasarýmýndan konu seçimine, dilinden, gramerine, renklerinden çizimlerine kadar tek baþýma yapmýþtým.
Türkiye’de çocuk dergileri arasýnda sayýca en çok basýlan üç aylýk bir çocuk dergisiydi yaptýðým iþ! Ve kendimi iþe öylesine kaptýrmýþtým ki üç aylýk o periyotta yazdýðým metinleri tekrar etmekten ve okumaktan ezberler hale gelmiþtim…

***

Aslýnda anlatmak istediðim þey yaptýðým iþ, karþýlaþtýðým zorluklar filan deðil! Bu baþarýnýn sizi alýp baþka bir yere götürmesine mani olmaya çalýþanlarýn yaptýðý alicengiz oyunlarýdýr elbette. Yani öyle bir hale gelirsiniz ki artýk “maðdur” olmaktan hiç bir þey üretememe ve nihayetinde masaya istifanýzý basýp gitmek zorunda kalýrsýnýz. Maðdur bilim dediðimiz viktimolojinin de hayatýn içindeki maðduriyetleri araþtýrmasý sebebiyle oldukça önemli bir bilim dalý bence. Öyle ki iþ hayatýmdan bile örneðini verdiðim konulardan tutun aklýnýza gelebilecek hemen her alanda iþinize yaracaðýndan hiç þüphem yok.
Örneðin, arabanýzý yolun kenarýna park ettiniz diyelim ve kapýlarýný da açýk unuttunuz burada siz gerekli tedbirleri almadýðýnýz için arabanýzýn çalýnmasýna davetiye çýkarttýðýnýz için suçlu sayýlabiliyorsunuz. Ya da yolun ortasýnda yürürken cebinizin dýþýna taþmýþ cüzdanýnýzýn çalýnmasýnýn mesuliyeti kýsmen size ait. Yani suçu iþleyen kiþi ne kadar sorumluysa, maðdur olanýn da bazý yükümlülüklerini araþtýrýyor viktimoloji…

Deðinmiþ olduðum araba ve çanta konularý oldukça basit ve herkesin akýl edebileceði örnekler elbette. Benim asýl söylemeye çalýþtýðým þey, hem çalýþma hem de sosyal hayatý içine alan daha geniþ kapsamlý suç oluþumunu tetikleyen birçok sebeplerin varlýðýdýr. Bu sebepleri gerçekten iyi algýlayýp bilinçlendiðinizde, etrafýnýzda beliren tehlikeleri kökünden söküp atabiliyorsunuz… Öyle ki bir zaman sonra kazandýðýnýz bu deneyimler sayesinde bulunduðunuz herhangi bir ortamýn kokusunu solumaya baþlýyor ve kendinizi oraya hemencik konumlandýrmayý öðreniyorsunuz. Ýþte bu bilim dalýyla ilgili yaptýðým araþtýrmalar sayesinde neye dikkat etmem gerektiði konusunda oldukça uzmanlaþtým. Hatta bir sonraki aþamada, kendimi de aþarak dostlarýma, arkadaþlarýma, sevdiklerime bile yol gösterir hale geldim. Her ne kadar maðdur olmaya yatkýn bir kiþiliðim olsa da artýk kendimi ve çevremdekileri elimden geldiðince koruyabiliyorum.

Evet, anahtar kelime ne olursa olsun korunmak ve korunmayý öðrenmek… Lütfen bu üç hecenin ifade ettiði anlamý küçümsemeyin. Zira hayatýnýz garip bir þekilde sarpa sarabiliyor.

Geçenlerde psikiyatr bir arkadaþla ayak üstü yaptýðým bir görüþmede, mizacýmýzýn farklýlaþmadýðýný sadece içinde bulunduðumuz ortamda ayakta kalabilmek uðruna kiþiliðimizde belli oranlarda düzenlemeler yaptýðýmýzý öðrenmiþtim. Yani eskilerin tabiriyle insanýn gerçekten caný çýkýyor ama huyu gerçekten çýkmýyor iþte.

Tam da bu noktada viktimoloji ile ilgili almýþ olduðum notlar ve araþtýrmalarým neticesinde fark ettim ki hem defektlerimi onarmama hem de algýlarýmýn daha da fazla açýlmasýna vesile oldu bu okumalarým. Yani artýk eski Yuþa’ya göre yeni Yuþa’nýn daha uyanýk ve daha cesur olduðunu söyleyebilirim. Konuyla ilgili daha ne söyleyebilirim bilmiyorum ama kaderine kýrýlmak istemeyenlere bu bilim dalýndan öðrenecekleri çok þey olduðunu söyleyebilirim.

Zira insan hayatýnda yediði kazýklarýn bileþke kuvvetlerini düþünmekten usanýp, sýkýlabiliyor…

Kalýn saðlýcakla.