İzEdebiyat - Ceren Emre - Örgü, Şiş ve Yünler

2001 yılı kışı çok ağır geçmekteydi; iklim olarak ve aile düzenimiz açısından.....Kar sürekli yağıyor; en son 15-20 yıl öncesindeki gibi üst üste yağan karlar yollarda buz tabakası oluşturuyor ve geceleri –17, -18 derecelere kadar düşüyordu sıcaklık. Aslında şehirin merkezine yakın olan evimizden Bahçelievler’e, Kızılay’a gitmek cesaret istiyordu, çünkü arabalar zincirsiz ilerliyemiyordu.
İşte böyle bir günde, tek dinlence günüm olan bir haftasonunda, çocuklara yemek, evin toparlanması, çamaşırların ayarlanması, çocuk ödev kontrolü gibi haftasonu hobilerim( !)den hala arta kalan zamanda kitap okumak değil de, başka, daha başka birşeyler yapmak istedim.
Yaşadığımız beklenmedik olaylar silsilesinin yarattığı bir içimize kapanma, şaşkınlık, üzüntü hislerine karşıt olarak çalışan bilinçaltı, bilinçüstü ve bilimum diğer psiko organlarım, güven ve sorumluluk hislerinin en yumuşak hallerinin yaşandığı çocukluk, yarı gençlik yıllarına dönme isteğiyle, örgü örmek hobimi hatırlattı bana.
Evet, evet, yıllarca modern, okumuş, çağdaş kadınlara özgü bir tavırla bu tarz geleneksel hobilerden uzak kalmışken, içimdeki uyuyan basit kadın uyandı ve bağırdı: “ Ben örgü örmek istiyorum, bütün yeni görünüş biçimlerinin, tarzların canı cehenneme, ben annem gibi, anneannem gibi örgü örmek istiyorum; koltuğuma kıvrılmak, şişleri elime almak ve şakada şukada örgü örmek istiyorum!...”
-Kalk canım, kalk; dedim eşime.
-Hayrola nereye gidiyoruz bu havada?
- Benim örgüm geldi de, acilen bir yerlerden yün ve şiş almam lazım!
-Delirdin mi sen? Bu havada değil yün ve şiş; aç kalsan ekmek almaya gidilmez.
-Yok, yok, bildiğin gibi değil, benim bugün mutlaka ve mutlaka örgü örmem lazım!...
-Kadın çıldırdı herhalde....
Yine de arabayla olmasa da yürüyerek eşlik etti bana, en azından oturduğumuz semtteki yün ve şiş arayışıma bu karlı kış gününde. Bu yoksa eski bir hobiyi uyandırarak, çocukluk ve ilk gençlik yıllarına dönmek isteğinden de daha derin bir his miydi acaba? Hani mağaralarda yaşayan atalarımıza özgü, kış aylarında ısınmak kadar basit, ama binlerce yıllık olan bir içgüdü, taaa bu taş devri atalarımızdan bize genlerle taşınan bir içgüdü...Yok, yok, bu kadarı da fazlaydı, bu kadar basit bir hobi için, bu kadar felsefe yapmak fazlaydı...
Bu, yeni taşındığımız ve daha çok orta halli emekliler ile yıkılıp yerlerine büyük binaların yapıldığı gecekonduların bulunduğu semtte, böyle karlı bir kış gününde, yün ve şiş satan bir dükkan aramak düşündüğümün aksine son derece normaldi.
Bulduğum bir dükkandan hemen bir çile mavi bebe yünü ile dört numara şişlerimi alarak heyecanla eve döndüm. İlk ilmekleri atmak için epey bir uğraştım, ama sonunda hatırladım. Attığım her ilmekle bir sıkıntımı, bir bunalımımı arkaya, omuzlarımdan geriye bırakıyordum. İnanamıyordum, nasıl bir terapi bu böyle...Şişin altında örgü uzadıkça da mutluluğum artıyordu. O gün hiç kimse beni rahatsız etmesin, hatta bana konuşmasınlar istedim. Ööööyle, ördüm, ördüm...
Ertesi gün işyerinde arkadaşıma bu deneyimimi anlattığımda bana;
-Peki ne örüyorsun? Dedi.
-Bilmem ki, mavi bir ipten şeeyy, birşey..
-Nasıl, birşey yani?
-Yani birşey değil, sadece örüyorum.
-Ama ördüğün şey birşey olmalı, ne bileyim çocuk yeleği, şapka, kaşkol felan...
-Hımm! O zaman oğluma kaşkol öreyim.
Önce oğluma yeşil bir kaşkol, sonra kızıma turuncu bir kaşkol, sonra oğluma siyah bir süveter, sonra arkadaşımın yeni doğmuş kızına minik, işli, sarı bir bebek yeleği, sonra diğer arkadaşımın altı yaşında kızına tığ işi, motif motif başka bir yelek, derken merserize ipten kendime yarım kollu yazlık bir hırka, daha sonra yine kendime kışlık kalın çok kalın yünden kışlık kazak ve son projem de, yine çok çok kalın şişle örülen ince uzun bir şal....Bunlar son 2 yılda gerçekleştirdiğim projeler...Ve dolaplar dolusu örülmeyi bekleyen, oradan burdan toparladığım ince, kalın, rengarenk yünler, merserize ipler...
Bu projelerimi duyan arkadaşlarım;
-Ama sen, çalışan hem de yoğun, stresli bir iş hayatı olan bir kadın değil misin? diyorlar.
Evet, öyle ama, akşam yatmadan önce iki şiş örmek, haftasonu sadece birkaç şiş gidip gelmek beni rahatlatmaya yetiyor. Birincil maksat o kazağı, o kaşkolü bir an önce bitirip, kullanıma sunmak değil, birincil maksat o ilmekleri şişlerde yürütürken haz duymak ve stresleri, kaygılara uzaklara atmak... Şaka şuka, şaka şuka, şişi çevir, ilk ilmeği örmeden al....
Psikolojide, öğretilerden birinde böyle bir teorem olduğunu duymuştum; insanlar ruhsal olarak zayıf oldukları, yaralandıkları anlarda çocukluklarındaki tekrarlayan davranışlardan bazılarına dönmek isteyebilirlermiş. Bende de öyle oldu herhalde, bir kasaba kızının çocukluğunu hatırlatan, tekrarlayan davranış biçimi başka ne olabilir ki? Bu “old fashion hobby” tabii ki... Bu terimi de yine “knitting” konusunda bulduğum bir Internet sitesinde kullanıyorlardı.
Tabii etrafımdaki herkes benim sürekli örgü hakkındaki konuşmak isteğimden bir süre sonra sıkılınca, kendime örgü hakkındaki fikirlerimi paylaşmaktan sıkılmayacak bir dost aramaya başladım ve Internette bu konuda pekçok yabancı kaynaklı site buldum. Aman Allahım bu konuda ne kadar çok site varmış; forumlar, bedava örnek dağıtımı ( free patterns), tartışma siteleri, yeni örmeye başlayanlara öneriler, erkek örgü sevenler, örgünün ne çeşit bir terapi yöntemi olduğunu tartışanlar, dergiler, magazinler ve tabii ki yün pazarlayan şiretlerin reklamları...
Ördükleri örgüleri “proje” olarak adlandırmalarına da ilk bu sitelerde rastladım:
-Yeni bir “afghan” ( koltuklara atılan örtü veya küçük battaniye) projeme başladım.
-Bir haftasonunda bitecek süveter projesini öğrenmek ister misiniz?
-Değişik desenli çorap projesi...
Evet evet, çorap....Özellikle Amerikalı kadınlara özgü sitelerde yığınla çorap örmeyi sevenler grubu ve yığınla çorap desenleri sunan dergi var. Bana çok çok ilginç geldi. İşte yine bu sitelerden birinde genç bir kız yazıyordu:
“Çok sevdiğim bu uğraşımla ilgili tek problemim, herkesin hobisini anlattığı bir ortamda bu “old fashined hobby”den bahsetmek ve insanların bana dudak altından gülümsediğini duymaktan hissettiğim rahatsızlık” diyordu.
Ben sanırım kendimi neden böyle geleneksel bir hobim var diye sorgulamayı aştım ve hobim hakettiği gerçek yerine oturdu; artık başlangışta olduğu gibi sadece ama sadece bu konuda konuşma isteğimden vazgeçtim, ilgili birini bulursam konuşuyorum. Konuşurken karşımdaki insanın üzerindeki kazağın ilmeklerini saymaktan ve modeli hakkında fikir yürütmekten vazgeçtim ( samimi ol, hala bazan yapıyorsun). Ama hala evde birkaç hafta elimi sürmesem de, elimi uzattığımda birkaç şiş çıkabileceğim bir, bazan birkaç örgü projem koltuğumun yanındaki sepetimde beni bekliyor, hala yün satan mağazaların önünden yurt dışı seyahatler de dahil uğramadan geçemiyorum, hala çok sıkılınca Internet’te birkaç tur örgü sitelerini dolaşıp, modellere sadece ve sadece öylece bakmak, değişik bir yün almak için üç beş yüz mil giden kadınların hikaylerini okumak, dünyadeki tüm milletlerinden bazı kadınların bu “old fashioned hobby” ile uğraştığını bilmek beni rahatlatıyor.
Şaka şuka, şaka şuka, şişi çevir, ilk ilmeği örmeden al....