amasya genelgesi için amasya'ya doðru hareket eden hareket ordusu komutanlarý ve mustafa kemal geceyi geçirebilmek için köyümüzde kalmaya karar vermiþlerdi. bu bizlere büyük onur verdi ve hepimizi heyecanlandýrdý. paþa dahil herkes oldukça yorgundu ama bize belli etmemeye çalýþýyorlardý. köyün meydanýnda büyük bir ateþ yakýldý ve koyunlar koçlar çevirilmeye baþlandý. sazlar çalýyor kýzlar oynuyordu.
derken köye atý çatlayacak kadar yorulmuþ biri geldi. hemen atýndan atladý ve paþanýn yanýna koþtu. vatansever gençler onu paþaya yaklaþamadan durdurdular ve kim olduðunu sordular. kemal paþa da uzaktan adamý fark etmiþ, mavi gözlerini dikkatle olan bitene dikmiþti. adamýn paþaya iletmesi gereken bir mesajý vardý ve askerler üzerini aradýktan sonra, paþanýn da izniyle geçme hakký tanýdýlar. adam paþanýn elini öpmek istedi ancak kemal paþa sert bir dille onu azarladý; elini öptürmedi, zaten kolay kolay kimseye elini öptürmezmiþ.
paþaya bir dolu þey anlatmaya baþladý; paþa adamý dikkatle dinliyor ve düþünceli bir edayla ayranýný içiyordu. ne konuþuyorlardý anlamýyordum çünkü benim aklým ermiyordu; hem yaþ olarak küçük hem de önemli þeylere karþý ilgisizdim. ama her þey gözümün önünde oldu; adam, belki rüzgarlý havadan dolayý belki baþka bir nedenden olanca gücüyle hapþýrdý ve aðzýndan bir þey tam da paþanýn önüne fýrlayýverdi. herkes donup kalmýþtý, davul ve zurna çalanlar bile bir anda susmuþlardý. adamýn aðzýndan, þey, bunu nasýl söylesem, orta parmak kadar, kurumuþ bir insan dýþkýsý çýkývermiþti.
derhal askerler adamýn üzerine çullandýlar ve elini ayaðýný baðlayýverdiler. paþa yerinden kalktý ve emir erlerine ortadaki pisliði kaldýrmalarýný ve adamý sorgulamalarýný emretti. paþa çadýrýna çekilmiþ aradan üç beþ dakika geçmiþti ama hiç kimse o nesneye dokunmak istemiyordu. ama ben dayanamadým ve bir torbayla uzunca bir sopa kaptým. sopayla dürte dürte o þeyi torbaya týktým, torbayý da sýkýca baðlayýp ateþe attým. bu davranýþým önce çok övgü topladý ama baþka bir paþa beni azarlamaya baþladý… onun bir delil olduðunu, onu inceleyen türk bilim adamlarýnýn, o þeyin hangi millete ait bir þey olduðunu bulup düþmanýmýzý tanýmamýzý saðlamaya yönelik araþtýrma yapmasý gerektiðini ama benim bu olanaðý yok ettiðimi bir çýrpýda haykýrýverdi. kaþ yapayým derken göz çýkardýðýmý anlamýþ, itin götüne girmiþtim.
ertesi sabahý nasýl ettiðimi bir ben bilirim bir de allah bilir… güneþ doðar doðmaz paþanýn çadýrýnýn önüne koþtum. kendisi çoktan kalkmýþ sabah jimnastiðine baþlamýþtý. onun büyük bir disiplinle bedenini güne hazýrlamasýný saygýyla izledikten sonra eteðine sarýlmak için fýrladým ama ayný anda üç asker de paþaya doðru fýrlamýþlardý. onlar benden çok daha önemli kiþiler olduðundan haddimi bildim ve kendimi geri çektim. paþaya adamýn sorgu altýnda dayanamayýp intihar ettiðini anlattýlar. paþa çok kýzdý bunlara ve yanlarýndan kovdu. ardýndan bana döndü ve çakmak gözlerini üzerime dikti. ne yapacaðýmý bilemedim, tüm cesaretimle ama gözlerimden yaþlar boþanarak yadiðim haltý anlattým ve beni affetmesini diledim. o ise beni dinledi ve bir güneþ gibi gülümseyerek baþýmý okþadý. öyle önemsiz þeylerden daha önemli þeyler olduðunu anlattý ama heyecandan kalbim çýkacak gibi olduðundan ve korkudan tir tir titrediðimden hiçbir dediðini anlamadým. bana, netice olarak üzülmememi, çok çalýþmamý söyledi ve cebinden çýkardýðý þekeri uzattý. titreyen ellerim þekeri aldý almasýna ama aklým ve bünyem daha fazla dayanamadý; yere yýðýlýverdim.
kendime geldiðimde paþa ve hareket ordusu köyümüzü terk etmiþlerdi.
avucumda sýký sýký tuttuðum þekeri hayatýmýn sonuna kadar saklayacaðýma yemin ettiysem de akþam yemeðinden sonra dayanamayýp yedim. ama sonra çok da piþman oldum.