Çocuða söz geçirmeye çalýþýrken canýmýzý sýkan nokta, ya bizi uðraþtýrmalarýdýr, yada çocuðun yetiþmesi hakkýndaki endiþelerimizdir. Eðer ikincisi, çocuðun yetiþmesindeki endiþeyse üzüntümüz, bu doðrudur. Çünkü etkili olma yöntemiyle biz gerekli þekilde davransak da, kolay olmayabilir ve uðraþmamýz gerekebilir.

Elinde ilaç görülen çocuða, bunu býrakmasý veya vermesi söylendiðinde dinlemeyebilir belki. Yada; "o ilacý ne adar yükseðe koyabilirsin?" "þuraya koymaya boyu yeter mi?" dediðinizde sonuç olumlu olabilir. Oyuncaklarýn toplanmasý için "bu sepete hangimiz daha çok oyuncak koyacak bakalým" dediðinizde yenilebilirsiniz. "Ben gözümü açana kadar o musluðu kapatabilir misin?" dediðinizde sürprizle karþýlaþabilirsiniz. Bunlarýn yalnýzca ilk seferlerinde gerçekleþmesiyle kalmasý istenmiyorsa, ödül mahiyetinde ihmal etmeksizin, ten temasý ve söz diyaloðu duygusal anlamda kurularak sürdürülebilir.

Þartlara ve duruma göre hareket edilirse, çoðu giriþimler olumlu olacaktýr. Durumun pürüzlü olmasý için ise, sadece bizim yaklaþýmýmýzýn uygun olamamasý yeterlidir.

Bir çocuða "prizle oynamayý" yada "fiþle oynamayý býrak" demek komik olur herhalde. Çocuk ve oynamak. Oynamak zaten onun istediðidir. Nasýl oynamayý býrakabilir ki? Bu gibi durumlarda dikkatini baþka yöne çekmek faydalýdýr.

Oyuncaðýný arkadaþýna vermek istemeyen çocuðun yanýna annesi giderek "þaka yapmýþtýr þimdi verir" derse, onun iç âleminde bir düðüm çözülür âdeta. Ve o oynadýktan sonra geri kendisine verileceðini söyleyerek onu rahatlatýrsa, onun korkusunu gidermiþ olur.

Bazen de çocuðun aklýna biz sokarýz bazý þeyleri. Masanýn yanýndan geçerken o, "sakýn örtüyü çekme" demek ona bir fikir gibi gelebilir. Bakarsýnýz ki örtüyü çekivermiþ.

Diþleri çürüdüðü için çikolata yememesini söyleyen annesini ve diðer kiþileri umursamýyordu beþ yaþýndaki kuzenim. Kendisine yaklaþýp "aldýrma sen onlara" dercesine bir tavýrla yüzünü okþayarak "daha çok çikolata ye" dedim. Sevinerek gülümsedi o sýra. Ve onu kucaðýma alýp "daha çok çikolata ye ki, diþlerinin hepsi çürüsün" diyerek devam ettim. Devamýnda bana ne söyledi dersiniz? "Hayýr, yemiycem, sen ye senin diþlerin çürüsün." Sevindim, çünkü artýk diþlerini fýrçalamaya baþlamýþ, hem de dikkatle.

Çocuklar, özellikle kardeþler birbirlerine kýskançlýk beslerlerken çok zarar verici olabilirler. Diðerinin yüzüne tokat atmaya, üzerine bir þeyler fýrlatmaya, onu ýsýrmaya çalýþýr. Bunlar küçük olaylardýr ve bir nevi kýskançlýðý geçiþtirdiðini varsayabiliriz. Çoðalýrda sýklaþýrsa saldýrganlýk olup çýkar. Bir defasýnda, ýsýrma olayý artýk her fýrsatý kollayarak gerçekleþince, çocuða (4) yönelerek "sen bunu her ýsýrdýðýnda ben onu öpücem" dedim. Daha sonrada kendisine olan ilgimi azaltmadan zaman içerisinde onu gözlemledim. Ve bir daha ýsýrdýðýný görmedim de duymadým da.

Yazýlan bu etkili olabilecek yöntemleri okuduktan sonra, bunlarý benzer durumlarda da uygulamak düþüncesi yerinde bir düþüncedir. Söz iletiþiminin yaný sýra göz, yüz, tavýr ve beden dilini de duruma göre kývamýna getirilerek olumsuzluklarý azaltýlabilir.

Buradaki sözler, laftan anlamadýklarý zaman çocuklar için deðil, laftan anlayan biz yetiþkinler için. Çocuk eðitimini bilerek baþtan baþlamak elbet daha etkilidir. Böyle etkili oluþu, çocuk eðitimini sonradan edinip baþlayanlarýn, hiç etkili olamayacaðý anlamýna deðil de, sabýrlý olmalarý gerekeceði, sabýrda îtina göstermeleri gerektireceði anlamýna gelir. Alýþýlagelmiþ sakýncalý davranýþlarla devam edildiðinde saðlýksýz bir insan yetiþip ileride uðraþtýracaksa, vaktinde müdahaleyle geç demeden çocuðun iyi yetiþmesine özen göstererek zorlanmaya deðer. Bir insanýn geleceðini müthiþ derecede etkileyecek olan geçmiþidir. Ýlk yer eden etkili dönem çocukluk dönemidir. Onlarýn geçmiþine þimdiden eðitimle dokunalým. Nasýl yetiþirlerse, mutlaka öyle büyüyeceklerdir.