Öykü – öykülemek – öykücü. Öyküntü – Öykünen. Öykücü anlatýr, öykünen ise anlatmaz, ses benzetmesi yapalým: höykürür. Ýnsan öyküler, anlatýr: “Biliyorsan anlat ders alsýnlar, bilmiyorsan sus, adam sansýnlar.” demiþ atalarýmýz. Anlatmak adamlýkla eþdeðer tutulmuþ görünüyor. Þimdi tersi oluyor. Bilenler susuyor, bilmeyenler konuþuyor. Aðzý olan konuþuyor, torba deðil ki, çekip büzesin. Boþ tenekeden dolu sesler çýkarmaya çalýþýyoruz.: Höykürüyoruz.
Ýnsanoðlu çocukken öykünür, öykünmelidir. Öyküne öyküne öðrenir. Öðrenmez ise öykünmeye devam eder, höykürük olur, bir daha iflah olmaz.
Eskiden ve hala eskiden kalmýþ insanlar, inanýlmaz öykülere “hikayeden masal” derlerdi. Dikkat buyrun, masaldan hikaye deðil: Hikayeden masal. Hikaye, yani öykü burada onurlu bir konuma yükseltilmiþtir. Öykü, adeta gerçekle bir tutulmuþtur. Öykü gerçek, masalsa yalandýr. Hikaye, yani öykü gerçeðin yansýmasý, masalsa týrsmasýdýr. Türkçe’de güzel bir deyim vardýr: Zurnanýn zýrt dediði yer. Ýþte öyle bir þey. Masal, gerçeðin zýrt dediði yerdir. Buradaki zýrtlama, zurnanýn çok pes ya da tiz seslerin çýkarýlmasý gereken yerde yetersiz kalmasýdýr. O nedenle zurnada peþrev olmaz derler. Ne çýkarsa bahtýnadýr. Ýþte öykücülerin farký buradadýr. Anlatacaklarý bir þey varsa, deðil peþrev, zurnaya göbek bile attýrýrlar, zýplatýrlar. Yeter ki, okurun okumuþu olsun. Okurun bina okuyaný deðil tabi, dönüp dönüp ayný þeyi okumasýn. Yazý okurunun kastediyorum. Hem okuyaný hem yazaný. Okur-yazarý kastediyorum. Okur-yazar görüþümce öykücünün en kýsa tanýmý olabilir. Ýnsan yaþaya-bilen ise, öykücü göre-bilen, yaza-bilendir. Bilen anlatýr, bile-yazar.
Yazmak zorlu bir iþtir. Sýký bir eylemdir. Herkes sýkýya gelmez, herkes yazamaz. Herkes okuya okuya bilebilir. Ama yaza yaza bilemez. Hem okuyup hem yazmak daha da zordur. Ýnsaný bezdirir, ne demiþler: “Hem okudum hem yazdým, yalan dünya senden bezdim.” Yalan dünya; yine masala geldik. Bana hikaye anlatma ile bana masal anlatma ayný anlamdadýr. Masal dünya – gerçek dünya, hangisi doðru?
“… bu dünyanýn sunduðu her þeyi konu edinen kýsa öykünün içeriði hakkýnda söylenecek bir þey yok. [..] öykü için her gün yeni bir konu çýkabilir; fakat bu konular illaki yeni durumlar ve çatýþmalar içermez; çünkü insanýn doðasý temel güdüleri ve davranýþ biçimlerinde pek az deðiþir. Baþka türlü olsaydý eski dönemlerde yazýlmýþ yazýnsal belgeleri hiçbir zaman çözümleyemezdik. Ýnsanýn durmadan deðiþen çevresine karþý davranýþý yeteri kadar deðiþkenlik gösterir ve bu da sergilenmeye layýktýr.” (Kurt Kusenberg)
Dünya masaldýr, yani öyküdür. Masal dünyasýnda bizler varýz. Dünya masalýný ise öykücüler anlatýr. Gökten üç elma düþmüþ, biri bana, biri siz sevgili dinleyicilere, diðeri, en büyüðü ve en al yanaklýsý öykücülere…
Uykulu deðil, Öykülü günlere.. Sevgiyle kalýn.