Ürperdim, üzüldüm, hayata karşı duruşunu, edebi kişiliğini düşündüm... Yaşarken okumuş olduğuma – düşüncelerini paylaştığıma sevindim, kim bilir daha neler yazacaktı diye merak sardı, boğazımda düğümlendi kaldı bir şeyler…

Bu kanser ne amansız hastalık. Alıkoyuyor, sonunda da alıp götürüyor hiç bakmadan arkasına. Rahatsızlığı yüzünden Türkiye Barışını Arıyor konferansına da ancak kalemiyle gidebilmişti ya. Mektubunda barışa olan umudunu dile getiriyordu. ''Konumuz barış ve barışla ilgili her şeye umutla başlamak gerektiğine inanıyorum'' diyordu. Bir umudu vardı yani ve giderken eminim ki onu götürmedi çünkü onun buraya ait olduğunun bilincinde yumdu gözlerini. Halen umudumuz var yani…

Bir haftalık ömrü var denmişti neredeyse tam bir yıl önce ve taburcu olurken dilinden “Beni Diyarbakır ayağa kaldırdı” sözcükleri dökülmüştü. O bir hafta bir yıl oldu, ama yine de yetmedi…

Mehmed Uzun Kürtçe’ye romanlarıyla hayat verirken Kürtçe’nin bir edebiyat dili olmasına da devasa katkılarda bulunuyordu. Hatta modern Kürt romanının kurucusu sayılıyor kendisi. Yazdığı kitaplar pekçok dilde yayınlanan Uzun ağırlıklı olarak Kürtçe yazan ama bunun yanında Türkçe ve İsveççe çalışmaları da bulunan uluslararası nitelikte bir yazardı. Onu bu niteliğe kavuşturan 1977’de başlayan sürgünüydü. Bilgi Üniversitesi Dolapdere Kampüsü’ndeki kendi deyişiyle: “Sürgün ‘yok oluşun’ anavatanıdır… Sürgünler ‘şiddet’e karşı ‘söz’e sığındılar. Çünkü söz daima şiddete karşı galip gelir... 1977-1992 arasında tam 15 yıl sürgündüm. İşte o sırada yok olmamamı yaptığım çalışmalar engelledi, var oluşumu ise üretebildiklerim sağladı.” (17 Şubat 2007)

Mektubunda; “Ölümsüz birey yoktur ama bireyler tarafından yaratılan ölümsüz eserler ve bu eserlerin tümünden oluşan ölümsüz insanlar vardır” diyordu Mehmed Uzun.

İşte ölümsüz insanın eserleri:
- TU (Sen), Roman, 1985;
- Mirina Kalekî Rind (güzel bir yaslinin'in Ölümü), Roman, 1987;
- Siya Evînê (Yitik Bir Aşkın Gölgesinde), Roman, 1989;
- Rojek ji Rojên Evdalê Zeynikê (Evdalê Zeynikê'nin Günlerinden Bir Gün), Roman, 1991;
- Destpêka Edebiyata Kurdî (Kürt Edebiyatına Giriş), İnceleme, 1992;
- Hêz û Bedewiya Pênûsê (Kalemin Gücü ve Görkemi), Denemeler, 1993;
- Mirina Egîdekî (Bir Yiğidin Destanı), Destan-Ağıt, 1993;
- Världen i Sverige (Tüm Dünya İsveç'te), Edebiyat Antolojisi, M. Grive ile Birlikte, 1995;
- Antolojiya Edebiyata Kurdî (Kürt Edebiyat Antolojisi), Antoloji, iki cilt, 1995;
- Bîra Qederê (Kader Kuyusu), Roman, 1995;
- Nar Çiçekleri, Deneme, 1996;
- Ziman û Roman (Dil ve Roman), Söyleşiler, 1997;
- Bir Dil Yaratmak, Söyleşiler, 1997;
- Dengbêjlerim, Deneme, 1998;
- Ronî Mîna Evînê - Tarî Mîna Mirinê (Aşk Gibi Aydınlık Ölüm Gibi Karanlık), Roman, 1998;
- Zincirlenmiş Zamanlar Zincirlenmiş Sözcükler, Deneme, 2002;
- Dicle'nin Sesi I - Hawara Dîcleyê (Dicle'nin Yakarışı), Roman, 2002;
- Diclenin Sesi II - Dicle'nin Sürgünleri, Roman, 2003.
- Ruhun Gökkuşağı, Roman, 2005
(Kaynak: http://www.ozgurgundem.net/haber.asp?haberid=45380)

Yazdığı kimi eserleri sebebiyle yargılanan Mehmed Uzun’un "aynı yıl" Türkiye Yayıncılar Birliği’nin Düşünce ve İfade Özgürlüğü Ödülü’nü alması (2001) son derece önemli bir ayrıntıdır.

Bir şey daha var ki özetliyor aslında bazı şeyleri. Yine Mehmed Uzun’un kaleminden olsun. Ne diyordu uğruna yargılandığı eserlerinden birinde, “Aşk Gibi Aydınlık, Ölüm Gibi Karanlık”ta:

'Yiğitler, yol göstericiler de aya benzer, önce büyür, her yeri ışığa boğar, sonra kaybolup giderler.'

Kendi gitti, ama yaptıkları, yazdıkları, ışığıyla her yer aydınlık. Okumalı, anlamalı, izlemeli… Başımız sağolsun.