Tanýmý çok yapýlmýþtýr yalnýzlýðýn. Birçok yazar ve þairin sanatsal ifadelerini bilirsiniz bunun hakkýnda. Ama, önemli olan sanýrým kendi yalnýzlýk tanýmlarýmýz. Yalnýzlýðý nasýl tanýmlýyorsak öyle bakýyoruz çünkü hayata. Hayata bakýþýmýz da yalnýzlýðýmýzýn derecesini belirliyor bir parça.

"Geniþ, siyah gölgesi hayatýmý kaplayan
Tepemde kanat germiþ bir kartaldýr yalnýzlýk.
Kalp çarpýntýlarýyla günleri hesaplayan
Bir benim, benim olan masaldýr yalnýzlýk."

diyen Cahit Sýtký için "yalnýzlýk" ona hayatý zindan eden bir durum olsa gerek. Kaçýnýlmaz bir durum. Þair yalnýzlýðý kendi muhayyilesinin yarattýðýndan öte, hakkýnda bir hüküm veremediði, gökyüzünde her an onu gözetleyen bir kartal gibi tasvir ediyor dikkat ederseniz. Sonrasýnda ona mahsus bir masal olduðunu iddia ediyor yalnýzlýðýn. Öyle ki böyle diyen bir insan yalnýzlýðý kendisine ait bir kurummuþ gibi görerek yalnýzlýðýný perçinliyor. "Öðrenilmiþ Çaresizlik" diyebiliriz böyle düþünen birinin durumu için. Çaresizliði öðrendiði için de böyle yazýyor olmalý þair.

Ne midir öðrenilmiþ çaresizlik?

Bir deneyle açýklayalým:Bilim adamlarý pirelerin farklý yükseklikte zýplayabildiklerini görürler.Birkaçýný toplayýp 30 cm yüksekliðindeki bir cam fanusun içine koyarlar,zemin ýsýtýlýr. Sýcaktan rahatsýz olan pireler zýplayarak kaçmaya çalýþýrlar ama baþlarýný tavandaki cama çarparak düþerler. Zemin de sýcak olduðu için tekrar zýplarlar, tekrar baþlarýný cama vururlar. Pireler camýn ne olduðunu bilmediklerinden, kendilerini neyin engellediðini anlamakta zorluk çekerler. Defalarca kafalarýný cama vuran pireler sonunda o zeminde 30 santimden fazla zýpla(ya)mamayý öðrenirler.Artýk hepsinin 30 cm zýpladýðý görülünce deneyin ikinci aþamasýna geçilir ve tavandaki cam kaldýrýlýr. Zemin tekrar ýsýtýlýr. Tüm pireler eþit yükseklikte, 30 cm zýplarlar!Üzerlerinde cam engeli yoktur, daha yükseðe zýplama imkanlarý vardýr ama buna hiç cesaret edemezler.Kafalarýný cama vura vura öðrendikleri bu sýnýrlayýcý 'hayat dersi'ne sadýk halde yaþarlar. Pirelerin isterlerse kaçma imkanlarý vardýr ama kaçamazlar.Çünkü engel artýk zihinlerindedir. Onlarý sýnýrlayan dýþ engel (cam) kalkmýþtýr ama kafalarýndaki iç engel (burada 30cm'den fazla zýplanamaz inancý)varlýðýný sürdürmektedir.

"...Kuþlarý okuyorum içimde, aðacýn kuþlarýný
Yeni piþmiþ çilek reçeli gibi kaynayan
Dallarýn üzerinde
Gemilere dadanan kuþlarý okuyorum bir de
Göklerde bir baþýna dolaþan
Görkemle
Büyük denizlerdeki yalnýz kuþlarý
Ve okuyorum yýllardýr bütün yalnýzlýklarý
Okuyorum da
Kuþ olsun, insan olsun
Yalnýzlýk sevmesini bilmeyenlerin icadý..."

diyen Edip Cansever'in tanýmý kulaðýma daha bir hoþ geliyor. Yalnýzlýðýn bizlerin icadý olduðuna Cansever gibi ben de inanýyorum. Öyle sýfatlar var ki diyorum, sadece Tanrý'ya yakýþan, iþte onlardan biri yalnýzlýk. Küçük dünyamýzdakilerse sevmeyi unuttuðumuz anlarda çalýyor kapýmýzý ve sevmeyi hatýrlayana dek de o kapýnýn önünden ayrýlmýyor. Dediðim gibi her insan bulunduðu durumun tanýmýný kendi yapýyor. Yapamýyorsa da böylece seçiyor...