MEVSİMLİK KÖLELER(4)




İşçilerden bazıları ,uyanmışlar,yataklarında öylece yatıyorlardı.Kahyanın bağırmasıyla da diğerleri de yerlerinden kalktılar.İvedilikle elbiselerini üzerlerine geçirmişlerdi.Giydikleri,yanlarında getirdikleri eski elbiselerdi.Kadınlar,şalvarlarını çekmişler,üzerlerine de buldukları ne varsa; bluz falan giymişlerdi.Saçlarını ise orta yaşın
üzerlerinde olanlar eşarpla normal şekilde örtmüşlerdi. Erkekler ise eski püskü ne varsa üzerlerine takmışlardı. Apar topar kulübeden aşağıya inip tuvaletin önünde sıra
ya geçtiler. Evlerinin önündeki genişçe boşluk olan meydanın bir kenarında sondajla
çıkarılmış olan sudan yüzlerini yıkadılar. Bazıları,yine aval aval etrafa bakmaya başlamışlardı.Az ilerde sessizce duran denizin maviliğine gözleri çarpanlar,şaşkınlık
larını açığa vurmuşlardı:
-Şu deniz mi lan.Vay be.. . Ben, ilk defa görüyorum iyi mi. “-Neyse gelmişken denizde de çimeriz değil mi” Çoğunluğu denizi ilk defa görü
yorlardı. Doğru düzgün doğduğu yerden bile ayrılmamışlardı,bu zamana kadar.İçlerinde birkaç kişi ya var ya yoktu ki İstanbul’a çalışmaya gitsin.Ancak orada görmüş olabilirlerdi.
Uzunlamasına iki tahtanın yan yana getirilerek oluşturulmuş masanın her iki tarafına oturdular.Oturdukları oturaklar da tahtadan yapılmışlardı.Böylece işçilerin tamamı,yerlerini almışlardı.Kahyanın karısı,hemen yandaki kazandan ikişer kepçe mısır çorbasını sıcak sıcak, tabaklara koydu.Yanında da mısır ekmeği.Şimdilik menü
de bunlar vardı. Kazanda kalan çorbayı, tekrar tabaklara pay etti. Bir taraftan da:

-Hadi sizler karnınızı iyice doyurun ki hemen acık mayınız. Çok çalışacaksınız çünkü…diyordu.

Çorbadan sonra tekrar kümelendiler.Ayakta dineliyorlardı.Kahya ,bir şeyler anlatmaya çalışıyor,direktifler veriyordu.Önce uzak yerlerdeki fındık bahçelerine
gitmeyi yeğliyordu.Meydanla bitişik olan fındık bahçesinde nasıl fındık toplanacağını
gösteriyordu. Fındık dallarını,orta yerinden tutup aşağıya doğru eğiyor,dalı kolunun altında kıskaca aldıktan sonra diğer eliyle de fındık çotanaklarını koparıyordu.Bu durum,büyük fındık ocakları için söz konusuydu…Normalinde elini uzatıp da kolay yetişebi-
linen dallardaki fındıkların ise daha kolay toplanacağını da gösterdi.

-İçinizden bazılarınızı çuvalcı,taşıyıcı diye ayırmam lazım.”Kendi evinde hayvanı olan var mı?Yani eşekle ya da atla dağdan odun getirmiş olan yok mu?
İşçilerin içinden orta yaşlarda birisi, seslendi:

-Benim atım var.

-Hah işte tamam. Seni fındık taşıyıcısı yaptım.Yani sen,bizim topladığımız fındıkları,atlara yükleyeceğiz ve buraya getireceksin.Getirdikten sonra da çuvalların
İçerisindeki fındıkları,meydana sereceksin.Tamam mı.Anladın mı söylediklerimi?

Çuvalcı olarak görevlendirdiği kişiye de yapacağı iş hakkında açıklamasını yapmıştı.
Fındık ocakları altında sürekli dolaşacak,işçi arkadaşlarının topladığı fındıkları çuvallara boşaltıp belirli yerde istifleyecekti.Taşıyıcı da buradan atlara yükleyip fındık sahibinin evinin önündeki meydana getirmiş olacaktı.

Kahya, işçilere birer peştamal dağıtarak,bellerine sarmasını söyledi.Dallarından koparılan fındıklar,öncelikle peştamallarda birikecekti.sonra tenekler ve ardından çu
vallar.Bu zincirleme düzeni içerisinde işler takip edecekti.

Kahya at sırtında, işçiler de yayan olarak meydandan ayrıldılar.İşçiler,kahyayı takip ediyorlardı…Fındık bahçelerine doğru süratle yürüyorlardı.Bir saate yakın,engebeli
yerlerden ve fındık bahçelerinin yanlarından geçmekte olan patika yollardan yürüdüler.Her taraf fındık bahçesiydi.Başka fındık bahçelerinden sesler geliyordu.Değişik yerlerden gelip de fındık toplayan işçilerin sesiydi bunlar.Arada bir türkü sesleri de kulaklara yankı yapıyordu. “-Yine yeşillendi fındık bahçesi” türküsü havanın boşluğuna yayılıp işçilerin beyinlerinde değişik çağrışımlar yapan ilk nağmelerdi…
Nihayet,geldiler.Kahya:

-İşte bu bahçeden başlayacağız.Herkes ikişerli olarak fındık ocaklarının başına geçsin bakalım.İşçiler söyleneni yaptılar.Herkes rast gele kendi aralarında seçim yapmaksızın ocakların başlarına ikişerli olarak geçtiler.Dalları eğip ilk kez fındıklara ellerini uzatıyorlardı…


Ayhan Sarıkaya

(devam edecek)