Sanal mevcudiyetin bu kadar geliþmesinden en çok etkilenen alanlardan birisi lojistik oldu. Aslýnda lojistik yerine her türlü mal ve hizmetin müþterisine ulaþtýrýlmasý desek daha yerinde olacak.

Sizin dönemlerinizde þarký ve filmlerle baþlayan sayýsallaþma iþi baþka geliþmelerle devam etti. Lojistik sonraki her onyýlda bir öncekine göre çok farklýlaþmýþ olacaktý artýk.

Özellikle enerji fiyatlarýnýn giderek artmasý ve iklim etkileri nedeniyle tüm dünyanýn daha az enerji tüketerek iþlerini yapmaya yönelik inanýlmaz çarký çok etkili oldu.

Büyük süpermarket zincirlerinden biriyle büyük konut þirketlerinden birinin yaptýðý bir çalýþma önce hukuki pek çok sorun doðurdu. Ama hem marketler zincirinin hem de konut grubunun odak noktalarý yerleþim bölgelerinin merkezlerindeki dükkanlara ve alýþveriþ merkezlerine uzak olduðu için hukuki bir müdahale yapýlmasý saðlanamadý. Fikir þuydu: Binlerce insanýn marketlere taþýnýp enerji tüketimini sürekli artýrmasý yerine, mallarý etkin bir þekilde müþterilere ulaþtýrmanýn bir yolu bulunamaz mý?

Bir deneme olarak, sürtünmesi hemen hemen sýfýra indirilmiþ nakliye borularýndan oluþan bir mekanizma kuruldu. Görece birbirine yakýn bir süpermarket ve bir yerleþim birimi seçildi. Marketten yerleþim birimine arada birkaç daðýtma noktasý içeren boru hatlarý kuruldu. Sürtünmesi çok azaltýlmýþ bu ortamda belirli bir hacmi aþmayan mallar özel iletim paketleri içinde basýnçlý hava esasýna dayanan bir sistemle iletilmeye baþlandý. Her iletim hattýnýn son noktasý bir evin mutfaðýna baðlýydý.

Ýnsanlar canlarýnýn istediði anda canlarýnýn istediði bir malý internetten sipariþ edip dakikalar içinde mutfaklarýnda bulmaya bayýldýlar.

Sistem hýzla yayýlmaya ve geliþmeye baþladý. Artýk bazý þehirlerde her eve ulaþan bu tür hatlar var. Bu tür þehirlerin altýnda, metro aðýndan bile daha fazla hacim ve aktarma noktasý bu mal iletim sistemlerine ayrýlmýþ durumda. Tabii ki yerel pek çok dükkan bu sistemde ortadan kalkmak zorunda kaldý. Ancak karmaþýk sistemin iþlemesi, aktarýmlarýn yapýlmasý gibi gereksinimler yok olan iþlerin daha fazlasýnýn doðmasýný saðladý. Temel fark, artýk mal iletimiyle ilgili harcanan enerjinin eskisinin sadece küçük bir yüzdesi kadar olmasý!

Lojistik konusundaki asýl devrim ise turizmde yaþandý.
Ýnsanlar hala denize girmeye bayýlýyorlar ve kayak merkezleri çekiciliðinden hiçbir þey kaybetmedi. Ama kültür turizmi artýk evlerin en rahat köþelerinde yürütülüyor. Zaten dokunamadan gezmek zorunda olduðunuz bir müzeyi sanal mevcudiyetinizle gezmek çok daha keyifli. Üstelik Mýsýr piramitlerini gezmek için artýk cehennem gibi bir sýcaðý yaþamanýza gerek yok. Üstelik sanal olarak gezebileceðiniz piramitler, içlerinden çýkarýlmýþ tüm o eserleri de barýndýrýyorlar. Sanal olarak da olsa, çok daha zengin gerçek ortamlarýyla inceleme þansýnýz oluyor bu devasa yapýlarý.

Sanal mevcudiyetlerini bu sanal ortamlarda gerçekten geziyormuþçasýna yaþayacak þekilde geliþtirememiþ insanlar bile, daha eski birtakým teknolojilerle –biraz daha fazla masraf yaparak- genel kullanýma açýk sanal ortamlardan yararlanabiliyorlar.

Lojistikle ilgili tüm bu deðiþmeler, dünyanýn insanlarýn etkisini biraz daha az yýkýcý hissedebilmesine de imkan tanýdý. Enerji, pek çok alanda, sizin döneminize göre yüzlerce kat daha verimli kullanýlýyor. Ýnsanlarýn doðal vahþi ortamlarý sanal olarak deneyimleyebilmesi saðlandýðýndan vahþi hayat eskisine göre çok daha özgür bir yaþam ve yayýlma alaný bulabiliyor.

Tüm bu geliþmelerin ardýnda yatan en önemli sebep: Ýnsanlarýn dünyaya neler yaptýklarýný fark etmiþ olmalarý. Ne yazýk ki bu farkýndalýk çok kolay elde edilmedi. 2050’lerin dünyasýnda Büyük Sahra’dan daha büyük insan eliyle yaþamsýzlaþtýrýlmýþ toprak parçalarý uzaydan görülebilen büyüklükte anýt mezarlar olarak dünyanýn üzerinde yatýyor.

Son onyýlýn en sevindirici geliþmelerinden biri, tekrar kazanýma yönelik çalýþmalar sayesinde ölü alanlarýn kýyýlarýnda umut verici dirilme hatlarýnýn yavaþ da olsa ilerlemeye baþlamýþ olmasý.

(2054'te yaþayan Kamil Asma'nýn dilinden, Yazar: Mustafa Acungil)