Yaþam dinamik ve geleceðe yönelik, sürekli devingendir.

Bugün dünden farklýyken, yarýnlar da yaþadýðýmýz günlerden farklý olacaktýr kaçýnýlmaz olarak. Yarýnlara ulaþma çabasýndaki insanýn bakýþ açýsý, özellikleri ve uygulamalarý da farklý olacakken; geliþmeler, deðiþikliklerle birlikte yaþamlarý yönlendirecektir.

Geliþme adýna yarýnlara hazýrlanýrken, planlama ve uygulamalar bireylerin tamamýný kapsama alanýna alarak geniþleyebilmelidir.

Eðer bunu insandan baþlayarak, insanlýk olarak yapamazsak, gelecek tüm insanlýðý kapsayamayacaktýr.

Sorunlar ve koþullarýn gerektirdikleri arasýndan hangilerinin öncelikli ve zorunlu olduðunu belirlemek, çok da zor deðildir.
Ýnsan ve insan adýna yapýlmasý gerekenlerin zorluk dereceleri, teorik olarak sýfýra yaklaþtýrýlabilir. Bakýþ açýlarýndan baþlayabilir; amaç ve yapýlacaklarý içeren bilgi-donaným-becerilerle bütünleþtirilip, olmazsa olmaz insani özelliklerle tamamlanabilir.

Yapan ya da bozan, çevreyi kendince nedenlerle biçimlendiren canlý türü, insandýr. Gezegenin efendisi insan… Akýllý ve düþünen, akýl ve düþünmeyle birlikte benzeri tamamlayýcý özellikleri, diðer yaþam örneklerine býrakmayan insan…

Yararcýlýðýn tek yanlý, “ben” üzerinde hýzla yükselen bakýþý her geçen gün yayýlmakta ve yaþamlarý alt-üst eden krizlerden krizlere sürüklemektedir, krizsiz yaþamayý amaçlayan insanlýðý…

Yayýlmacýlýk, ardýna takýlanlarýn neredeyse geometrik olarak çoðalmasýný, bu çoðalým da bazen sayýsal üstünlüðün koþulsuz belirleyici olduðu yanýlgýsýný öne çýkarmaktadýr.
Sayýsal üstünlüklere yüklenen koþulsuz belirleyicilik özelliði, amaçlara baðlý olarak tuhaf, hatta tuhaf ötesi uygulamalarla, sonuçlara neden olmaktadýr.

Ýkinci bir dili bilmeyen uluslararasý temsilcilerden, birkaç ilaç adý bilmekle doktor olduðunu zannedenlere kadar, hemen her meslek grubu ve uðraþýlarýn arasýnda örneklerine sýklýkla rastlanmaktadýr.

Bu rastlantýlar giz deðilken, belki ilgilenmeyip varlýklarýný bilmeyenler(!) olabilir. Ancak örneklerin var olmadýðý anlamýna gelmez bu ilgisizlik ve bilgisizlik durumlarý.

Belki de varlýklarýnýn bilinmesini ister “ben yaptým oldu” cümlesiyle; iz býrakmadan yok olup gitmek korkusunu kendisinden bile saklamaya çalýþan, o çok bazý örnekler.

Böylece, kuþkusuz gezegenin en akýllý canlýsýnýn yolu bir olan aklý, yolunu þaþýrýr. Yolunu ararken ulaþabileceði her akýlda arar yolunu…

Akýl yolunu arayýp öne, olmasý gerektiði yere çýkmaya çalýþýrken; akýllýlar(!) çýkar öne, en öne. Ardýna takýlanlarýn koþulsuz(!) itelemeleriyle yetinmeyip, yüreklendirmeleri arasýnda… Ki hemen her dönemin etkinlerini yüreklendirmeye çalýþanlarýn, çoðunlukla çýkarlarýný korumaya ve olabildiðince çoðaltmaya çalýþanlar olduðu da bilinen, ancak bilinmiyormuþ gibileridir de ayný zamanda…

O akýllar, ýsrarcý ve dayatmacý özellikleriyle doðru ve yanlýþtan baþlayarak, geniþ anlamda yarýnlarý gerektiði gibi planlayamayýþlarýn önündeki en büyük engeller olabilmektedir.

Örneðin yetersiz ve kýsýtlý yaþam alanlarýnýn art arda beton ve benzerleriyle plansýz-programsýz binalarla doldurulup otoparklara dönüþtürülmesini; yalnýz güncel hareketliliðini ölçü alarak geliþme olarak görmek, biçimle özü karýþtýrmaktýr.

Otoparklarla benzerleri yeþil alanlara deðil, insanlarýn yaþam alanlarýnýn ciðerlerine yapýlýyor da demektir, aslýnda.

Ciðerleri olmayan insan için yaþamýn anlamý nedir? O aþamada bu sorunun anlamý yokken, insan yaþamýnýn doðrudan baðlý olduðu ciðerlerin insanlarca ve öyle pek de düþünülmeden art arda yok edilmesi, tam bir açmazdýr.

Golf sahalarý, oteller, oto parklar ve farklý amaçlar için binalarla insan uygarlýðý için gerekenler, ayný kalmamak adýna yapýlacaktýr elbette.

Sorun yapýlmalarý deðil, yapýldýklarý yerlerden baþlayarak hangi amaçlar için ve nasýl yapýldýklarýdýr, çoðunlukla.

Burada söz konusu olan çevre, genel olarak mavi rengin de yakýnlarýndaki, yeþil rengiyle öne çýkan alanlarla sýnýrlý da deðildir. Ýnsan yaþamýnýn bugünlere ulaþmasýna izin verirken, gelecekte de var olabilmesi zorunlu olanlarýn bütünüdür.

Yaþamýn her alanýndaki, yönetimden uygulamalara uzayan örneklerin çoðunluðu, düþünmeyip sorgulamadan ardýna takýlmalarýn “bana da ver, gerisini boþ ver” çýkarcýlýðýnýn haklýlýktan uzak, amansýz iþbirliðidir.

Ayný kalmamanýn, geliþme zorunluluðunun tek yanlý ve yönlü, dönüþsüz yolculuðudur.

Çok uzak olmayan gelecekteki bir gün, dünya kaynaklarý yaþamlarý karþýlamada zorlanacaktýr. Özellikle de kaynaklar ve nüfus dengelerinin örtüþtürülemediði düþünülürse, gelecekte sýkýntýlarýmýz daha da büyüyebilecektir.

Hoþ bugün bile var olan kaynak ve olanaklar, insanlar arasýnda daha dengeli ve adil daðýlmýþ, daðýtýlmýþ olsaydý, yarýnlarýmýza daha iyimser ve insani bakabilecektik. Ancak ve ne yazýk ki dünyanýn kaynak ve olanaklarý, insanlar arasýnda dengeli ve adil daðýlmamýþ, daðýtýlmamýþtýr.

Daha önemlisi, etkin-yetkin olunca farklý olmayan çoðunluklarýn dengeler ve adil daðýtýmlarla ilgilendiðini söylemek; en azýndan yaþadýðýmýz günlerle yýllarda, özellikle de ülkemizde olanaklý deðildir.

Bu durumda, kaçýnýlmaz olarak büyük evimiz gezegenimizin çok uzak olmayan gelecekte insanlýk için yeterli olmayacaðý söylenebilir.

Ýþte o günlerde, þimdiden yeni arayýþlarýn ardýna düþenler, kendi kendinin sonunu getirmeyip, önleyemeyeceði bir felaketle karþýlaþmadýkça; dünyanýn da mikro bir parçasý olduðu uzaya açýlýp, yeni yerlerde yaþayabileceklerdir.

Araþtýrmalardan uzak, bilgi temelsiz ve bir anlamda yalnýz biyolojik olarak yaþayanlar, onlarýn arasýnda olamayacaktýr.

Dahasý, o günlerde artýk zor yaþanýlacaðý düþünülen dünyadaki varlýklarýný sürdürebilecekleri de kuþkuludur…

Kendisine yetenleri koruyup geliþtiremezken, üretimleri unutup sürekli dýþarý baðlý olmayý akýl zannedenlerin yaptýklarýyla yapmaya çalýþtýklarý, geri döndürülemeyecektir. Piþmanlýk bile duyulamayacak ölçülerde hasarlara neden olduklarý, o günlerde son kez görülüp, anlaþýlabilecektir…

Söylenip-yazýlmasý hoþ olmayýp, duyulmak istenmeyen gerçekler görmeyi amaçlayan gözler önündeyken; belki insanlýk tarihine onlar adýna küçük bir not da düþülecektir: “Bir zamanlar yaþadýlar…”

11 Kasým 2010, Ýstanbul
Ertuðrul Asým Öztürk