..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Þiir, duygularýn dilidir. -W. Winter
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Eleþtiri > Dinler, Ýnançlar ve Ateizm > Hulki Can Duru




22 Aralýk 2010
Mevlana ve Ýslam  
"Ben ne Hristiyan, ne Yahudi, ne de Müslümaným" Mevlana

Hulki Can Duru


Mevlana'nýn dünyaya bakýþý ve düþünceleri sürekli evrim geçirmiþ, yaþamýnýn ikinci evresinde -Ýslam ve þeriatý kat be kat aþmýþ- dinler üstü bir inanca ve bireþime ulaþmýþ, yepyeni bir din, inanç ve yol ortaya koymuþtur.


:CIAI:
Mevlana'nýn tam adý Mevlana Celalettin Rumi'dir. Ancak, bu ismin baþýna bir de "hazret" ünvaný ekleyerek "Hz. Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî" þeklinde yazmaya, yayýnlamaya, Mevlana'yý ve Mevleviliði dejenere etmeye kimsenin ne hakký, ne de yetkisi vardýr. Üstelik Türk Dil Kurumu’na bu konuda teklif verilmesi gibi giriþim ve çabalar da Türk Dil Devrimi'ne aykýrý eylemlerdir, suç teþkil eder.

Gericileri, þeriatçýlarý, mürtecileri, dincileri ve Müslümanlarý uyarýyorum: Nasýl ki Antik Çað Yunan filozoflarýný (Platon, Aristo, Sofokles, Pitagor vs) "Mitoloji dünyasýnýn yetiþtirdiði düþünürler" olarak niteleyemez ve tanýmlayamazsak, ayný þekilde, Mevlana'yý da "Ýslam dünyasýnýn yetiþtirdiði mutasavvýf" diye niteleyemeyiz ve tanýtamayýz. Yunan filozoflarý Mitoloji'den ne kadar etkilenmiþlerse, Mevlana da Ýslam'dan o kadar etkilenmiþtir!

Tam tersi, Mevlana Ýslamý etkilemiþtir !

Mevlana'yý kullanarak bu þekilde dine paye vermek, Müslümanlýðýn Mevlana'yý ve Mevleviliði bir propaganda aracý olarak kullanmasýna izin vermek çok yanlýþ ve çirkindir. Mevlevilik ve Ýslam birbirinden çok farklý yollardýr. Biri aydýnlýða götürür, öteki þeriatýn kör ve karanlýk kuyusuna.

Gerçi Mevlana yaþamýnýn ilk evresinde Ýslam'a ve Muhammet'e övgüler düzmüþ olabilir. Ancak, büyük bir mutasavvýf, düþünür, þair ve gönüller sultaný olan Mevlana'nýn dünyaya bakýþý ve düþünceleri sürekli evrim geçirmiþ, yaþamýnýn ikinci evresinde -Ýslam ve þeriatý kat be kat aþmýþ- dinler üstü bir inanca ve bireþime ulaþmýþ, yepyeni bir din, inanç ve yol ortaya koymuþtur. Bu tarihsel teolojik gerçeði hiç bir güç silemez ve deðiþtiremez.

Eðer aksi olsaydý UNESCO 2007yi      "Mevlana Yýlý" deðil ama "Muhammet Yýlý" ilan etmez miydi? Ama bunu yapmamýþtýr deðil mi? Çünkü biri inancýný yaymak için kan dökmüþ, herkese gözdaðý vermiþ, insanlarý mümin-kafir diye ayýrmýþ, diðeri "ne olursan ol gel" demiþtir. Bunlarýn ikisi bir olabilir mi?

Bu tür düþünsel evrim ve evreler her büyük düþünürün yaþamýnda görülür. Bu nedenle, bir düþünür deðerlendirilirken öncelikle onun son yazmýþ olduklarý, varmýþ olduðu son nirengi noktasý dikkate alýnmalýdýr.

Mevlevilikte, þeriat ve dinin yerini tasavvuf, caminin yerini dergah, namazýn yerini Sema, ezanýn yerini ilahiler ve müzik, Allah'ýn yerini "Mutlak Varlýk" alýr.

Keza, Ýsa da yaþamýnýn birinci evresinde dindar bir Yahudi gibi dine baðlý bir yaþam sürmüþ, rabbi (haham) sýfatýný kazanmýþ, ancak, yaþamýnýn ikinci evresinde Yahudi din adamlarýyla çatýþmýþ, Yahudiliði, Yahudi þeriatýný, Tevrat ve Zebur'u yadsýyarak yepyeni bir inanç ve yol oluþturmuþ, kendinden önceki peygamberleri de "hýrsýz ve haydut" olarak tanýmlamýþtýr. “Benden önce gelenlerin hepsi hýrsýz ve hayduttu, ama koyunlar onlarý duymadý. (...) Ben iyi çobaným. Ýyi çoban koyunlarý uðruna canýný verir. ” (Yuhanna 10: 8, 11). Ýþte bakýn Mevlana, Divaný Kebir'de kendini nasýl tanýmlýyor ve Müslümanlara nasýl sesleniyor:

"Ýmdi ne yapmalý ey Müslümanlar? Çünkü ben kendimi tanýmýyorum!
Ben ne Hristiyan, ne Yahudi, ne Zerdüþt, ne de Müslümaným,
Ne doðudan, ne batýdan, ne karadan, ne denizden,
Ne doðanýn darphanesinden, ne de göklerin çemberinden,
Ne topraktan, ne sudan; ne havadan, ne de ateþtenim,
Ne arþýaladan, ne tozdan, ne varoluþtan, ne de varlýktan,
Ne Hintliyim, ne Çinli, ne Bulgar, ne de Saksonum,
Ne Irak krallýðý, ne de Horasan ülkesinden,
Ne bu dünyadan, ne de öte dünyadan, ne cennet, ne de cehennemdenim (...)
Benim yerim yersizlik, benim izim izsizliktir."

MEVLANA, DÝVANI KEBÝR

Mevlana'nýn adýný ve Mevleviliðin barýþ kültürünü, sevgi dilini, evrensel hoþgörü anlayýþýný kötüye kullanarak bir takým dini okullar, çocuk yetiþtirme yurtlarý, huzurevleri, cezaevleri, hastaneler veya benzeri yerler açmak gibi giriþimler son derecede tehlikeli, yakýþýksýz ve yanlýþtýr. Böyle giriþimler Mevlana'nýn yüce adýnýn kirletilmesine yol açacak ve bu ülkenin bir din devletine dönüþmesini hýzlandýrmaktan baþka bir iþe yaramayacaktýr. Toplumun her kesimini, ilgili, ilgisiz tüm yetkilileri uyarýyorum: Basta ! Aklýnýzý baþýnýza devþirin !

Öte yandan, yeri gelmiþken, peygamberler ve dinsel önderlerin isimlerinden önce, ya da, sonra konan (Hz, Hazreti, as, sa, sav) gibi dinsel önekler ile sonekler, dua kýsaltmalarý ve benzeri uygulamalar insanlarý putlaþtýrmaktan baþka bir iþe yaramadýðý, gereksiz bir tabu ve dokunulmazlýk zýrhý yaratarak özgür ve eleþtirel düþünceyi kýsýtladýðý açýktýr. Bu uygulama Yahudilik'ten, Kabalcý ve masonik ritüellerden kaynaklanmaktadýr.

Bundan cesaret alan din istismarcýlarýnýn kendilerini de benzer ünvanlarla -kutsallýk zýrhýyla- koruma altýna aldýklarý gözlemlenmekte, üstelik bu insanlardan bazýlarýnýn bu tür ünvanlarý gerçekten hak edip etmedikleri bile tartýþýlmasý gereken bir konudur. Dr. Abdülbaki Gölpýnarlý ile mutasavvýf Cemil Sena'nýn bu tür putlaþtýrma karþý olduklarýný hatýrlatmak isterim.

Hiç bir düþünce, hiç bir kiþi, hiç bir kurum tanrýsal, tinsel, kutsal dokunulmazlýk kalkanlarýnýn, unvanlarýn, rütbelerin, apoletlerin, inançlarýn, fildiþi kulelerin, görkemli yapýlarýn, tarihi tapýnaklarýn, kalýn duvarlarýn, kitaplarýn arkasýna sýðýnarak kendini eleþtiriden koruyamaz.

Kuþkusuz peygamberler, nebiler ve benzerleri "bizim babamýzýn oðullarý deðildir". Eee laf mý þimdi bu? (Bu söylem mürteciler tarafýndan karþý sav olarak kullanýlmaktadýr.) Vice versa, biz de onlarýn babalarýnýn oðullarý deðiliz ! O halde, onlar da bize "hazret" diye hitap etsinler ! Hadi oradan ! Onlarýn hepsi iyi ve kötü yönleriyle, doðruluk ve eðrilikleriyle bizim gibi birer insandý. Ve unutmayalým hepimizin malzemesi aynýdýr: toprak ! Ama hepimiz Tanrý'nýn çocuklarý, oðullarý ve kýzlarýyýz ! Dikkat edin: Allah deðil, Tanrý'dan söz ediyorum ! Çünkü siz bir terane tutturmuþ gidiyorsunuz "Allah'ýn dini" diye...

(NOT: Mevlana, Divaný Kebir/Divaný Þems, Farsçadan Ýngilizceye çeviri Fatemeh Keshavarz,
'Reading Mystical Lyric: The Case of Jalal al-Din Rumi',
University of South Carolina Press, 1998, Ýngilizceden Türkçeye çeviri: HCD)



Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn dinler, Ýnançlar ve ateizm kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Paganlýktan Gelme Bir Tapýnma Þekli: Namaz (2)
Paganlýktan Gelme Bir Tapýnma Þekli: Namaz
Dinin Ahlaksýzlýðý, Yahut, Ahlaksýzlýðýn Dini
Sevgililer Günü ve Dinlerin Sevgi Algýlayýþý
Din ve Metafizik Üzerine Çeþitlemeler (1ci Bölüm)
Ýsa ve Pavlus'un Þeriata Bakýþý
Din ve Metafizik Üzerine Çeþitlemeler (2ci Bölüm)
Dünya Yaþamý Bir Oyun, Bir Eðlence Midir?
Kader ve Elindelik

Yazarýn eleþtiri ana kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Mevlana'nýn Kimyasý
Cinsel Saldýrý Suçu ile Tecavüzden Yargýlananlarýn Hadým Edilmesi Yasa Tasarýsý
Köpekliðin Aþký ve Varoþ Kültürü
Çaðdaþ Gericilik: Postmodernizm
Ka, Kar ve Kars
Haksýzlýða Kesinlikle Karþýyým
Tevfik Fikret'ten Teröre Övgü
Yeni Hayat (2ci Bölüm)
Yaþam, Aþk ve Rastlantý
Özel Mezarlýklar: Kârlý Bir Yatýrým Kapýsý!

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Elsa'nýn Gözleri [Þiir]
Albatros [Þiir]
Kraliçe ve Bahçývan - II [Þiir]
Yeryüzü Rüzgarlarý [Þiir]
Kraliçe ve Bahçývan [Þiir]
Op. 11 Piyano Ezgileri, Arnold Schönberg [Þiir]
Malta Þahinlerine [Þiir]
Uçan Ayakkabý [Þiir]
Havanýn Ölümü [Þiir]
Her Ocak Hiddetle Tütüyor… [Þiir]


Hulki Can Duru kimdir?

Baþlýca yapýtlarý: Eski Kule Müziði (þiir) Geometrik Aydýnlýk (þiir) Havanýn Fen Noktasý (þiir) Tartaros Paradigmasý (eleþtiri) Teslis Sendromu (eleþtiri) Nano Kutsallýk (eleþtiri) Sevgili Kutlu Yaþam (öykü) Kuþku Bilinci ve Eleþtiri (eleþtiri)

Etkilendiði Yazarlar:
Montaigne, Descartes, Russell, Tolstoy, N. Hikmet, Dostoyevski, Nietzsche, Freud, Darwin, Marx, Engels, Lenin, Bakunin, Kropotkin, Voltaire, Diderot


yazardan son gelenler

bu yazýnýn yer aldýðý
kütüphaneler


yazarýn kütüphaneleri



 

 

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Hulki Can Duru, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.