Kaynak Kavramý ve Hukuk
Hukukun kaynaklarý;bilgi kaynaklarý,organsal kaynaklar ve biçimsel kaynaklar olarak sýnýflandýrýlabilir.
Bilgi kaynaklarý,hukuk hakkýnda bilgi veren,hukuk hakkýnda bilgiye ulaþýlmasýný saðlayan kaynaklardýr.
-Resmi Gazete,
-Düsturlar,
-Meclis Tutanaklarý,
-Hukuk Kitaplarý,
-Ýnternet Siteleri,
-Bloglar,
-Ýçtihat Derlemeleri
Organsal kaynaklar,hukuku yaratan organlara göre yapýlan sýnýflandýrmadýr.
Biçimsel kaynaklar,hukukun hangi biçimde ortaya çýktýðýný gösteren kaynaklardýr.
Bu ayýrýma göre hukuk,gelenek hukuku,içtihat hukuku ve yazýlý hukuk þeklinde üç biçimde ortaya çýkar.Yazýlý hukuk ve gelenek hukuku hukukun asýl kaynaklarýný,içtihat hukuku ise yardýmcý kaynaðýný oluþturur.
Hukukun kaynaklarý,asýl ve yardýmcý kaynaklar olarak da bir ayrýma tabi tutulmaktadýr.Asýl kaynaklar kendi içinde yazýlý ve yazýsýz kaynaklar þeklinde alt bir ayrýma göre deðerlendirilmektedir.Hukukun yazýlý ve asýl kaynaklarý Anayasa, kanun,uluslararasý sözleþmelerCumhurbaþkanlýðý kararnamesi ve yönetmeliktir.
Hukukun asýl kaynaðýný teþkil eden ancak yazýlý olmayan kaynak ise gelenek hukukudur.Hukukun yardýmcý kaynaklarý ise içtihat hukukudur.Ýçtihat hukuku, bilimsel içtihat veya yargý içtihadý þeklindedir.
Pozitif Hukukun Kaynaklarý
Yazýlý hukuk,Anayasa'nýn yetkili kýldýðý otoritelerce çýkarýlan yazýlý metinlerdir.
Kanunlar,Anayasa’ya;Cumhurbaþkanlýðý kararnameleri kanuna aykýrý olamaz.Bu durum,normlar hiyerarþisi olarak adlandýrýlýr.

Anayasa ^ -Daha Genel
Uluslararasý Sözleþme ‘ - Daha Üstün
Kanun ‘ -Daha Soyut
Cumhurbaþkanlýðý Kararnamesi ‘
Yönetmelik ‘


ANAYASA
Devletin temel yapýsýný,kiþilerin hak ve ödevlerini,devlet organlarýný ve bu organlarýn iþleyiþini düzenleyen esas ve kurallar bütünüdür.En genel,en soyut ve en güçlü hukuk kurallarýndan oluþur.
Türkiye’de bugüne kadar 1876,1921,1924,1961 ve 1982 Anayasalarý olmak üzere toplam 5 Anayasa uygulanmýþtýr.Türkiye’nin meþruti monarþiye geçmesiyle 1876 Anayasasý;TBMM’nin kurulmasýyla 1921 Anayasasý;Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasýyla 1924 Anayasasý,1960 Darbesiyle 1982 Anayasasý’nýn ortaya çýktýðý söylenebilir.
Ülkemizde bugün yürürlükte olan 1982 Anayasasý sert anayasadýr.

ULUSLARARASI ANLAÞMALAR
Ýki ve ya daha fazla devlet tarafýndan akdedilmiþ olan ve TBMM’nin kabulünün ardýndan Cumhurbaþkanýnca onaylanýp Resmi Gazete’de yayýnlanarak yürürlüðe giren baðlayýcý hukuk kurallarýdýr.
KANUNLAR
Yetkili organ tarafýndan yazýlý olarak çýkarýlan,kanun adýný taþýyan,genel,sürekli ve soyut hukuk kuralýdýr.
CUMHURBAÞKANLIÐI KARARNAMESÝ
TBMM’nin ayný konuda kanun çýkarmasý durumunda Cumhurbaþkanlýðý Kararnamesi hükümsüz hale gelir.
YÖNETMELÝKLER
Cumhurbaþkaný,bakanlýklar ve kamu tüzelkiþileri,kendi görev alanlarýný ilgilendiren kanunlarýn ve Cumhurbaþkanlýðý kararnamelerinin uygulanmasýný saðlamak üzere ve bunlara aykýrý olmamak þartýyla, yönetmelikler çýkarabilir. Hangi yönetmeliklerin Resmi Gazetede yayýmlanacaðý kanunda belirtilir.Yönetmelikler,yayýmdan sonra bir tarih verilmemiþse Resmi Gazete’de yayýmlandýklarý gün yürürlüðe girer.

GELENEK HUKUKU (ÖRF-ADET HUKUKU)
Hukukun yazýlý olmayan ve asli nitelik taþýyan kaynaðý gelenek hukukudur.Toplumda kendiliðinden oluþan kurallardýr.

ÝÇTÝHAT HUKUKU
Ýçtihat=Görüþ ya da karar
Hukukun kaynaðý olarak iki tür içtihattan söz edilebilir.Bunlar yargýsal ve bilimsel içtihattýr.
Bilimsel içtihat,hukuk bilgilerinin hukuki konulardaki bilimsel görüþ ve yaklaþýmlarýdýr.Bilimsel içtihada uygulamada doktrin(öðreti) de denmektedir.
Bilimsel içtihadýn türleri þunlardýr:Þerhler,sistematik eserler,monografi,makale,içtihat derlemesi ve monografilerden oluþur.
Yargýsal içtihat ise mahkemelerin önlerine gelen uyuþmazlýklar ile ilgili olarak vermiþ olduklarý kararlardan oluþur.
Bilimsel içtihatlar ve Yargýsal içtihatlar hukukun asýl ve baðlayýcý kaynaðý deðil;yardýmcý yani ikincil kaynaðýdýr.

HUKUK KURALLARININ TÜRLERÝ
Hukuk kurallarý uygulama bakýmýndan emredici,tamamlayýcý,yorumlayýcý,tanýmlayýcý ve diðer hukuk kurallarý þeklinde sýnýflandýrýlabilir.

Emredici Hukuk Kurallarý
Bu tür hukuk kurallarýnýn aksi kararlaþtýrýlamaz;bunlarda genellikle emir kipi kullanýlmaktadýr. Yoðunlukla ceza kanunlarýnda görülür,ancak diðer kanunlarda da emredici kurallara rastlanabilir. Kamu düzenini,kamu yararýný ve genel ahlaký korumak üzere çýkarýlýr.Bu kurallara aykýrýlýðýn yaptýrýmý geçersizliktir.
Tamamlayýcý Hukuk Kurallarý
Taraflarýn serbest iradeleriyle baþka türlüsünü belirlemedikleri taktirde uygulanan kurallardýr. Ceza hukukunda az sayýda,borçlar hukukunda çok sayýda tamamlayýcý hukuk kuralý yer alýr.
Yorumlayýcý Hukuk Kurallarý
Taraflarýn iradeleri ile açýkça belirtebilecekleri halde belirtmedikleri konularýn açýða kavuþturulmasýnda yardýmcý olan kurallardýr.Tamamlayýcý kurallar önceden öngörülmemiþ bir hukuki boþluk olursa doldurur.Yorumlayýcý kurallarda taraflarca kararlaþtýrýlan hususun farklý anlama gelebilecek yönleri yorumlanmaktadýr.
Tanýmlayýcý Hukuk Kurallarý
Kanunlarýn daha iyi anlaþýlmasý için bazen belli hususlarýn açýkça tanýmlanmasý,anlamýnýn ve içeriðinin belirlenmesi gerekir.Tanýmlayýcý hukuk kurallarý bu tanýmlarý getiren düzenlemelerdir.
Diðer Hukuk Kurallarý
Hiç bir gruba girmeyen bazý kurallarýn bulunduðu da kabul edilmektedir.Bunlar arasýnda ilga edici (yürürlükten kaldýrýcý) hukuk kurallarý,yetki verici hukuk kurallarý sayýlabilir.
KANUNLARIN UYGULANMASINA ÝLÝÞKÝN ESASLAR
Kanunun uygulanmasý demek soyut hukuk kurallarýnýn somut olaya uygulanmasý demektir.Hukuk kuralý(büyük önerme);somut olay(küçük önerme)ve vargý(sonuç)anlamýna gelir.
KANUNLARIN ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMASI
Kanun,kendi metninde belirtilen tarihte yürürlüðe girer.Kanunlar kural olarak yürürlüðe girdikten sonraki dönem için uygulanýr.
Bir kanunun ne zaman yürürlükten kalkacaðý çeþitli olasýlýklara göre belirlenir.
a)Kanun metninde açýkça yürürlükten kalkma tarihi yer alabilir.
b)Bir yeni kanun eski kanunu açýkça yürürlükten kaldýrabilir.
c)Yeni kanun eski kanunun bütününü deðil,bir maddesini yürürlükten kaldýrabilir.
d)Anayasa Mahkemesi de bir kanunun tamamýný ya da birkaç maddesini iptal ederek yürürlükten kaldýrabilir.
KANUNLARIN GEÇMÝÞE ETKÝSÝ
Özel hukukta yeni çýkan kanun aksine bir hüküm olmadýkça eski kanun zamanýndaki olaylara uygulanmaz;yürürlüðe girdiði zamandan sonraki olaylara uygulanýr.
KANUNLARIN YER VE KÝÞÝ BAKIMINDAN UYGULANMASI
Uygulamada kamu hukuku dallarý bakýmýndan yersellik ilkesinin geçerli olduðu görülür.Vergi hukukunda,ceza hukukunda ve usul hukuklarýnda kiþilere bulunduklarý ülkenin kanunlarý uygulanýr. Hatta ceza hukukunun temel ilkelerinden biri yerselliktir.Yani kiþiler suçu iþledikleri yer kanunlarýna göre cezalandýrýlýrlar.
KANUNLARIN ANLAM BAKIMINDAN UYGULANMASI
Yorum Metodlarý
Kanunlarýn yorumu ile kanunlarýn anlamýnýn belirlenmesine çalýþýlýr.Yorum yasama organýnca yapýlabilir.Lafzi Yorum metodu þekli bir yorum metodudur.
Amaçsal yorum,çaðdaþ bir yorum yöntemidir.

YORUMDA KULLANILAN MANTIK ÝLKELERÝ
Hukuki mantýðýn temeli hukuk normu dur. Hukuk kurallarýnýn yorumunda kullanýlan mantýk ilkelerinden ilki kýyastýr.
Yorumda kullanýlan mantýk ilkelerinden ikincisi aksi ile kanýttýr.
Yorumda sýklýkla kullanýlan mantýk ilkelerinden üçüncüsü evleviyet yoludur.
*Çoðun içinde az da vardýr.
HAKÝMÝN TAKDÝR YETKÝSÝ VE HUKUK YARATMASI
Hakimin takdir yetkisini kullandýðý durumlarda ortada soyut hukuk kuralý vardýr.Hakimin,önüne gelen bir uyuþmazlýðý çözümsüz býrakmasý ve bir karar vermeden kaçýnmasý mümkün deðildir.
Ceza hukukunda kanunsuz suç ve ceza olmaz ilkesi gereði hakimin hukuk yaratmasý söz konusu olmaz.