Feza GÜRSEY

(Türk fizikçi. 1921istanbul-New Heaven, Connecticut, 1992) 1944’de İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesini bitirdi.Londra’da İmperial College’da doktora yaptı. İstanbul Üniversitesi’nde (1951-1958), ABD Brookhaven National Labratory’de ve Princeton Üniversitesi’nde (1958-1961) çalıştı. 1961’de ODTÜ’de profesör olarak göreve başladı. Institude for advanced study’de (1963-1964), Yale Üniversitesinde (1965-1967)ders verdi. 1974’de Yale üniversitesi öğretim kadrosuna katıldı; aynı üniversitedeki Josian Willard Gibbbs adına kurulmuş olan kürsünün başına getirildi. (1977). 1968’de TÜBİTAK, 1977’de Oppenheimer, 1981’de Newyork Akademisi’nin Morrison ödüllerini kazandı; 1979’da Einstein madalyası1987’de de iki yılda bir, Grup Kuramına katkıda bulunan katkıda bulunan bilim adamlarına verilmekte olan Wigner madalyası’yla ödüllendirildi. 1960’lı yıllarda yunanca el anlamındaki “kheir” sözcüğünden türetilen “kiral bakışım” kuramını ortaya koyarak uzay-zaman bakışımı çalışmalarının genişletilmesine ön ayak olan Gürsey, 1964 yılında Luigi Radicati ile birlikte nükleon ve düşük enerjili baryon çınlamasının SU(6) grubuyla gösterilmesi gerektiğini ileri sürdü. Gerek kiral bakışımının, gerek SU(6) bakışımının o günlerde açıklanamayan nedenleri, bugün parçacık fiziğinin standart kuramı sayılan “kuantum kromodinamiği” çerçevesinde belirlenebilmektedir. M Günaydın ile birlikte yürüttüğü çalışmaları (1974-1976) sonucu, bileşik bir E6 grubunun içerdiği “oktonyon” cebirinin kromodinamikle (renk dinamiği) ilgisi bulunduğunu kanıtladı. Önemli yapıtı “Group Theorical Concepts and Methods in Elementary Particle Physics” dir.(1964)

Büyük Larousse
Cilt 19, Sayfa 4870