Günümüzde bir kýsmý Ýsrail bir kýsmý Ürdün içinde bulunan Ortadoðu’da yer alan göldür. Müslümanlar tarafýndan Hz. Lut’a baðlanarak Lut Gölü adý verilmiþtir. Batýlýlarca ise gölün etrafýnda fazla bir þey yetiþmediði için Ölü deniz denilmiþtir. Ayrýca fena kokulu göl ve deniz, tuz denizi, Sodom ve Gomore Denizleri gibi isimlerde verilmiþtir.

Gölün jeolojik yapýsý ilginç özellikler göstermektedir. Toroslardan baþlayýp Ortadoðu’nun batýsý boyunca uzanýp, Lut Gölün bulunduðu alandan devam edip, kýzýl denizden geçip Doðu Afrika’ya kadar uzanan dünyanýn önemli tektonik çöküntüsü(Rift-Fay Hattý) içerisinde bulunur. Üçüncü zamanýn ikinci yarýsýndaki tektonik hareketlerle oluþan derin çukurluðun içerisine çevrede bulunan sularýn (Þeria Nehri ve bazý küçük dereler)birikmesiyle oluþmuþtur. Bu dönemde bu coðrafya parçasýnda büyük tektonik olaylar sonucunda oluþmuþtur.

Lut Gölü Akdeniz’in yüzeyinden yaklaþýk 396 metre daha alçaktadýr. Gölün en derin yeri de 400 metre olduðundan, göl tabaný Akdeniz’in yüzeyinden yaklaþýk 800 metre alçaktadýr. Bu, dünyanýn en alçak noktasýdýr: Asya'da Baykal Gölü ve Hazar Denizi'nden sonra dünyada en derindeki 3. göl tabanýdýr Dünyanýn deniz yüzeyinden aþaðý olan baþka bölgelerinde alçaklýk en fazla 100 metre kadardýr. Lut Gölü’nün baþka bir özelliði de suyundaki tuz yoðunluðunun çok yüksek olmasý, tuz miktarýnýn %30′u bulmasýdýr. Bundan dolayý gölde balýk ya da yosun gibi herhangi bir canlý yaþayamaz. Gölün suyuna canlý batmayýp, insaný rahatlýkla yüzeye çýkarýr. Batý dillerinde Lut Gölü’ne “Dead Sea” (Ölü Deniz) denilmesinin sebebi de budur. Akarsularla beslenmeyen ve 620 km² civarýnda bir kaplayan Lut Gölü önemli jeolojik yapýya sahiptir.

Kur’ân-ý kerîmde, eski zamanlarda bu bölgede yaþayan insanlarýn kendilerine peygamber olarak gönderilen Lut aleyhisselâmý dinlemediklerinden ve þehvânî(Livata yaptýklarýndan) azgýnlýklarýnda ýsrar ve inat ettiklerinden, Allahü teâlâ tarafýndan yurtlarýnýn alt-üst edilerek helâk edildikleri bildirilmektedir (Hicr, Araf ve Hud Surelerinin ilgili ayetleri). Tefsir âlimleri bu bölge halký helâk edilince, altý üstüne gelen yurtlarýndan kaynar sular fýþkýrdýðýný ve böylece burasýnýn göl hâline gelip, Lut Gölü ismiyle anýldýðýný yazmaktadýrlar.

Günümüzde Lut Kavmi’nin izleri, hala gözle de görülebilir… Kayýkla Lut Gölü’nün alt ucunda gezildiðinde, güneþ ýþýnlarý da suya uygun bir açýyla yansýdýðýnda, insan þaþýlacak bir görünümle karþýlaþýr. Kýyýdan biraz ötede suyun içinde aðaçlarýn belirdiði görülür. Bunlar da gölün son derece yoðun olan tuzlarýnýn algýda yanýltma yaptýðý aðaçlardýr. Derinlerde yeþil renkte görülen aðaç gövdeleriyle aðaç artýklarý çok eskidir. Bir zamanlar bu aðaçlarýn yapraklarýnýn yeþillendiði ve çiçek açtýðý yer yani Siddim Vadisi, bölgenin en güzel yerlerinden biriydi. Buralarda büyük bir medeniyetin izleri hala durmaktadýr.

Kuran’da lut gölü çevresinde geliþen olaylara temas edilmiþtir. Fakat Lut Gölü’nün adý verilmemiþtir. Dinler tarihi ve Kitab-ý Mukaddes(Tevrat-Ýncil) arkeolojisinde önemli bir yeri bulunmaktadýr. Ýþledikleri büyük günah olan livata(Homoseksüel iliþkiler) sonucu altüst edilen Sodom Ve Gomore Þehirleri ve çevrede bulunan diðer þehirlerin araþtýrýlmasý arkeologlar tarafýndan sürdürülmektedir. Halen kesin bir sonuca ulaþýlmamýþtýr. Bu konuda araþtýrmalar devam etmektedir. Bölgeyle ilgili bilgilere ilahi kaynaklardan ve jeolojik araþtýrmalardan ulaþmaktayýz. Tevrat’ta bu konu önem arz ettiði için bu bölgede adlarý verilen diðer þehirlerle ilgili araþtýrmalarda yapýlmaktadýr.

20.Yüz yýlýn ilk çeyreðine kadar yapýlan bu araþtýrmalarda Lut gölünün kuzeybatý tarafýnda Kumran Harabeleri denilen yerdeki Maðaralar da önemli kalýntýlar bulunmuþtur. Dünyaya “Lut Gölü Hazineleri” olarak ta lanse edilen bu kalýntýlarda önemli arkeolojik bilgiler vardýr.

1946–1956 yýllarý arasýnda elde edilen bu arkeolojik l-kalýntýlar Millatan önce 1. ve 2. yüzyýllara ait Aramice ve Ýbranice belgelerdir. Bu belgeler Kýtabý-Mukaddes tarihi ve Hrýstiyanlýk açýsýndan çok büyük öneme sahiptir.

Bu gün Lut gölü çevresinde yerleþim birimi olmamakla beraber; Çevrede daha çok sudaki kimyasal maddeleri deðerlendirmeðe yönelik bazý küçük yerleþim alanlarýna rastlanýlmaktadýr. Lut Gölünden alýnan çamurda insanlarýn cilt bakýmýnda kullanýlmaktadýr. Hatta bu dünyaya pazarlayan bir þirket bulunmaktadýr.

Bu gün gölü ziyaret eden ziyaretçiler gölün kasvetli havasýný hissetmekte olup, burada tarihi devirlerde büyük bir felaketin olduðunu idrak etmektedirler. Atalarýnýn azgýnlýklarýnýn günahýnýn izlerine arkeolojik kalýntýlarda rastlamaktadýrlar torunlarý. Gölün yaydýðý pis koku, aþýrý buharlaþma, etrafýnýn ve gölün içinin canlýdan yoksun olmasý insaný bunaltmakta olup, esrarlý bir hava estirmektedir. Ortadoðu coðrafyasýnýn barut fýçýsý olan bu bölge Ýsrail-Filistin bunalýmýn izlerini adeta taþýr gibidir. Ýlahi kaynaklarda azgýn kavimlerin cezalandýrýlmasý için yerin altýnýn üstüne getirildiði bu bölge hala gizemini korumakla birlikte ne yazýk ki huzura hasrettir.

Gölde bazý dengesizliklerin iþaretleri görülmektedir: su altýndaki bazý parçalar su yüzeyine çýkmaktadýr. Geçmiþ zamanlarda bu parçalar toplanýr, kurutulur ve ýsýnmak için kullanýlýrdý. Diðer bir dengesizlik ise; gölün Doðu Þeria tarafýndan sýcak sülfür gazlarýnýn çýkýþlarýna neden olan tabakalardýr. Çevreciler, Lut Gölü’nün yok olmaya baþladýðý yönünde uyarýlar vermektedirler. Gölün iki yakasýndaki Ürdün ve Ýsrail’in bromür endüstrisinin buna neden olduðunu belirtirler. Ancak daha çok Ýsrail fabrikalarý yüzünden temiz su sýkýntýsý çekilmektedir. Oluklar (Tabakalar)endiþe verici boyutlara ulaþmýþtýr. Eðer bu bir tehlike deðilse, bu fabrikalarýn kirli atýk boþaltýmý ayrýca zarar veren faktörlerin baþýnda yer alýr. Bu da Ýsrail’in sanayi artýklarýnýn kirli sularýdýr.

Dünyanýn en eski yerleþim birimlerinden olan bu bölgedeki Sodom ve Gomore Þehirlerinin kalýntýlarý ile Kumran Maðaralarý yazmalarý(Lut Gölü Yazmalarý) esrarýný korumaktadýr. Dünyanýn bu deniz seviyesinden alçak alaný tarihi geçmiþindeki nice sevap ve günahlarýyla ayakta olup yaþamaða devam etmektedir. Ýsrail’in sanayi artýklarý ve küresel ýsýnmayla aþýrý buharlaþan göl fiziki olarak can çekiþmektedir. Dün azgýn topluklarý ilahi dengeye uymadýklarý için ilahi kaynaklarda belirtilen cezaya çarpýlmýþlardýr. Bu günün modern geçinen sapkýnlarý da ne yazýk ki Ortadoðu’nun bu coðrafyasýnda huzurdan uzak gölün fiziki olarak git gide ölümüne sebep olacaktýrlar. Kanýmca ilahi dengeye uymayan toplumlara verilebilecek en güzel ceza bu olsa gerek, göl de bizden çok sonraki tarihlerde de esrarýný koruyacaktýr.

07.08.2008
Tarýk TORUN

GÝZEMLÝ GERÇEKLER
"Maddi Ve Manevi Alemlerden"