İslam dini, Allah'ın insanlara gönderdiği son kitap olan Kuran'ı tek kaynak kabul eder. Kuran, hiçbir eksikliği olmayan, her şeyi açıklayan, detaylı bir kitaptır. Ancak tarih boyunca Kuran’ın yanı sıra Nebi Muhammed’e atfedilen gerçekte kendisine ait olmayan hadisler de dinin bir kaynağı olarak gösterilmiş, bu durum İslam dünyasında çeşitli tartışmalara yol açmıştır. Bu makalede, Kuran ayetleri ışığında, hadislerin din üzerindeki etkisi ve Kuran’ın kendi kendine yeterliliği ele alınacaktır.
Kuran, kendisinin detaylandırılmış bir kitap olduğunu açıkça ifade eder:
> "Şüphesiz onların hikâyelerinde akıl sahipleri için ibret vardır. Uydurulan bir hadis değildir. Ancak kendinden öncekileri onaylayan ve her şeyin açıklaması ve iman eden toplumlar için bir doğru yol gösterme ve merhamet vardır."( Yusuf Suresi 111. ayet)
Bu ayet, Kuran’ın detaylandırıcı bir rehber olduğunu, başka bir kaynağa ihtiyaç duyulmadığını vurgular. Bununla birlikte, mezhepçi yaklaşımlar ve hadisler, Kuran’ın yetersiz olduğu algısını oluşturarak dine eklemeler yapmıştır. Oysa ayet Kuran’ın, "uydurulmuş bir hadis" olmadığını belirtir.
Kuran’da "hadis" kelimesi farklı bağlamlarda geçer ve bu kullanımlar, günümüzdeki hadis kavramıyla uyuşmamaktadır. Örneğin:
> "Uydurulan bir hadis değildir."(Yusuf Suresi 111. ayet)
> "İşte bunlar Tanrı'nın ayetleridir. Onları sana hakk ile okuyoruz. Tanrı'nın ayetlerinden sonra hangi hadise inanacaklar?"(Casiye Suresi 6. ayet)
Bu ayetler, Kuran dışında başka bir sözün (hadisin) dinin kaynağı olamayacağını gösterir. Ayrıca Nebi Muhammed’in Kuran dışında bir hadise kimseyi davet etmediği, kendi hadislerini yazdırmadığı ve sadece Kuran’ı tebliğ ettiği ifade edilir.
> "Belki de sen bu hadise inanmıyorlar diye peşlerinde üzüntüden kendini helak edeceksin. "(Kehf suresi 6. ayet)
Tarih boyunca, Nebi Muhammed’e atfedilen binlerce hadis uydurulmuştur. İbni Hacer ve diğer kaynaklara göre, bir kişinin 4000 hadis uydurduğu kaydedilmiştir. Bu durum, dinin temelini zedelemiş, Kuran’ın yeterliliği göz ardı edilmiştir. Kuran, uydurulan hadislerin tehlikesine şu şekilde dikkat çeker:
> "Ve insanlardan kimi bilgisi olmaksızın Tanrı'nın yolundan saptırmak ve alay konusu edinmek için hadis eğlencesi satın alır. İşte onlara küçük düşürücü bir azab vardır."(Lokman Suresi 6. ayet)
Bu ayette, uydurma hadislerin dine zarar verdiği açıkça ifade edilmiştir. Ayrıca, hadislerin doğruluğu ve güvenilirliği, Kuran’ın her şeyi detaylandırıcı özelliği karşısında sorgulanmalıdır. Kuran, kendisine benzer bir söz getirilemeyeceğini belirtir:
> "Eğer doğruysalar onun gibi bir hadis getirsinler."(Tur Suresi 34. ayet)
Oysa hadis kitaplarında, Kuran ile aynı değerde hadislerin olduğu iddia edilmiştir. Bu durum, Kuran’ın yeterliliğine açık bir karşıtlık oluşturur. Kuran, İslam dininin tek ve yeterli kaynağıdır. Kuran’da yer almayan hiçbir söz veya hüküm, dine eklenmemelidir. Hadislerin dinin bir kaynağı olarak sunulması, dinin safiyetini bozar ve Nebimiz Muhammed’e saygısızlık anlamına gelir.
Allah şöyle buyurur:
> "Allah O'ndan başka tanrı yoktur. Kendinden şüphe olmayan kıyamet gününde sizi bir araya toplayacaktır. Kim Tanrı'dan daha doğru sözlü olabilir?"(Nisa Suresi 87. ayet)
Bu nedenle, Müslümanların Kuran’a dönmeleri, onun rehberliğini benimsemeleri ve Kuran dışındaki kaynakları dikkatle değerlendirmeleri gerekmektedir. Kuran, her konuda detaylı bir rehberdir ve başka hiçbir kaynağa ihtiyaç yoktur:
> "Kitapta hiçbir şeyi eksik bırakmadık sonra Rablerine toplanacaklardır."(En'am Suresi 38. ayet)
İslam’ın safiyetini korumak için Kuran’a bağlı kalmak, onu anlamaya çalışmak ve uydurma hadislerden kaçınmak en doğru yol olacaktır.