En incelikli yazınsal yaratılar yaratıcısının bilinçsel adlandırmalarını beraberinde taşır
, aslolan okurun bu tanımlandırmayı kendi içsel süzgecinden nasıl geçirdiğidir.Elekten geçen yorum paragraflarını ,seçilecek eleştiri oklarını, hissedilecek konuları yazınsal düşüncenin döngüsel dışavurumunu kamçılayacak olan iki yazarın içinde barındırdığı hırs,yetkinlik,yaşanmışlık,bilinç ufku,gözlemi,kavgası ve tarafıdır.

Yoğunlaştırılmış kavgaların,dönüştürülen düşüncelere yaratıcı etkisi büyük olup edinilen tarafın deneyiminin tadını asıl okur edinmektedir.

“Sen bu kavgada / bir nokta bile değil, / bir küçük, eğri virgül, / bir zavallı vesilesin!..”
Şair bu sözü 1935 yılında kalem kavgasına giriştiği Peyami Safa için demiştir. Şimdi bu sözü biraz derinlemesine irdeleyelim:

Yaratıların oluşumunda beyinsel tepkiler önemli bir yer tutar. Bir insanın gelişiminde eğitimin yeri kadar çevresel etkiler ve toplumsal oluşumlar da büyük yer tutar. Eleştirinin içeriksel dokusunu ilmek ilmek irdelersek tarihsel ve sosyal katmanları göz ardı etmemek gerekir. Dilsel ve düşünsel basamakları teker teker çıkalım:

Anlamda ve anlatımda olgunlaşmış her soluğunu insan ve kavgası için atan bir şair,güçlü bir usta bu sözde karşı tarafa şunu demek ister: Sen başka beyinler tarfından kullanılan bir kulsun.

Virgülün işlevsel bağıntısını dikkate alırsak çağrışımsal olarak eğik,sinik,aklını kullanamayan,başka bilinçlerin ürettiklerini kullanıp savunan,değişmeyen.önyargılı düşünceleri,iddiaları kendine ilke edinmiş kalemler için kullanıldığını görürüz. Tartışılan her neyse yaratıcı bir benzetme kullanmış şair.

Keşisen döngülerde ve olağanüstü dönemlerde söylenmiş bu söz var olan kavganın sosyal açıdan önemli bir boyutu olduğunu en azından bir okurun dikkate alacağı nadir sözlerden biridir.”zavallı” sözcüğüne odaklanırsak sinmişliğin,kapalılığın,bulanıklığın,bilmezliğin simgesi olduğunu apaçık görürüz. Bu sözün aynası budur denilebilir.Daha doğrusu okur edindiği duyumsamaları,bilemediği/bilmek istemediği gerçekleri bu aynadan görebilir.

Bir yazar/şair için yetkinlik evrensel olarak değerlendirilmektir. Tarafı ve kavgasıyla önde durabilmektir. Kitapların toplatıldığı,yasaklandığı,yakıldığı bir çağda dik durabilmektir.Bunu tam tersini zavallı her virgül yapabilir.

Çok söylenmiş ve çok yinelenmiştir, Hitlere karşı aydınların tutumu... Biz okurlar anımsayalım yeter. Hayata karşı zavallı bir vesile olmayalım. Bu evren insan olmak için sormak,sorgulamak,gözleri kapamamak gerekir.