Tarih, insanlýðýn biraz da kendi duygusallýðýna cevap aradýðý ve bu nedenle objektifliði belki de çoðu zaman göz ardý etmesine raðmen ciddi þekilde eleþtiriye uðramadan anlayýþ gördüðü sosyal bilimlerden biridir. Ýnsan faktöründeki deðiþkenlik, konuya yaklaþým þeklinde de kendisini göstermiþ ve ortaya çýkan bir olayýn deðerlendirilmesinde farklý açýlýmlar koymuþtur ortaya. Pozitif bilimler gibi deðiþmez olduðu kabullenilen verilere tarih biliminin sahip olamayýþý, yaþanan anýn kýsalýðýnda, yaþananlara gecikmeden cevap verme zorunluluðu olsa gerektir. Halbuki bir Aristo mantýðýnýn iþlevselliðinin azalmasý için aradan yüz yýllar geçerek Newton'lu zamanlarýn gelmesi beklenilmiþtir. Newton, ortaya koyduðu felsefi örüntüyle kainatý okumada Aristo pragmatizminden ayrýlmýþ, bilinen eski doðrularla yeni ihtiyaçlara yeni tanýmlamalar getirmiþtir. Çoðunluðun öncelikli ihtiyaç ve ilgi alanýnýn dýþýnda seyreden bu çalýþmalarýn uzun sürede deðiþime uðramasý belkide bulunanlarýn olaðanüstü deðerler olmasýndan çok, bu çalýþma ve ilgiyi besleyecek sinerjiyi tabanda bulmanýn ortaya koyduðu sýkýntýlardýr. Buradaki duraðanlýk, pozitif bilimler üzerindeki saygýnlýðýn azalmasý gerektiði anlamýnda alýnmamalýdýr ele.
Rönesans ile birlikte skolastik öðretilerden bir kaçýþ süreci baþlamýþ ve dogmatizmin fikir ve vicdan üzerindeki tahakkümü sona erdirilmiþtir. Ancak, Çiçero sosyal ihtiyaçlara bir cevap bulmak üzere eski dönemlerde nasýl bir kültürel harmanlama ile Roma'lý bir ahlak felsefesi koymuþsa ortaya ve böylelikle Roma'nýn devamýný saðlamýþsa bir süre daha, buna benzer bir þekilde Rönesans ile Vatikan'dan kotarýlan ahlaki deðerler sistemi, temelde yine Roma dönemi mantýðýn inisiyatifinde kurgulanarak tarihin beðenisine sunulmuþtur. Helen, Roma ve Pavlos'çu bir elit, Doðu Roma olarak daha sonralarý ayrýþacak olan bütünün Europa kanadýný oluþturur. Karþý tarafta kalýp bugünkü Slav, Arap ve diðer Asyalý kültürler Arius ve Bogomil doktrini olarak adlandýrýlýp tasfiye edilir. Süreç, bir oldu bitti kýsalýðýnda sonuçlanmaz elbette. Tartýþmalarýn baþladýðý Ýznik Konsülü öncesinde beliren iktidar mücadelesi tahtýn varisleri arasýnda zaman zaman el deðiþtirerek Doðu Roma adý altýndaki ayrýþmaya kadar devam eder. Peki, Ariyüs'çü gelenek hangi deðerleri savunuyordu? Ariyüs, Hz. Ýsa'ya ilk inanan havarilerden Barnabas'ýb öðrencisi Libya'lý bir inananýn adýdýr. Barnabas, Hz. Ýsa'ya vahyedilen hakiki Ýncil'i elinde bulunduran kiþidir. Bolüs adýndaki bir baþka kiþi ki daha sonralarý Pavlos adýyla bilinir olmuþtur, rivayetlere göre Barnabas'ý ikna edemeyince nüfuzunu kullanarak O'nu etkisiz hale getirir ve Hristiyanlýktaki teslis inancýnýn fikir babasý olur.
Ýnternet ortamýnda iþte bu kayýp Barnabas Ýncil'inin kýsa bir süre önce Hakkari yakýnlarýnda bulunduðuna dair söylentiler dolaþmakta. Hatta bu Ýncil'i elde etmek ve gizlemek için olaðan dýþý uðraþlarýn verildiði de anlatýlmakta. Varsayýmýn doðruluðundan hareketle insanlýk ve dinler tarihinin yeniden yazýlacaðý iddia edilmekte. Umarým bu söylentilerin ardýndan Hungtinton'un ölümüyle birlikte yeni senaristler ve yeni problemler çýkmaz dünya siyaset sahnesine.

Aydýn AKDENÝZ