..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
"Bazen bir mýsra yaþamý deðiþtirir." -Kafka
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Deneme > Türkiye > Aziz Dolu




17 Þubat 2024
Kanun ve Adalet  
Aziz Dolu
Kanun/yasa ve adalet üzerine..


:ACB:
Kanun sözcüðünün ilk kez Sisamlý Pisagor, Efesli Herakleit gibi Anadolu bilgelerinin (filozof) eserlerinde geçtiði söylenir. Onlar da Kengerlerden (Sümerliler), Babillilerden, Sakalardan (Ýskitler) almadýlarsa þayet.. Neden derseniz; Anadolu’da her þeyi Yunan’a, Roma’ya baðlama düzenbazlýðý, hokkabazlýðý, madrabazlýðý alýp baþýný gitmiþtir de ondan. Atatürk’ün de dediði gibi en aþaðý 7 bin yýldýr Anadolu’da olan Türkler baþka türlü nasýl 1071’de gelsindi öyle ya. Þimdilerde kanun yerine -anlamdaþý- yasa sözcüðünü kullanýyoruz. Gerçek anlamý su kaynaðý, su yolu vb. olan Arapça þeriat sözcüðü de zamanla evrilerek yine ayný anlamda kullanýlmýþtýr. “Þeriatýn kestiði parmak acýmaz” sözünden aklýnýzda kalsýn. Türk Dil Kurumu kanun/yasa sözcüðünü “devletin yetkili makamlarýnca hazýrlanan ve herkesin uymak zorunda olduðu yazýlý kurallar” olarak vermektedir. Peki, kanun/yasa ne demektir? Toplumsal düzeni oluþturmak/saðlamak ve sürdürmek için hazýrlanmýþ yazýlý hükümler demektir. Toplumu oluþturan her birey kanunlara/yasalara uymak zorundadýr. Aksi halde kýsýtlama (mahrumiyet), sýnýrlama (tahdit), para cezasý ve tutuklama (hapis) gibi kiþiye/bireye özgü yaptýrýmlar söz konusu olur. Bu kural Türkiye Cumhuriyeti’nin egemenlik sahasýnda yaþayan yurttaþ/vatandaþ, gezgin (tourist), sýðýnmacý (mülteci), yabancý diplomat, yabancý hasta, yabancý iþçi, yabancý öðrenci kýsacasý (vel’hasýl) ülkedeki herkes için ve de istisnasýz bir þekilde geçerlidir.

Ya adalet?.. TÜBÝTAK Ansiklopedisine göre “Kelime anlamý; eþit olmak, eþit kýlmak, denklik, denge, doðru davranmak, hakka göre hüküm vermek olan adalet, bir þeyi yerli yerince yapmak veya herkese ve her þeye hak ettiði þekilde davranmak demektir.” Zýttý yani adaletsizlik ise doðru yoldan sapmak, haksýzlýk yapmak, zulüm yapmak gibi anlamlara gelmektedir. Üstelik Türk töresi ve dahi Ýslam dini her türlü adaletsizliðe karþýdýr. “Adaletsizliði bir yangýndan daha çabuk önlemeliyiz.” diyen Herakleit’e, “Kadýyý satýn aldýðýn gün adalet ölür. Adaleti öldürdüðün gün devlet de ölür.” diyen Fatih Sultan Mehmet’e hak vermemek mümkün mü? Aðzý süt kokan bebelerin boðdurulmasýna hak vermek de haliyle..

Kanunu çalgý aleti, adaleti dansöz kadýn gibi algýlarsanýz gün gelir kanun çalar, adalet oynar. Oynamakla da kalmaz kim daha çok para sokup sokuþturursa onun masasýnda, sofrasýnda demlenir. Kanunlar bir kiþiye, zümreye yahut inanca, görüþe özel olamaz/olmamalýdýr. Adalet kiþiden kiþiye, olaydan olaya deðiþen hükümler veremez/vermemelidir. Çünkü aslolan insandýr, insanlýktýr. Üstelik bu da yetmez. Doðayý, doðadaki canlý-cansýz tüm varlýklarý da kapsamalýdýr. Aksi halde kanunlar güdük, adalet gedik kalýr. Gedikler çoðaldýkça da kanunlar kalbura döner. Ve hatta holusa.. Ulusunu, ülkesini seven dürüst, namuslu, vicdanlý hukukçular da sapla samaný ayýklamak için uðraþýp dururlar.

Nisa/Kadýn suresinin 148. ayeti adaletle ilgilidir. Hz. Muhammed’in kötülüðü (zulm) elle ortadan kaldýrmayý, olmadý dille uyarmayý o da olmazsa -inancýn (iman) en zayýf belirtisi olarak- kalp ile kýnamayý (buðz etme) salýk vermesi de adaletle ilgilidir. Ebu Ali ed-Dekkâk’ýn “Haksýzlýk karþýsýnda susan dilsiz þeytandýr.” sözünü bilmeyen yoktur. Öyle ki Hz. Muhammed’in bir kiþiyi hele de bir Müslümaný þeytanlýkla suçlamayacaðýný düþünemeyenler bu sözün hadis olduðunu bile sanabilmektedir. Kýsacasý Ýslam’da adalet olgusu önemli yer tutmaktadýr. Peki, bu durumda zenginlerin kahvehanelerde (cafeteria) para ezdiði, yoksullarýn asgarî ücret kýskacýnda canýndan bezdiði bir toplumsal düzende daha doðrusu düzensizlikte yasalarýn mükemmelliðinden, adaletin yerini bulduðundan söz edilebilir mi? Zengin çocuklarý bilmem ne bandýralý teknelerde (yacht), gemiciklerde yolunu bulurken; bayraða sarýlmýþ yoksul çocuklarýnýn omuzlarda yol almasý hangi vicdana sýðar? “Vatan sevgisi imandandýr.” sözünü “vatan sevgisi yoksulluktandýr” olarak anlayan/algýlayan, uygulayan dinciler, liberaller, Ülkücüler, türkücüler… Kelkitli Dilâver Cebeci pîrimizin “Türkiye’m” þiirini Ölürüm Türkiye’m türküsü yapýp cebini doldurunca ilk iþi oðlunu bedelli/paralý askerliðe yazdýrmak olan kiþi (zat) veya kiþiler (zevat) milliyetçi olsa ne yazar? Ailesi askerlik bedelini/parasýný ödemesine raðmen “gönüllü” olarak orduya katýlan, Trakya’da “gâzi” olmasýna raðmen Karadeniz’de Rum çetelerine, Doðu Cephesi’nde Rus ve Ermenilere, Batý Cephesi’nde Ýngiltere-Fransa destekli Greklere (Yunanlýlar) aman vermeyen Giresunlu Topal Osman Aða gibi Kuvvacýlarý ara ki bulasýn. Bulunmazsa, bugün ülkenin altýn ve bor madenleri yaðmalanýr yarýn sýra toryum ve uranyum yataklarýna gelir. “Türkçülük; Türklerin tam baðýmsýzlýkçý antiemperyalist halk cephesidir.” diyen Ýzmirli Attila Ýlhan yazdýðý ile, “Türkiye yýlda 50 ton toryum ile yýllýk enerji ihtiyacýný karþýlayabilir.” diyen Ýstanbullu Engin Arýk öldüðü ile kalýr. Sivas yöresi Avþar beylerinden “Þehit” Muhsin Yazýcýoðlu’nun da dediði gibi “dýþarýda kurgulanan, içeride uygulanan” siyaset sürer gider. Osmanlý’nýn devþirme paþalarýna ve onlarý yönlendiren tefeci -affedersiniz- Duyun-u Umumiyeci Ýngilizlere boyun eðmeyen bir baþka Avþar’ýn, Karahacýlý oymaðýnýn Hocalý obasýndan olan Dadaloðlu emmimizin ruhu þad olsun.

Okul kitaplarýndaki Hz. Muhammed ve dört halife dönemini bizzat kendisi yazan, yine eðitim yahut adalet üzerine kafa yorduðu bir gün Hz. Ömer’in “Mülkün temeli adalettir.” sözüne gözü iliþen ve çok hoþuna giden bu sözün “Adalet mülkün temelidir.” þeklinde adliye binalarýna, duruþma salonlarýna asýlmasýný/yazýlmasýný -Bozkurt soyadýný yine bizzat kendisinin verdiði- Kuþadalý Adalet Bakaný Mahmut Esat Bey’e salýk veren aslý Karaman Avþar’ý, nesli Makedonya evlad-ý fatihaný Gâzi Mustafa Kemal Atatürk’e rahmet..

Aziz Dolu Atabey
azizdolu.wordpress.com



Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn türkiye kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Kastamonu Özgürlük Demektir

Yazarýn deneme ana kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Avþarlar
Ev'lenmeler

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Bilge Þehirli [Þiir]
Aldýrma Be Gönül [Þiir]
Aldýrma Be Gönül [Þiir]
Zaman Havuzu [Þiir]
Ganire Bacý [Þiir]
Sevesim Var [Þiir]
Toroslar [Þiir]
Metafizik Ürperti [Þiir]
Yer Beni [Þiir]
Gönül Mahzenimde Yýllandýkça [Þiir]


Aziz Dolu kimdir?

Avþar Yörüklerinden. .

Etkilendiði Yazarlar:
Edebiyat, dilbilimi (filoloji), sosyoloji, tarih...


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Aziz Dolu, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.