Peyami Safa ‘nýn kitaplarýnýn gazetelerce verilmesi ve ilgi görmesi sevindirici bir haber. Ama yine de bir iki romanýnýn dýþýnda Peyami Safa çokça bahsedilmez. Oysa 43 yýl durmadan yazan bir kiþi olarak günlük gazete yazýlarý ile fikrini, duruþunu ve tavrýný belli etmiþ ve çok sayýda okuyucusu ile buluþmuþtur. Onlarý aydýnlatmýþ farklý yaklaþýmlarý ile her konuda yazýlarý ile okuyanlara ayrý bir tat vermiþtir.
Peyami Safa Servet-i Fünun dönemi þairlerinden Ýsmail Safa’nýn oðludur.Sivas’a sürgüne gönderilen babasýnýn orada ölmesi üzerine iki yaþýnda yetim kalmýþtýr.Babasýz büyümenin yanýnda dokuz yaþlarýnda yakalandýðý bir kemik hastalýðý sebebiyle 17 yaþýna kadar bu hastalýðýn fiziksel ve ruhsal bunalýmýný yaþamýþtýr.Sonradan bu günlerini Dokuzuncu Hariciye Koðuþunda dile getirmiþtir.14-15 yaþlarýnda çalýþma hayatýna atýlýr.Evlenir hanýmýnýn felç olur ve biricik oðlu askerliði sýrasýndaki vefatý eder. Kendiside kýsa bir süre sonra vefat etmiþtir..Ama çektiði bu sýkýntýlar onun kalemini ne durdurmuþ ne de yavaþlatmýþtýr.43 yýl durmadan yazmýþ 80’ne yakýn eser býrakmýþtýr.Romanlarýnda tahlile önem verir, makalelerinde ise saðlam bir mantýk ve inandýrýcýlýk görülür.
“Yaþadýkça anlarýz ki ne yapmak istiyorsak ne yapabileceksek þimdiden baþlamalýyýz. Ancak þimdiye hâkimiz. Hayat birbiri sýra geçen þimdilerin yekûnudur. Her kaybolan þimdi bir daha gelmemek üzere geçip gitmiþtir ve þimdiye anlamayan hayatý anlamaz. Þimdilik durmak deðil, þimdiden baþlamak.” (Yedigün 1936)
Devamlý okumak, düþünmek üzerinde dururken zamanýn kýymetini anlattýðý yazýlarýndan olan “Þimdi” baþlýklý makalesinde yukarýdaki sözleri söyler yazar ve þöyle devam eder.
“Kendi kendine: Bu dünyada yapacak çok þey var, acele et! Diyen Beethoven gibi bu dünyada az çok bir þey yapmýþ olabilenlerin hepsi þimdiyi keþfetmiþ insanlardýr. Anýn kýymetini bildiler.”
Yazýlarýnda kitap okuma konusunda deðiþik ipuçlarý vererek okumayý sevme, anlama ve deðiþik yönlerle ele almýþtýr. “Okuyucu olmak sanatý” “Okumak saadeti” “Okuma iþtahý” Bu köþe yazýlarýndan bir kaçýdýr. Bu yazýlarýndan birkaç ipucu.
“Ayný kitabý birkaç defa okumak, ayrý ayrý birkaç kitap okumaktan daha faydalýdýr Çünkü okumakta gaye müllefin ne düþündüðü anlamaktan ve bir þey öðrenmekten ibaret deðildir. Kitapla okuyucunun zekâsý evlenmeli ve mahsul vermelidir.”
“Niçin okuyoruz? Bir þey öðrenmek için mi? Fakat bir þey öðrenmenin de gayesi düþünmek ve bir mesele halletmek deðilse, bu öðrenilen þeylerin yükten farký yoktur.”
Peyami Safa yazdýðý yazýlarýyla ve eserleri ile Türk Edebiyatýnda yerini aldý bu güne kadar geldi. Bundan sonra da okunmaya devam edilecektir.
Yazar kendine has tahliliyle “Üzülmek sanatý” makalesinde þöyle anlatýr üzülmeyi,
“Þüphesiz üzülmesini bilmek sanattýr. Az dozu þifa veren ve fazlasý öldüren zehir gibi, üzüntü de þifa verici dozlara taksim edilebilir. Bazen bir derdimiz, lokomotif gibi, öteki dertlerimizi de peþine takar ve üstümüze bir kâbus katarý halinde yürür. Onlarý birbirinden ayýrmak ve her biri ile teker teker uðraþmak lazýmdýr. Sonra her meseleyi de küçük dozlara bölmeliyiz. Bir derdi ufalamak onun kâbusundan kurtulmak için en kestirme yoldur. Fakat, inanýr mýsýnýz,?
Ýnsanlarýn çoðu dertlenmeyi severler, baþlarýna dert ararlar. Çünkü üzüntü insaný mücadeleye sevkeder, uykudaki enerjileri uyandýrýr ve canlýlýðýmýzý arttýrýr.”
Ben derim ki; Peyami Safa hayatýmýzýn her döneminde okuyabileceðimiz güvenli bir dosttur. Onun deyimiyle bize yük olmayýp düþündüren ve yeni baþlangýçlara baþlatan bir dost.