(26 Aralýk 2053, Kamil Asma)

Ýþ için zorunlu olarak bir araya gelmek kadar anlamsýz, sýkýcý, gereksiz, iç karartýcý, verimsiz bir yaþam tarzýna nasýl katlanmýþsýnýz her düþündüðümde hayret ediyorum!

2053 dünyasýnda, dünyanýn bazý geri kalmýþ, hala yirminci yüzyýlda gibi yaþayan toplumlarý haricinde yaþamýn büyük bir bölümü ‘asenkron’.

Gündelik yaþamýnýzý bir düþünün. En çok neler için bir araya geliyorsunuz?

Toplumun çok büyük bir kýsmýný gruplar halinde bir araya getiren en önemli aktivitelerinizden biri eðitim. Örgün eðitim denen karmaþýk ve anlamsýz bir süreci yüzlerce yýl yaþamýþsýnýz. Neyse ki ben öyle bir eðitimden geçmedim.

Günümüzde eðitim için insanlar bir araya gelmiyorlar. Pek çok ülke, toplumun her yaþ grubu ve her etkinlik grubu için birbirinden farklý olan bir eðitim kur sistemi kullanýyor. Üç yaþýnda baþlayan bu süreç ölene kadar sürüyor.

Eðitimde eþitlik yok. Eðitimde fýrsat eþitliði var. Tüm eðitim içerikleri isteyen herkese açýk. Ama her bir eðitim baþlýðý için o eðitimin doðasý gereði öncesinde tamamlanmasý gereken eðitimler belirli. Çok istediðiniz bir eðitim varsa, onu almak için önce 4-5 baþka eðitim almak zorunda kalabilirsiniz.

Diyelim bir eðitimin size yararlý olduðuna karar verdiniz. Ya da yaþýnýz henüz uygun deðilse, sizin adýnýza veliniz ve kiþisel eðitim koçunuz birlikte bu eðitimin size yararlý olduðuna karar verdi. Öncelikle o eðitim öncesinde almak þart olan eðitimler varsa bunlarý alýp almadýðýnýz ve gerekli baþarý seviyesiyle bitirip bitirmediðiniz kontrol ediliyor. Tamamladýðýnýz bir eðitimin sonucunda yaptýðýnýz derece o eðitimin sonrasýnda alýnabilecek eðitimlerin hepsini almanýz için yeterli olmayabilir. Mesela A1 diye bir eðitim olsun. B1 eðitimini alabilmek için A1’i 100 üzerinden 70’le bitirmek gerekebilirken B2 eðitimini alabilmek için A1’i 100 üzerinden 90’la bitirmiþ olmak gerekebiliyor.

Ön þartlarýný yerine getirdiðiniz bir eðitime baþladýðýnýzda size bir hoca ve bir içerik atanýyor. Ýçeriði istediðiniz zamanlarda ve istediðiniz sýklýkla baðlanarak tüketebiliyorsunuz. Hoca, ilerlemenizi ve yapmanýz gereken görevleri yönetiyor. Her an eriþime hazýr olan konu anlatýmlarýný hocanýzla birlikte belirlediðiniz tempoda tamamlýyorsunuz. Uygulamalý eðitimlerde yapacaðýnýz uygulamalarý da hocanýzla birlikte kendi isteðinize göre belirlediðiniz sürelerle bitiriyorsunuz.

15 yaþýna kadar temel yaþam becerileri ve temel yeteneklerle ilgili belirli eðitimleri almak zorunlu. Bu sýnýflarýn dýþýnda yer alan eðitimler her yaþta kiþinin isteðiyle sýnýrsýz olarak alýnabiliyor. Bir okul yapýsý, mezuniyet kavramý, hayatýn belirli bir dönemine sýkýþýp kalmýþ ve uzun senelerin tamamýný alan bir eðitim anlayýþý yok. Ama her kiþinin sürekli güncel tuttuðu kendi eðitim portföyü var. Gelir seviyeniz, toplumdaki saygýnlýðýnýz, kiþisel tatmininiz ve daha pek çok önemli ölçüt, eðitim portföyünüzle yakýndan iliþkili.

Bu sistem sayesinde hayatý boyunca temel yaþam bilgileri, resim ve resimle ilgili olasý yüzlerce eðitimi almýþ çok baþarýlý ressamlara sahip olabiliyoruz. 10 yaþýndan beri tüm eðitimlerini uluslar arasý siyaset kariyerini destekleyecek þekilde almýþ ve 40 yaþýnda profesyonel olarak bu alanda çalýþýrken hala destekleyici eðitimlerle yeteneklerini bileyen diplomatlara sahip olabiliyoruz. Hakimlerimiz, kendi uzmanlaþtýklarý konularla ilgili eðitimleri almaya 50 yaþlarýnda bile devam ederek hüküm verdikleri konular hakkýnda açýk ve temiz bir zihne sahip olmanýn huzurunu yaþayabiliyorlar.

Baþbakanlar, cumhurbaþkanlarý, büyük sanat adamlarý, büyük holdinglerin sahipleri bile, toplum tarafýndan yakýndan takip edilen eðitim portföylerine son derece önem veriyorlar.

Eðitimdeki bu büyük atýlýmý saðlayan zihniyetin dünyada kabul görmesi için uzun mücadeleler gerekti. Teknolojiye de hakim ve eðitim alanýna tüm hayatlarýný vakfetmiþ binlerce isimsiz kahraman sayesinde þu temel önyargýlardan insanlýk kurtuldu:

- Bir toplumun tüm bireylerinin ayný eðitimi almasý doðrudur. Bu önyargýyý yok etmemiz sayesinde kartallar uçmakta, yýlanlar sürünmekte, kaplanlar pençelerini kullanmakta ustalaþabiliyor. Oysa eskiden çok iyi uçan kartallarý sürünemedikleri için bezdiren, pençelerini çok iyi kullanan kaplaný ama uçamýyorsun ki diye kiþilik bunalýmýna sokan, çok iyi sürünen yýlana pençeleri hiç olmadýðý için pençe atma dersinden ilelebet kalmýþ hükmü uygulayan bir eðitim sistemi vardý.

- Eðitim için 25 yaþýna kadar günlük hayatýn nerdeyse tamamý harcanýr, bu yaþtan sonra ise hemen hemen hiç zaman harcanmaz. Bu korkunç ve toplumu iðdiþ edici yaklaþýmdan kurtulan ülkeler baðlarýndan kurtulan bir at gibi þahlandýlar. Þimdi artýk 15’inde uzman olduðu alanda profesyonel verim oluþturmaya baþlayan insanlar var. Öte yandan 25’inde öðrenmeyi býrakmak gibi bir intihar sürecine kolay kolay kimse girmiyor.

- Herkes eðitimde baþarý saðlamak zorundadýr. Temel yaþam bilgi ve becerileri dýþýnda hiçbir eðitim zorunlu deðil. Ýsteksiz insanlarý eðitmeye çalýþmak gibi insanlýk dýþý bir zulmü yaþayan hiçbir öðretmen yok. Temel yaþam bilgi ve becerileriyle ilgili eðitimlerde dahi, eðitmenin olumsuz görüþü olur ve ardýndan bu iþle görevli kurul da ayný kararý verirse, kiþiler eðitimden muaf tutulabiliyor, hatta eðitimden atýlabiliyorlar. Ama pek çok ülkede oy kullanma, evlenme, çocuk sahibi olma, seyahat özgürlüðü gibi temel vatandaþlýk haklarý bu en temel eðitimleri almamýþ kiþiler için kýsýtlanýyor. Bu yüzden zorunlu eðitimleri almamýþ bir kiþi görmek, çok zor gerçekleþecek bir olasýlýk.

- Eðitimlerin takvimde baþlangýç ve bitiþleri belirli olan süreçleri olmalýdýr. Bu önyargýyý ortadan kaldýrmak, hem hýzlý öðrenicilere hem de yavaþ öðrenicilere adalet saðlamýþ oldu. Artýk hýzlý öðrenebilenler ayný sürede bir yerine üç eðitimi bitirip çok daha iyi noktalara gelebiliyorlar. Yavaþ öðrenebilenler ise uyum saðlayamadýklarý bir hýz yüzünden baþarýsýzlýk ve tatminsizlik duygularý içinde boðulmaktan kurtulmuþ durumdalar.

- Eðitimler topluca bir araya gelinen mekanlarda eþzamanlý olarak gerçekleþtirilmelidir. Ýnsanlarýn eðitim almak için bir araya gelmekle katlandýklarý dar kalýplar artýk ortadan kaldýrýldý. Günün istediðiniz zamanýnda, günde istediðiniz kadar, haftada istediðiniz günlerde, yýlýn istediðiniz haftalarýnda eðitime devam edebilirsiniz. Öðrenmeye çok aç hissettiðiniz bir ay boyunca diðer tüm yaþam faaliyetlerinizi (iþ dahil) minimal seviyeye indirip 2-3 eðitimi birden bitirmeniz mümkün olabilir. Yeni þeyler öðrenmekten býkkýnlýk yaþadýðýnýz bir dönemde 6 ay boyunca tek bir eðitim için tek bir saat bile harcamayabilirsiniz. Bu olmadan özgürlük olur muydu?

Giriþte iþ hayatýndan biraz bahsetmiþtim. Baþka bir yazýda da asenkron dünya asenkron iþi anlatýrým sizlere.

(2053'te yaþayan Kamil Asma'nýn dilinden, Yazar: Mustafa Acungil)