Bir ülke baðýmsýz olmadan, baðýmsýzlýk da erdem olmadan ayakta duramaz. -Rousseau |
|
||||||||||
|
El kolektif gücü, kolektif birim zamaný ve kolektif artýk zaman süreci kolektif oluþu anmadan, hatta kolektif oluþa lanetler okuyarak; kolektif gücü, kolektif aklý kendi gücüm kendi aklým diye ilk baþa koyuyordu. Kolektiflik dendi mi (ortaklýk, paydaþlý dendi mi) nevri dönüyordu. Kendi deyimiyle yer, gök sarsýlýyordu. Doða tümel bir güç ya da enerjiydi. Tümel güç, tümel enerji kendi üzerine kendi nicelikle iç etkilerle bir akýl ve akýmlýktý. Akýmlýk bin bir tür bir belirim ile bin bir tür açý yön ve bin bir tür bir yol tutmanýn iç hacim seli, patlayýp çatlamasýný dýþa vurdu. Yol, yön, yer tutuþ olan akýl; patlayýp çatlamayla dýþa vurulan belirmenin daðýlan saçýlan olgu ve olayalar süreci içindeydi. Parçalanan olgu olay ve güç akýþý içinde olaný parça olaylarýn sürtünme, firen etkisiyle dýþa serdi. Böylece parça olay ve akýl da dýþtan kendi üzerine kendi etkimeyi oluþtu. Kolektif etki bu parça zamanlý olgu olaylar akýþlý akýl sentezi ile kolektif birim zaman üzerinde kolektif aklý, oluþacaktý. Ýlah somut ve üreten kolektif gücün ürünüydü. Ýlahýn bizzat kendisi iþ ve çalýþma ile bir þeyler üretiyordu. El ise ortaya konmuþ ilahi kolektif gücü kafasýna göre korkutarak, vaat ederek, tuzaða düþürerek, üretmeden, üreten iradeye sahip bir gücü olmadan, kiþisi sahiplikle paylaþtýrmanýn mana gücüydü. El kendi için; El tuzak kuranlarýn en hayýrlýsýdýr, diyordu. Eðer El kolektif gücü anarak, kolektif gücü kutsamakla ve kolektif gücü yüceltip ilk baþa korsa; El kendisinin fosa çýkacaðýný iyi biliyordu. Ama insanlarý kontrol edecek bir iman ve inanç cazibesi ortaya koymak için kolektif gücün bir ürünü olan nimetleri vermeyi en baþa koyuyordu. Fakat ne yerdeki nimetler ne gökteki nimetlerin hiçbiri kolektif (ortak paylaþýlýn) güç olmadan, kendi kendisine yararlanýlacak bir nimet olamýyordu. Yer kavramý aþaðý toprak olmasý kadar bir ittifakýn merkezden çevreye doðru açýlan ufku ile ganimeti emperyalist ülkü üzerinde giderek tüm yeryüzüydü. Diðer üretim yapan ve sömürülecek olan diðer grup ve ittifaklarla alemdi, alemlerdi. Þimdiki söylemle, dünyaný tümü bile deðildi. Ýttifak içindeki Enuma Eliþ anlatýmlarýndaki göðün yukarý yer topraklarý üreten meslek grubu kiþiler ve onlarýn geçimlik ürünü olan nimetler olmak dýþýnda baþkaca hiçbir Güneþ, yýldýz gibi uzay zaman sal anlamý yoktu. Gök; Dumuzi, Ýnanna, Enkidum tanýmlý çobanlardan oluþan ilahi gruptu. Yer de Ur, Eridu, Lagaþ gibi Gýlgamýþ tanýmlý ittifak olan çiftçi ilah gruptu. Bu nedenle Ýnanna veya Dumuzi gökten (yukarý yer topraklarýnda) yere doðru Ur'a, Eridu’ya, Nippur’a iniyordu (aþaðý yer topraðý olan tapýnaða ittifak buluþmasýna doðru geliyordu). Ýþtar ittifak buluþmasý için göðe (yukarý yer topraklarýna) çýkýyordu. Gök denen yerlerde olanlarýn her biri bir gruptu, her biri bir alemdi köleci yapý ile her biri bir monarþin yapýlardý. Ön ittifaklý ilk inþa anlatýmlý lafzýn içindeki yaratýlýþ destaný, Enuma Eliþ; Ýttifaký iliþkilerin sonucunu veren anlatýmlarla ortaya konmuþtu. Somut gerçek yaþanmýþ ve yaþanmakta olan bir anlatýmdý. El in söylemi olan yaratýlýþ destaný ise, ittifaký yaratýlýþ destanýnda yapýlan dejenerasyonlar yerine konan kiþi sahipli bir iradenin kolektif irade yerine konmasýydý. El ’in söylemi kolektif inþa üzerine olan bir iþtah ve söylemdi. El kolektif inþanýn malýný mülkünü özelleþtiren bir sömürünün mantýðýydý. Sömürü mantýðýný sürdürebilmek için kafa putlarý ortaya koydu. Yoktan yaratma gücünün büyüsünü ortaya koydu. Kiþiler büyüleyici söylemleri, kendi yoksulluðuyla birleþtirmesini yaptýðý kafa putu simülasyonlarý içinde kiþiler daha da büyüleniyordu. Bu nedenle bize yaptýrýlan simülasyonlar kaderlere boyun eðmeyi anlatan bir yaratýlýþýn simülasyon söylemleriydi. Buradaki yer gök enuma Eliþ söyleminden gelen yer gök anlatýsý olmakla anlaþýlmasý yorumlanmasý El’ söylemine göre olan simülasyonlardý. Nimet olarak verilme söylemini gerçeði gözetmekle biraz daha egzajere edelim. Geçmiþin insaný kendisine nimet olukla verilen akýllý telefonu, uçmayý bilgisayarý, araba kullanmayý, kalp nakli olunmasý gibi her tür nimetlerden yararlanmayý bilmeden yararlanamadan gelip, gittiler. Bunlarý düþünemeden bilmeden yaþayýp gittiler. El ’in nimetimi anýn, size verdiðim nimeti güzel güzel kullanýn sözü nerede kalmýþtý. Demek ki her þey ne onlar içinde ne de gelecekte olasý olacak nimetlerle bizler için deðildi. Býrakýn uzak ve yakýn geçmiþi bundan 50, 100, 200 sene sonraki ve bundan 50, 100, 200 sene öncesinde yaþayanlar için de nimet deðildi. Kütükler üzerinde kütüðü kaydýran taþýma anlayýþý, bu kaydýrma iþini derli toplu söyleyiþle nimet olukla bilmese de bu eylem hem sürtünme yüzeyini azaltan eylemdi. Hem de dairesel veya döngüsel hareketi düz çizgi hareketine çeviren eylemdi. Baþka baþka baðýntýlarla var olan be eylemseli durumlar içindeki bu kolektif akýl, kolektif olgu ve olaylarýn entegre baðýntýlarý, güya birdenbire ilham ve birdenbire bilme içinde bir araya getirilmiþti. Ýþte tekerlek bu tür kolektif depo enerjili icbarlarýyla vardý. Deðilse haydin bir tekerlek icat edelim, sonra da açýklamasýný yaparýz dememiþlerdi. Sürtünme yüzeyi neden, tekerlek sonuçtu. Günümüz dini inancýn içindeki nimet anlayýþý milyarlarca yýl hiç ortamda olmamakla birlikte, geliþen kolektif aklýn deneysel sonucu olan tekerlek, nimet türü söylem içinde sistemin en baþýna alýnmýþtý. Bize en baþta nimet olarak verilmiþtiler! Ama bu nimet, otomobil nimetiyle birlikte þunun þurasýnda 127 yýl önceden beri nimet bir yararlanmaydý! Hani ilk kes de bir seferde tüm her þey gibi nimetlerde birden verilen bir yaratýlmaydý? Ne yazýk ki otomobil gibi biçer döðer gibi kullaným maðara çaðý kiþilerine de nimet olmasý gerekirken bu olanaklar o hemcinslerin hayalinde bile olamamýþtý
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |