..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Deðiþim dýþýnda hiçbir þey sürekli deðildir. -Heraklitos
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Bayram Kaya




30 Ekim 2021
Kurucu Ýnþa Temelindeki Kolektifi Oluþumlar 24  
Bayram Kaya
Düzen ve denge entropiye karþý geçici bir direncin oluþmasý demekti. Geçici düzen ve denge kýsýtlý kombinasyonlar demekti. Kýsýtlý ve geçici kombinasyonlar yýrtýlan kâðýdýn tekrar kâðýda dönüþememesindeki tersinmezlikti.


:DHF:
Mülk ve rýzk kavramý ne kadar hayati önemle belirtilirse belirtilsin rýzk kavramý ve mülk kavramýna endeksli böyle bir baþlangýç yoktu. Hayat bu iki söylemin izini bile taþýmýyordu.

Çevrede kütle durumuyla ve akan potansiyeliyle enerji vardýr. Enerji, entropideki üs sel durumluluk nedenle türlü permutasyon ve kombinasyon içinde mikro bir biçim alýþýn, makro görünüþüyle de çevredeydi.

Her þey evrene açýk oluþun kýsmi bir kapanma durumuyla, yokuþ aþaðý olup; izole evren özelliði gösterecek bir entropi içindedir. Hayat: yokuþ aþaðý olan entropi duruma karþý fiziki bir dirençle, kimyasal bir reaksiyonla, biyolojik bir tutumla; evrimsel kuvvetler eþliðinde bugünkü durumdu.

Entropi o þeyin kendi iç dönüþümü ile ortaya konuyordu. Entropinin daima daðýlma ve saçýlmadan yana olan bir uzay zaman yönü vardý. Daðýlma saçýlmalar açýk evren davranýþýnýn kesikli sürekli durumlarýyla, bu daðýlma içinde atom yapýlarý gibi öbekleþirler.

Dengeye girmemiþ daðýnýklýðýn ya da yýkýmýn; mikro dünya içinde milyarlarca kere milyarlarca türlü permütasyon ve kombinasyon olasýlýklarý vardýr. Oysa atom yapýlar çok çok kýsýtlý bir kombinasyonlar içindedirler. Çok düþük entropiye kayan yýkmanýn bin türlü yolu var iken yapmanýn, inþa olmanýn yolu çok az türlüdür. Bu nedenle yýkmak kolay, yapmak zordur.

Atoma dek yapýlar çok az kombinasyonlar içinde yeni bir düzenli kimyasal yapýlarý oluþurlar. Atomik düzeydeki kýsýtlý kombinasyonlar; bir tek atomun yapamayacaðý türden çok farklý olarak yepyeni bir özelliklerle polimer yapýlý molekülleri ortaya korlar.

Buna kimyanýn evrimi diyorduk. Yeni özellikli polimer moleküllere hidrojen ve oksijen atomunu örnek verecek olursak; hidrojen atomu sayýsýz kombinasyonlara açýk yanýcý bir gazdýr. Oksijen atomu da sayýsýz kombinasyonlara açýk yakýcý bir gazdýrlar.

Hidrojen, hidrojen atomu; oksijen, oksijen atomu; ya da oksijen, hidrojen atomlarý bileþimleri sayýsýz kombinasyonlar yapabilmek yerine çok daha kýsýtlý kombinasyonlarla örneðin su moleküllerini ortaya koyarlar. Su ne yanýcý, ne yakýcýdýr. Su, tek tek hidrojen ve oksijen atomunda olmayan yepyeni bir özelliktir.

Ýþte kýsýtlanmýþ olanaklarýyla kimyasal evrimin büyük moleküler yapý ortaya koymasý, bir baþka yoldan bir baþka düzlemden öbekleþen yüksek potansiyelin, entropiye karþý geçici bir direnç, geçici bir düzen ve denge durumlarý ortaya koymasýydý. Bu düzlem zekânýn, öznel oluþun ortaya konduðu düzlemdi.

Düzen ve denge entropiye karþý geçici bir direncin oluþmasý demekti. Geçici düzen ve denge kýsýtlý kombinasyonlar demekti. Kýsýtlý ve geçici kombinasyonlar da yýrtýlan kâðýdýn tekrar bütün kâðýda dönüþememesindeki tersinmezlikti.

Mikro dünyada entropiye kayan süreç çok çok türlü kombinasyonlarýn daðýlým veya saçýlýþýyla var iken, tersinmenin önünde hiç bir engel yoktur. Ve evren içinde tersinme görülmeyecek bir olay kombinasyonu deðildir.

Entropisi nedenle daðýlan enerji kesikli sürekliliði zamanla öbekleþme ortaya kor. Enerji kendi öbekleþmesi içindeki özel baðýntýsý ile kýsýtlý kombinasyonlar içinde düzenli yapýlar ortaya kor. Düzenli yapýlardaki kombinasyon kýsýtlýlýðý içinde tersinme de sýk görülebilecek bir olay deðildir.

Tersinme evrende görülmez deðil, aksine tersinme azalan kombinasyon oraný kadar olasýlýðý sýk olmayan bir durum deðerine doðru geriler. Bu nedenle tersinme ömrü hayatýmýzda pek görülür olmamaktadýrlar. Ama evrendeki çok sayýda tekrarlar içinde tersinen durumlar da görünür.

Entropideki daðýlmýþ enerji ya da saçýlmýþ enerji bir yerlerde öbekleþir. Öbek enerji kombinasyon kýsýtlýlýðý nedenle düzenli ve az enetropilidir. Ama öbekleþmenin ortaya koyduðu ýsý ve basýnç nedenle yüksek entropidir. Entropinin “iç dönüþüm”lü durum olduðu unutulmamalýdýr.

Yani düzenli yapýlar kýsýtlý kombinasyona açýk olmaktan ötürü düþük entropilidirler. Düþük entropi de düzenli ve çok az sayýda kombinasyon yapabilme durumudur. Kýrýlan bir bardak, düþük sayýdaki düþük sýnýrlý entropi kombinasyonlarý nedenle tekrar eski haline gelemez.

Yokuþ aþaðý olan entropiye karþý koyan direncin geçici bir düzen oluþturmasý vardý. Entropi en az enerji durumlu süreç oluncaya kadar enerji bir daðýlým ve bir saçýlma süreci ortaya koymaktadýr. Ortaya konan bu saçýlma nedenle enerji çok çok durumlu kombinasyonlar olasýlýðýdýr.

Entropideki daðýlan enerji; öbekleþen atomlarýyla bað kurar. Bu bað daðýnýk entropideki enerji içinde olmayan yepyeni kombinasyonlarla, ama çok kýsýtlý bir kombinasyona olanak durumdurlar.

Atomlar arasý baðlanýma, kimyasal baðlaným diyoruz. Yani atom altý mikro dünyada kimya yoktur. Haliyle biyoloji ve öznellik te yoktur. Kimya atomik yapýlarla makro dünyaya adým atýþtýr.

Atom kýsýtlý kombinasyonlarla atomlar arasý baðlaným yapmaktadýr. Atomlar arasý baðlar, moleküler dünyaya açýlan bir kapýydý. Moleküler dünya kendisini tekrarlayýp kopyalayan kombinasyon özelliðiyle hayatýn ortaya konmasý ve biyolojiydi.

Moleküler bað kimyanýn evrimi. Nükleik asitlerin polimer baðlanýmlarý da biyolojinin evrimiydi. Atom düzlemi içindeki bileþimlerle kýsýtlanmýþ bir kombinasyon, sonuçlarýnda habersizdi. Sonuçlarýndan habersiz evrim özneyi ve onun öznelliðini; sosyal tutumlarý ve toplum gibi inþa yapýlarý ortaya çýkarýyordu.

Buraya kadar olan anlatýmda gördük ki mülk sahipliði, rýzk daðýtma gibi öznel anlamayý verecek yapý ortaya konamamaktadýr. Bu anlayýþ ancak bir toplum içinde, toplumsal öznenin bencil bir özneye dönüþmesiyle ortaya konacaktý. Bu tür öznel mantýðý ortaya koyma iþi ancak çok ilerlemiþ üreten bir kolektif yapýlarýn kiþi benci yapýlara dönüþtürülmesi ile sistemi enfekte eden bir anlayýþ olacaktý.

Entropi, kesikli ve geçici durumlarýyla öbekle, biriken, depo edilen enerjinin; boþalan, saçýlýp daðýlan bir en az enerjili potansiyel konum içinde olacaðý bir duruma doðru daðýlmasýydý. Daðýlma olan da tümden büyük bir denge durum içinde enerjinin anlamlý bir iþ yapamaz olmasýnýn da saçýlmasýydý. Bu durum da geçiþen enerji sonrasýnda toplam kütle transferi ve toplam enerji transferi deðiþmez.

Demek ki enerjinin en çok denge durumlu daðýlým içine girmesi olan entropi, uzak gelecekteki uzay zaman içinde; çok ilerde ve izole bir sistem ürünü olmakla ancak oluþacaktý. Evren gelecekteki entropi yoðunluðuyla izole sistem olmanýn kimliðine bürünecektir. Fakat evrenimiz açýk evren olarak görülmekte birlikte entropi de her durumda artmaz.

Evrenin içi açýk ve kapalý sistem döngüleriyle giriþir. Açýk sistemde her zaman kütle ve enerji giriþ çýkýþlarý vardýr. Kapalý sistemde kütle giriþi yoktur ya da çok kýsýtlýdýr. Ama kapalý sistemde her zaman enerji giriþ çýkýþý vardýr.

Ýþte bu nedenle açýk ve kapalý sistemde entropi geçici bir süre için düzenlenir. Hayat; entropiyi geçici ve türlü biçimleri içine sokan kombinasyonlarýn seleksiyonlu düzenlemeleriyle vardýr.

Ýzole sistemde ne kütle-enerji giriþi olur. Ne kütle ve enerji çýkýþý olur. Þu bilgiyi de ekleyim. Entropi artar ama entropi her durumla da artmaz. Öyle olsaydý su hiç donmazdý. Buzun iç düzeni çok düzgün ve en az entropi durumladýr. Bu nedenle buz entropi olan bir ortamda kendi kendine iç enerji düzenli olan kristal yapýlara bir örnektir.



Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn felsefe kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Ölçü 2
Ölçü 4
Kendisini Kopyalama 1
Ölçü 1
Hemcinslerin Tarihi 4
Hemcinslerin Tarihi 6
Hemcinslerin Tarihi 11
Hemcinslerin Tarihi 14
Totemi Dil 24/ý
Hemcinslerin Tarihi 12

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Asuman [Þiir]
Ayrýlýk Nedir? [Þiir]
Bülbülü Öldürmek [Þiir]
Ne Devletsun Ne Devletlu [Þiir]
Bildin mi? [Þiir]
Yol Yolcudan Habersiz [Þiir]
Bildin mi? III [Þiir]
Köle 3 [Þiir]
Köle 2 [Þiir]
Hata Yapmak [Þiir]


Bayram Kaya kimdir?

Emekli eðitimci. 1950 Mucur / Kýrþehir doðumlu.


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.