Sanatçýnýn iþlevsel tanýmý bilinci neþelendirmektir. -Max Eastman |
|
||||||||||
|
Ýlk çað içinde som bencil oluþ varken; kolektif yapýlý toplumlarla birlikte baðýntýlar vardýr. Baðýntýlar toplumsal çevrimden sonra bencil oluþa göredir. Baðýntýlar iliþkilerden sonra artýk çabalar, yapabilirlikler, KULLANIMLAR vs. hiçbiri kiþisel deðildi. Bugün TV kullanýyorsunuz. TV'yi kullaným için ortaya koyuþun gerçekleþmesi, iþin eðitim ve öðretim bilgisi gibi iþin üretim bilincinden tutun da onu ortaya koyan teknik, teknolojilerin hiçbiri kiþisel emek deðildi. Kiþisel çaba; kiþisel bilgi, kiþi sel donaným; kiþisel kapasite, kiþisel aktarým; kiþisel depolama, deðildi. TV üretimi içindeki her bir parça ve entegrasyona dek billurlaþmýþ emek vs. hiçbiri bir kiþinin veya kiþilerin ömrü içinde ortaya koyabileceði sahipliði deðildi. Yani kiþilerin çabalarý kiþisel deðil toplumsaldýr. Kolektif içlemde kiþiler çaba gösterirken kiþisel bilgi ile deðil, kolektif düzenlen imli kolektif donanýmlarla çaba göstermektedir. Bu ne demekti? Kolektif eylem de kiþi avý ürkütüp, avý bir yöne doðru amaçlý biçimde yönlendiriyorsa; ürküten tutum asla kiþisel tutum ve kiþisi çaba deðildi. Tek baþýna kiþi avý ürkütüp pusuya yatmayý bile akýl edemez. Etse de (!) sonuç alamaz. Bu nedenle pusuya yatan akýl ancak ve ancak kolektif alanlý, kolektif düþünceyle olanaklý olan kolektif akýldýr. Kolektif olan genelde anonimdir. TV üretiminde kullanýlan Maxwell ve Faraday yasalarý çok kýymetli þahýslarýn eklemli katkýlarýyla da olsa; üretimin gerisinde hem "billurlaþmýþ anonim emek" vardýr. Hem de Faraday yasalarýný oluþurken ve Maxwell denklemlerini oluþurken gerisinde "canlý kolektif emek" vardýr. Kolektif bir "billurlaþmýþ emek" ve "canlý bir kolektif emek" olmaksýzýn Faraday Faraday olamazdý. Maxwell, Maxwell olamazdý. Þu da bir gerçek ki gerisinde her billurlaþmýþ kolektif emekle canlý bir kolektif emek bulan kiþiler de Ne Faraday olabiliyordu. Ne de Maxwell olabiliyordu. Buradaki zorunlu baðýntýlarý sezmeliyiz. Çünkü o þeyin gerisinde kolektif alanlý, kolektif üstel durumlu üssü yansýmalarla; o þeyi donatan veya o kolektif birim zamaný finanse eden hem billurlaþmýþ hem canlý kolektif emek zaman vardýr. Bir kolektif alan avlanma için pusu atýcý üsse yansýmalarý ve o iþin sürdürülebilir ligini ortaya dökmüþtür. Kiþisel olan baþarý dýþtan bir depo enerji kullanamadýkça sürdürülebilir deðildir. Kolektif alan içinde pusu kurma olasýlýðýný ilk fark edip eyleme dökeni bilmeyiz. Bu anonim oluþun içindeki billurlaþmýþ kolektif emektir. Yine av yapacakla pusu atanýn ve avý ürkütenin gerisinde o anda o av sahnesini destekleyip o aný sürdürüle bilir yapan canlý bir kolektif emek vardýr. Nedir bu canlý emek? Ava gidenlerin akýllarýnýn arkada kalmamasý için arkada kalan yavrularýn bakýmý, barýnma alanýnda ateþ yakýcýlýðý, barýnma alanýnýn ve kendilerinin korunmasýnýn ve gözetlenme yapýlýyor olmasý o andaki av ve pusu atma iþin devam etmesini saðlayan CANLI VE KOLEKTÝF EMEKTÝR. Ayný zamanda da av ve pusu atma iþi; bekçiliðin, koruyuculuðun ve yavru bakýmýnýn gerisinde olan canlý emektir. TV. ihtiyaç duyan herkes için anonim kullanýmdýr. TV. kullanýrken devre kanunlarýný, transistörü, manyetizma yasalarýný vs. kimin, hangi toplumsal düzey ve düzlem içindeki kiþisel eklemlerle bulunduðunu bilmeyiz. Ve TV'yi bunlarý bilmeden anonim yetkiyle kullanýrýz. Yani ihtiyaç nesnelerini ve alanlarýný kullaným anonimdir. Anonim kullanýrýz. Kiþisel bir avlanmada o bir tek kiþi kendi av yapmasýna kollayýcý gözcülük yapamaz. Kendi üzerine avý yönlendirip ürkütemez. Ürkütme yapýyorken de pusuda olamaz. Kiþi kollayýcýlar, pusuya yatma ve avý ürkütme gibi üç parçalý olamaz. Olsa bile(!) sonuç alamaz, sürdürülebilir olamaz. Bu nedenle tek kiþi tedirginlik içinde kýsa aralarla uzun süre ava odaklanamadan leþ toplamak, kýsa süreli þans eseri gizlenip avlanmak, börtü-böcek, ot, kök ve aðaçlarda meyve yemiþ toplamak zorunda. Þöyle ki kolektif eylemde kiþinin yönlendirerek ürküttüðü av bilinçli bir þekilde pusudaki en az ikinci bir kiþinin üzerine doðru olur. Uzun süreli pusu ve deney tekrarlarý mümkün olur. Erken çaðda kiþi hem pusuya yatýp hem avý kendi üzerine ürkütemez. Parçalý eylemli ve baðýntýlý planlama içinde ürküten emek de pusu da yatýp avlayan emek de kolektif emektir. Kolektif bilinçtir. Kolektif donanýmdýr. Ve illaki kolektif yapabilirliktir. Türümüz toplumsal varlýk deðildi. Türümüz toplum içine doðmuyordu. Ama türümüz sonradan toplumsal varlýk olmuþtu. Þimdiden sonra (totemi üreten yapýlarla) türümüz önce toplumsal, sonra da insan olmuþtu
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |