"Ýnsanlarýn bazen neye güldüklerini anlamak güçtür." -Dostoyevski |
|
||||||||||
|
Kölenin efendiye karþý direncini oluþmaya baþladýðý süreçler içinde, Efendiler; muunun günü gibi ritüeller içinde, onuru kýrýlmýþ kölelerin onurunu taltif ediyordular. Bu durum köle kiþilerin psikolojisine de iyi geliyordu. Köleci sistem içindeki "tarihsel kulluk bilinci" hem bir köle ile efendinin "eþitleþme" hayaliydi. Hem de köleci aczi yetin köleci sisteme "biat" kültürüydü. Duruma nereden bakarsanýz durum orasýnda yansýma verir. Eþitleþme yansýmasýnda MÖ. 73 de Spartaküs gibi, MS.840-886 yýllarý arasýnda kuzey Afrika ve Irakta Abbasi Halifelerine karþý baþlatýlan zenc ayaklanmasý gibi "dirençler" çýkacaktý. Biat yansýmasýnda kadere boyun eðiþin tevekkülü çýkacaktý. Birinci El mana anlayýþý, kolektif alan içinde kolektifin malý üzerinde mülk sahibi olma iþtahý kabaran kiþilerin, kolektif alanla kendi kiþi mantýðý arasýna koyduðu ayrýþtýrýcý salt mülk sahibi olan bir Eldi. Ýkinci bir El mana anlayýþý da, birincisinden sonra ve birincisine karþý mülk sahibi efendi ile köleleri arasýnda geliþtirilmiþti. Bu acýyan, merhameti olan, kullukta eþitleyici tevhidin bir El mana anlayýþýydý. El efendi ve köleleri arasýnda sanaldý. Meþruiyeti olmamakla birlikte köle ve efendisi arasýna meþruiyet yapýlan bir baðlanýþtý. Oysa kolektif alanlarda ortaklaþmacý güç, kolektif emek, ortaklaþmacý kapasite somut bir meþruiyet ve kurucu inþanýn temel kaynaðýydý. Somut bir kolektif alanýn kuvvetiydi. El kendisini düþmaný olduðu ve üzerine asalakça inþa olduðu kolektif alana göre ve kolektif alaný ayrýþtýrýþa göre söyleyip yansýtýyordu. Efendi ile köle arasýnda konumlanan sanal El mana anlayýþýyla efendi kölenin eþiti olmuþtu. Köleler ihsasla El anlayýþýna göre efendi kölenin eþiti bir kul olmakla, köleler efendiye karþý eþitti. Köleler açýktan efendinin mülk gaspýna karþý çýkamýyordu. Bu eþitlik kulluðun rýzasý gereði efendiye karþý direneceklerdi. Sanal bir köleci El anlayýþý içinde köle efendisinin eþitiydi. Bu anlayýþla "O da senin benim gibi El 'in kulu" deniyordu. Bu eþitleþme söylemi içinde köleden efendiye karþý eþitleþmenin meþru bir direnç hakký doðmuþ oluyordu. Yani El 'e kul olma söylemi içindeki "kullukta eþitleþme" nedenle kölelerin eline efendilerine direnmeleri için meþruiyet bir hak kaynaðý geçmiþti.
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |