...Onunkunu da qırtanda pülüyü delleyin ovcunda atdanırdı. Pülük bir-iki kere atdandı, kütleşdi, delleyin ovcundaca başını yere qoydu. Arvadlı-kişili hamı pülüye baxırdı...
Bu kertenkelelerin quyruğunu qırtanda xoşuna gedir! Birinin de quyruğunu qırta bildi. İki gün sonra birini de qırtdı. Sonra üçünü. Arada yoxa çıxdılar. Hefte sonra biri qayıtdı, pencereye sermelendi, elebil quyruğu qırtlanan bu deyilmiş. Quyruğu qırtılan yer şüllütlenib azca uzanmışdı da. Dalınca o biriler de geldiler, çoxaldılar... Hövseleden çıxırdı: bağırdı, milçekvuranla pencerelerin ağzına, qapıya, künclere cumdu...


1. Şarkimisi

Ve it kimi çemkirenden sonra her şey öz yoluna qoyuldu; O da çekildi yatağına, Bu da özüne yer salıb yorğanının altında hıçqırmağa başladı. O ağladı, yumşaldı, Bunun beyninin içi od kimiydi. Üzüste sermelenmişdi, qurcalandı. Ayaqlarını, qollarını yanlara aralayıb Kerkindi, "Hoppandı". Gözlerini berk-berk yumdu: indi var gücüyle uçur, uçduqca beyninin içi isinir, dayanmaq bilmirdi - sınıq-salxaq qurğulara ilişir, yan keçir: zehlesini tökürdüler. Fırlanıb qafasını bir de şeffaf şarın divarlarına döyecleyir, ordan burulub Başqa yerlere getmek, Görmek isteyirdi. Orda da bir-birinin içinde duran şeffaf şarlar ve şeffaf divarlar vardı. Bilirdi...
Sürünüb çarpayıdan yarıterefiynen sallandı, elini yerdeki yorğanın altına saldı, yerdekinin ayaqlarını sığalladı. Yene sallandı, bir az yuxarıları elledi - şarkimisini tapdı, şarkimisi nefes alırdı, ehmallıca, küt sesle döyünürdü. Getdi, getdi ve eline keçenlerin içinde herlendi, istediyi bir şey tapmadı, yene şarkimisine qayıtdı. Terpeniş vardı, Küt Ses divarlara bel vurur, kelle, ayaq, yan vururdu.
Belece, Şarkimisini sığallayıb başını üstüne qoydu...

2. Gelin

- Gelin, ay Geliiin!!!
Gelini vurmuşdu! Maşının süretini de aldı, ayağı eylencin derinliklerinde itib de tezeden geriye qayıtdı. Süreti tezeden deyişdi, get-gede bayaqkı hedde getirdi ve yolun ortasıyla şütüyürdü...
* * *
- Gelin, ay Geliiin!!!
Gelinin bir ayağı yolun ortasındaydı, xallı zenbilini deri gödekçesinin eteyine sürte-sürte, tenbelce addımını yolun ortasına qoyurdu...
* * *
- Gelin, ay Gelin!!!
Geri döndü. Gelin yolun o tayıynan rahatca gedirdi, heç vecine deyildi. Beyninden od keçdi, Gelini vurmuşdu, bu bedbext qızı özü gelib maşının altına girmişdi ve o da çıxıb yoluna getmeliydi...
Gede-gede öz-özüne gülürdü. Musiqini azaldıb Gelini ağlından keçirtdi. Geliniydi? Qaşlarından, telinden, boynundan, gödekçesinden, zenbilinden, yerişinden, qarnından Geliniydi? Qarnını hardan gördü, qarnı vardımı? Yox, ortası içine yapışmış qancığ kimiydi...

* * *
- Gelin, ay Gelin!!!
Gelin geri çekildi. Eymendi. Qarnından sancı keçdi, qarğadı, Atasını söydü. Bismillah eledi...
* * *
Gelin, ay Gelin!!!
Baxdı.
- Serçe! Vayy, serçe! Qızıxmış berk sürmeseydi uçub öterdi! Bir az da berk uçseydi başıküllü, silkinecekdi..."

3. İyne


- İyne, vayyy iyne! Başıbatmış canım...
Axır çerşenbe buğdası göyermedi. Balaca qız ele hey ağlayıb deyindi, evin künclerinde oturdu, el-ayağa dolaşıb anasına sarmandı, lodur arpalardan xırda barmaqlarının arasına qoyub sıxdı, uzağa pırtlatmaq istedi, buğdalar qabıqdan çıxıb atılmadı, xıncalandı ve canındakı suyu sifetine atlandı. Deyindi, neynirem buları, niye cücermir, dedi. Bilmirdi, kimden yapışsın, anasının eteyinnen savayı kimnen sallaşsın, bilmedi. Anasının eteyinde eliydi, arpa barede sualına cavab almaqdan elini üzmüşdü. Stola çıxdı, kupbuş elleriynen kütümü sığalladı...
* * *
Onun başına yığışanda balığqarnı tikmeyi gözleyen iyneni götürüb udmuşdu. Boğazındaydı. Gelin körpe qızı döyür, ögürdürdü...

4. Emanet

Bu tifilleri ona tapşırıblar?! Yuxudan ayılanda bildi ki, uşaqları ona tapşırıb gedibler. Onlar da qarışqa kimi yatağının yanlarında, ayağının altında dümelenir, biri lap imekleyib dizinden sallanır. Neyçün bu qancıxlar durduqları yerde bir sürü uşağı ona tapşırıb gözden itibler? Bunlardakı üreye bax... Başını götürüb qaçmalıdı! Onnan baxca gözetçisi çıxmaz. Bir söznen, qamalıdı!
Qarışqalar yolun üstündedi, qapıya düzülübler; ayağaltındakı deşikden çıxır, qapının hengeması boyu gezişir, sıralanırlar. Kastellerine dayaxıb baxdı, tifilin biri imekleyib tek ayağının batinkasından yapışmağa can atırdı. Ağzında qırsaqqız vardı. Göye baxıb irişdi, bitium dişlerine yapışmışdı. Bu ayağı heç, qoy yapışsın, obiri ayağının yerine el uzatseydi küçüyün anasını...
Kertenkele keçdi, quyruğunu basdalayıb üreyince sıxardı: indi batinkalı ayağını qırsaqqız tifilnen biryerde ayağaltına teref hereket etdire, tozlu yoldan qara asfalta çıxan yük maşını kimi gele, gele, gele ve qarışqa sürüsünü qoşqusuyla birge basdalayıb keçe bilerdi...

5. Sünnet

Yulğunuluğun ve bozluğun göyle birleşdiyi yerden ereb atları geldi. Atdan düşdüler, Gelini alaçığa süpürlediler, yar-yaxasını, alt tumanını cırıxladılar, növbeye qoydular, yer-yemeyi yediler-içdiler, körpenin hecemetinin ucundakı eti qarğıya çekib emellice dartıb burdular, kertenkele quyruğu kimi qırtıb getdiler, eynen kertenkele quyruğunu qırtan kimi...

6. Xeyanet

Gelin Üzüsteydi, başını qaldıranda ömar kertenkeleni qovluyurdu. Kertenkele aradan çıxdı, ömar boynunu dönderib ona baxdı, tozdan ömarın sifeti Dedesinin üzü kimi ağarmışdı. Heç vaxt ne ömarın, ne Dedesinin sifetine bele yaxından, doyunca baxa bilmemişdi. Ömara caynağ atdı, eli çatmadı, torpağı gemirdi, cırmaqladı. İndi terpenib gedecekdi, Dedesinin saqqalını qoyun yünü diden yulğun kolu kimi didmeleyib ovcuna, tumanının gözlerine yığar, arxaşda küleye vererdi...

7. Yol

Atların dalınca düşdü. Sünnetlinin qundağına başını qatsın deye kertenkele quyruğu atdı. Yol gede-gede dembedem huylanır, saçlarını yolub küleye verirdi...

8. Bayatı...