Kravat

“Kravat nedir” diye bir soru sorsam…
Sorsam böyle ‘patavatsýzca’ bir soruyu cevabýnýz ne olur?
Kiminiz; “Kravat, bir boyun baðýdýr.” derken,
Kiminiz; “Kelimenin aslý Fransýzca cravate: Hýrvatlar anlamýnda kullanýlan croates veya cravatesden gelmekte.”dediðinizi,
Kiminizin de “Hýrvatlar, boyunlarýna uzun bez kurdeleler takarlardý. Bundan dolayý çeþitli kumaþ ve derilerden yapýlmýþ boyuna takýlan ve kendine has baðlama þekli olan boyun baðlarýna da kravat denmiþtir.” þeklinde cevaplandýrdýðýnýzý duyar gibi oluyorum.
Hatta daha da teferruata inerek; “Memleketimizde ilk defa Tanzimattan sonra deðiþik tipte görülen kravata zamanla alýþýlmýþ ve erkek giyiminin bir parçasý haline gelmiþtir.” diyenler bile var lakin ben bunlarýn hiç birini demek istemedim.
Ýlginçtir ama bir yarýþmacý, “Kravat hangi ülkeden çýkmýþtýr” sorusuna “Hýrvatlar” yerine “Fransýzlar” cevabýný vererek 250 milyar TL kaybetmiþtir.
Bir rivayete göre; bu gün 650 milyon kiþi kravat kullanýyor. Ortalama olarak yýlda 800–900 milyon kravat satýlýyormuþ. Yani anlayacaðýnýz, ‘kravat’ deyip geçmemek gerekir. Kravat ki günlük kullandýðýmýz giysilerimiz arasýnda en önde yerini korumaya devam ediyor.
Okul hayatýmda; 3 yýl ortaokul, 3 lise (benim zamanýmda lise 3 yýldý) olmak üzere toplam 6 yýl kravat takma mecburiyetim olmasýna raðmen doðru dürüst kravat takmayan ben, bugün 43 yaþýmdayým (iþ yerinde kýlýk kýyafete uyma zorunluluðu gerekçesiyle yazýlý teblið aldýktan sonra…) ben de kravat takmaya baþladým.
Ýlk baþta bana tuhaf gelen, -kýsa- boynumu sýktýðý için nefret ettiðim kravatý þimdi ben de sevmeye baþladým. Hata gece yatakta bile takýnasým geliyor ‘büyük(!) adamlarýn takmadan edemediði gibi.
Þahsým adýna, kravat takmak; en azýndan kýþýn boðazýmý sýcak tutuyor, bademciklerimin þiþmesini önlüyor. Kaldý ki; kravat taktýktan sonra, -kravat takmamý hazmedenlerin söylediðine göre- yürüyüþüm bile deðiþiyor. Nasýl deðiþtiðini bilmiyorum ama geçenlerde ayaküstü karþýlaþtýðým bir ‘dinozor hocam’, kýrk yýllýk kravatýmdan (evet yanlýþ duymadýnýz taktýðým kravat kýrk yýllýk; çünkü ben hâlâ öðrencilik kravatýmý takýyorum) tutarak; “Bu ne bu?” diyerek neden kravat taktýðýmý sorguladý. Sanýrým eskilerden kalan bir alýþkanlýkla ben de suç iþlemiþ bir psikolojisiyle; “Vallah bilmem ki; iþyerinde takmamý istediler” þeklinde bir þeyler geveledim… Kravat takmamý yadýrgayan ve sorgulayan zat, eskilerden deðer verdiðim ve “hoca” olarak kabul ettiðim biri olduðu için, sesimi alçaltarak, kýsýk sesimi daha da kýsarak “Bilmem ki..” dedim.. Yani þöyle dik durarak aðýz tadýyla “Neyse ne ulan, ne istiyorsun kravatýmdan?!” demedim/diyemedim...
Hasýlý kelam -eskilerde- (aðabeylerimiz) kravata neden karþýydýlar, hâlâ anlamýþ deðilim.
Sonra ben ya da bizler neden araþtýrmadan kravata karþý düþmanlýk besledik onu da anlamýþ deðilim.
Oysa biz o zamanlar kravatý, ne Hýrvat askerlerini uðurlayan eþleri, sevgilileri, anneleri gibi baþlarýndan çýkarttýklarý atkýlarý, sevdikleri adamlarýn boyunlarýna baðlayarak uður getireceklerine, kötülüklerden koruyacaklarýna inanýyor ne de Fransýz modacýlarýn elinde önemli bir aksesuar olarak görüyorduk. O ki aðabeylerimiz takmamýzdan hoþlanmadýlar biz de takmadýk. (Örenci olduðumuz halde, -okulda sýnýfta hariç- takmýyorduk/takmamaya çalýþýyorduk..
Bizler için kravat, baþlý baþýna bir mazeretti okulda… Takýyorduk takmaya ama bazen de Osman Yüksel Serdengeçti gibi belimize takarak takýyorduk. Zira Serdengeçti de mabusanken/milletvekiliyken ayný konuda tepkiler üzerine “Madem kravat takmak þart, ha boynuna takmýþsýn ha beline.. Ne fark eder!” diyerek, beline takmýþ ve þekilci anlayýþla dalgasýný geçmiþti…
Bana gelince -inanmayacaksýnýz ama- þimdi tam teçhizatlý kravatlýyým…
Her ne kadar beni tanýyan -istemeyen- bazý insanlar beni kravatlý gördüklerinde, kýrmýzý görmüþ boðaya bakýþýyla baksalar da ben kravatlýyým ve iþim gereði þimdilik kravat takýyorum. (Ancak, kýrk yýl öncesinin; öðrencilik yýllarýmdan bana yadigar kalan kravat yerine daha güzel ve kaliteli bir kravat takmamý isteyenlerin dostlarýn hediyelerini de geri çevirmem…)
Eskilerde bizden kravat takmak neden günah iþlemekle eþ tutuluyordu inan ki hâlâ anlamýþ deðilim.
Sonra kravat takanlar neden kendini ‘birinci sýnýf’ olarak görüyorlar/görüyorlardý onu da anlamýþ deðilim.
Evet, anlamaya anlamýþ deðilim ve ayný soruyu tekrar soruyorum:
Kravat nedir?