Hayaller olmasaydý, umutlar dünde kalýrdý. - Dolmuþ atasözü |
|
||||||||||
|
Bir okurun aþina olmadýðý yazý tipine ve anlatým tipine yönelim yapmasý yanlýþ mý? Kesinlikle hayýr. Yeter ki okur karþýlaþtýðý eksikliðini anlaþýlýr yaz demek yerine eksikliðini ölçüþtüðü noktayý ikameye hazýr olsun. Üstelik te düþünce fikir yazýlarý ise fikir yazýlarý öyle duygusal yazýlar okunur rahatlýðýnda ve tatlýlýðýnda deðildirler. Baþta sýkýcý eziyet vericidir. Yazý satýr satýr kim, kez düþüne düþüne tekrarlarla okunduðunda tadýna doyum olmaz. Fikir yazýsý týpký bir duygu yazýsýn keyfiyetine dönüþerek yeni bir keyfiyet ortaya koyar. Düþünce yazýlarýnýn konularýna hazýr olmayýþ okurdaki çok büyük eksikliktir. Hemen hiç tereddüt etmeden ön yargýlarýyla konuya karþý koyarlar. Konuya karþý oluþ yanlýþ deðildi. Yanlýþ olan bilgi sahibi olmadan ön yargýyla fikir sahibi olunmasýnýn yanlýþlýðýydý. Bu tür okurlar anlayamamayý bir anlama eleþtirisi gibi ortaya koyarlar. O zamanda siz belli bir düzey olgunlaþmalarýný beklemekten baþka cevap verme gereði bile duymazsýnýz. Gelelim ana konumuza. Aslýnda erken dönem anlatýlarý içinde Abraham diye bir kiþi adý yoktur. Yine Abraham sözü bir statüdür. Önceki bir durum içindeyken yeni bir durumla meþruiyet kazanmanýn unvaný olan yetkedir. Týpký Sargon, týpký Hamurabi söylemlerinin ilk baþlarda bir kiþi adý olmayýp ta, sosyo toplumsa statülü bir unvan olmasý gibidir. Sosyo toplumsa bir mevki, bir makam, saygýnlýk ve tüzel oluþla bir yetke, bir otorite ve bir irade kazanmasýnýn genelce bir statüsüdür. Örneðin; Sargon, Hamurabi, Abraham ve diðerleri ilahi kolektif sürece karþý yeni durumla yeni bir "hak edinmeyi" bir saygýnlýk oluþu, mülk sahipliðiyle otorite belirten tüzeli oluþtur. “Parçalanan kolektif karakterler”, köleci sahipliði olan kiþilere ve köleci ittifaklý yönetimin temsilcisine “ayrý ayrý bir özellik” gibi söylenmektedir. Yani kendi öncesindeki kolektif tüzeyle oluþa karþýn, kiþi ünvanlý tüzel oluþu, vaz etmekti. Çoðunluða mülksüz oluþu, çalýþmayý, köleliði uygun görmekle kimi kiþilere gani gani rýzklar takdiri yapmanýn mal mülk sahipliði olan bu tür beyanlar kolektif güce karþý "kiþi ünvanlý sahipliðin tüzel" güçle oluþuydu. Mülkte çalýþmaya ve iþe talip olan, iþ alan, borç alan emir alandý. Sahipliðin iradesine girendi. Bu çok güçlü bir çýkarýmdý ve bu çok güçlü bir buluþtu. Rýzk takdiri iþte bu basit ilke için uzun uzun düþünülüp birçok sýnama yanýlmalarýný ortaya koymuþtu. Ýþte bu süreçle kazanýlan statülerden bahsedilirken sözcükler bir kiþi adý olarak deðil sahipliðin alaný içine kendisini baský ve basýnç eden genel bir kavramla bir önceki sürece nispetle söyleniyordu. Yani Sargon, ilahi durumla meþru olanlara, ilahi durumla yasal olana karþý "sar-ý kanu" olandý. Yani yasal firavundu, kanuni Kisra’ydý. Sahipliði olan egemendi. Konumuz olmadýðý için konu etmeyeceðim diðer bir baþka okunuþlar nedenle "Sar-ý kanu" zamanla Sargon olarak okunduðu gibi zamanla da kiþi adý gibi anlaþýlmakla kiþi adý gibi söylenecekti. Elbette daha sonra Sargon, Hamurabi ve Abraham adlarý kiþi adlarý olacaktý. Yine ayný þekilde köleci sistem içinde bir dini (rahip) kral olan Hamurabi adý da kaynaklarda Ha-am-mu-ra-bi lu-gal" diye geçer. Hamurabi yazýmýna özellikle dikkat edilirse bir þeyler görülecektir. Burada 1-haham (din adamý rahip) söylemi vardýr. 2-Gal diyen kral söylemi vardýr. 3-Yine sahipliði altýndaki sürüsünü koruyan, esirgeyen Rab-bi ya da Rab olma söylemi vardýr. 4- yine büyük demek olan LU gal "büyük kral" eþ deyiþle alemin kralý demeye gelen ve köleci birleþmeye izafeten olan söylemin çevreye yayýlmanýn kralý anlamýna Lugal denen genel bir unvan olan tüze oluþ ne kadar kiþi adý oluyorsa; Sargon da Abraham da o kadar kiþi adýydý. Kolektif sahiplik kiþi sahipli gal-kral oluyordu. Abram ya da Avram adý (olasý ki Aramdý-Aramiydi); Abraham ya da Avraham olmakla kolektif inþadan kopup biçimlenen yeni ve inanýcý, imaný olan monarþin yapý inþasý olan El'e dek statüyle söylenip anlam edildi. Neydi bu statü (ayrýcalýk)? El Þadday’ýn sahibi olan El "Senin adýný artýk Avram deðil Abraham (Avraham) olacak diyordu. Çünkü monarþin durumdan sonra ortamda yeni bir oligarþin durum zuhur etmiþti. Yeni duruma da yeni bir köleci iradeyle yeni bir unvan tayini, yapýlmýþtý. "Çünkü" diyordu El; "çünkü ben seni halklarýn babasý yaptým (tayin ettim)". Abraham halklarýn babasý deme unvanýydý. Ve bu söylem genel tüzel itesi olan bir söylem olmakla ilk Abraham söylemi, ne kadar kiþi adý olabilirdi ki? Tabii ki geçmiþ yaþam iliþkileriyle baðý kopan söylemler içinde çok daha sonra kiþilere de Ýbrahim denmiþ olabilecekti. Eðer biz Sargon, Hamurabi, Abraham vs. gibi sözcükleri baþlangýç anlamýyla bilip ifade etmezsek, tarihi olan süreç ve bilgi ve tarihi seyir karartýlýr. Bilinmez olurla bu söylemler kutsal bir kült tapýmýna dönerler. Ýlah örneðini genel unvan oluþla, genel isimin tüzeli oluþuyla konuyu ele alýp konu üzerinde yürüyelim. 1-Ýlahlar bir gruba göre ittifak eden karþý gruptu. 2-Bir grubun kendi içindeki üreten iliþkisinden ötürü o grup (ilahlar) o ürünün kolektif sahibiydi. 3-Kolektif sahiplik nedenle ilahlar kolektif irade sahibiydi. Karar verip karar alýyorlardý. 4-Bu nedenle ilahlar tarihte ilk gruplar arasý temasý baþlatan ön ittifakýn da yapýcýlarýydý.
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |