Diðer bir yandan yamyamlar karþýlýklý, ittifaký ve fiili durum içinde daha iyi anlayacaklardý ki üretici grup gibi meslek sahibi gruplar “kendileri için bir çeþit yumurtlayan tavuða” dokunmamak oluyordu.

Üretim iliþkisi baþlý baþýna müthiþ bir geliþme de olsa, her geliþme kendi eksiði ve kendi arýzasýyla birlikte gelirdi. Bu arýzalardan biri þöyleydi. Kiþilerin üretim iliþkisi içinde bilinçlenmesi, geliþmesi ve bilenmesi nedenle, kiþilerin görece üreten gruplar içinde iyi bir üretici olmasý su yüzüne çýkýyordu.

Grup kiþileri iyi bir üretici olurken veya kiþilerin üretici yaný geliþirken üretici kiþilerin savunmacý, kavgacý yanlarý geriliyordu. Savunmacý beceriler giderek dumura uðruyordu. Bu mutlak böyle deðildi. Ama çok büyük oranda süreç böyle iþliyordu.

Savunmacý idman eksikliði nedenle üreten gruplarýn kendisini savunma iþi giderek zayýflar. Üretici gruplar bu baþarýyla savunmayý ihmal eder durumlar içine düþeceklerdi.

Yani bir yandaki baþarý diðer bir yanda zayýflamaya ve zaafa neden olabilirken; diðer yandan da zaaf ve zayýflýklar grubun baþka bir baþarý becerisi olabilmekteydi. Grup, zayýflýðý görülen eksikliðin enerjisini ve eksikliðe harcanacak zamaný becerisi olan iþin üzerine aktarabiliyordu.

Yaklaþýk olarak 8 bin yýl önceden bu tarafa üreten iliþki ittifaklarý giderek daha girift, daha karmaþýk durumla daha büyük baþarý, hantallýk ve sorunsallar çýkarýr oldular.

Ýlk ittifaklar içinde ya da ön ittifaklý zamanlarýn içinde; tanrý gibi put gibi tanýmlarýn ayin ve ikonlarý olmadýðý için tapýnaklar; bileþen ittifaklarýn yönetim merkeziydiler.

Üreten iliþkiler yokken öznel nedenler çok çok uzun süreden beri ve bir çeþitten öznel nedenler hep vardý. Ýttifak yapýcý nesnel nedenler yanýnda öznel nedenler asýl neden olsalardý türümüz ittifak yapmayý üreten iliþkileri ortaya çýkarana kadar beklemez örneðin 1 milyon yýl önceden beri baþlatabilirlerdi.

Bu nedenle türümüz de 6 milyon yýl önceden ittifaký kurmuþ olurlardý, deðil mi? Ön ittifaklar 6 milyon yýl önceden deðil þunun þurasýnda üreten iliþkiler sonrasý 8 bin yýldan bu yana görülür.

Öznel nedenler, özellikle de izole totem anlayýþýna baðlý duygusal öznel nedenler ittifakýn önünde bir takoz ve bir dirençti. Bu direnci aþmak gerekiyordu.

Bu öznel ve duygusal direnci aþmak için ittifaklar emzirme gibi; karþýt gruplar bileþiminde doðmak gibi; ilah kurbanlarý gibi birçok seremoni ve geçiþ ritüelleri uygulamýþlardý.

Aslýnda öznel anlayýþ ittifaký hýzlandýran bir katký olmasý gerekirdi. Ýyi de bu niye böyleydi? Öznel oluþ nesnel oluþla birlikte bir tutum ve yansýmaydý. Üreten iliþki totem alan içinde baþlamakla üreten öznel anlayýþ totemi duygularla birlikte oluþtu.

Yani ittifak yaparken gruplarýn geçmiþinde ittifak yapmanýn öznel anlayýþ kültürü, mirasý ve birikimi yoktu. Ancak ittifak içinde yaþamaya baþlayýþla birlikte ve sonrasýnda ittifaký ve ilahi öznel anlayýþlar oluþup; sindirilebilir oldular.

Öznel nedenler totem yasa nedeniyle dýþsal ve vesile neden olup tarihin akýþý içinde gelip geçici bir rastlantýdýrlar. Ve yerine þimdinin yenisi olan öznel anlayýþlar konmakla bir baþka direnç noktasý oluþacaktý.

Ýttifaklarýn ilanen yaptýklarý kardeþleþme ritüeli tarihte ilk kez totem dönem içinde yapýlmakla kökeni totem-tabu anlamasýdýr. Bu anlayýþ temel gereksinimleri birbiri üzerinde karþýlýklý saðlatýr olmanýn kültür ve totem bilgi mirasýdýr.

Kardeþleþme totem alandaki özne nesnel oluþu birlikte kavrayan ve birlikte kavratan süreçlerdir. Doðmanýn somutluðu "kardeþler arasýnda doðmak" gibi öznel anlayýþla eþletilmekle somut olan doðuma öznel bir anlam kazandýrýlmýþtýr.

Yine somut olan beslenme olgu ve olaylarý; kardeþlerinle, yaþlýlarýnla, hasta ve sakatýnla, küçüklerinle bir arada ve birlikte besleneceksin diyen totemdi öznel anlayýþlarla eþleþtirilmiþtir.

Totem alan içindeki kiþiler somutluðu; "kiþileri kendin bil" diyen bir totem anlamalý öznel anlayýþla eþleþtirilmiþti. Totem alandaki kardeþlerinin elinden yiyeceksin. Ve totem alandaki kardeþinle yatacaksýn demekle izolasyon yasalarýný ortaya koyan totemi öznel anlayýþ; yine kiþiler somutluðu ile eþleþtirilen baþka öznel anlayýþlardý.

Yine totem alandaki kiþiler somutluðu; kardeþleri koruma, kardeþlerle birlikte korunma, kardeþleri besleme ve kardeþleriyle beslenme gibi öznel anlayýþlar; kiþiler somutluðu ile eþleþtirilmekle bu gibi öznel oluþlar totem alanla kavranmýþtý.

Kýsacasý totemi sosyal kiþilikler grubun, birbirine dokunum meþruiyeti ile kardeþler arasýnda doðma mantýðý ile kiþileri kendinden sayma anlayýþýyla; kiþileri koruma, kiþilerle birlikte korunma; kiþileri besleme, kiþilerle beslenme güvencesi olmak üzere; temel gereksinimleri ortak ya da komün bað ile saðlatan totem bir kardeþlik bað iliþkisidirler.

Kardeþi olma öznel anlamasý bu algýlarla totem dönem içinde grup yalýtýmýný gerçekleþtiren paydaþlýklar ilkesidir. Kardeþlik ilkesi kendi kiþisinin kendi grup üyelerinden emmesini gerektirir. Kardeþlik ilkesi grup kiþilerinin ayrým gözetmeksizin birbirine dokunur olmasýný gerektirir. Kardeþler bu dokunumla bu totem gruptan doðmuþ olmalýdýrlar. Kardeþler; saðlama ve saðlatýr olmanýn güvence (sigorta) ilkesi olmakla KARDEÞLÝK TOTEM GRUBUN ÖZNEL YALITIM ÝLKESÝDÝRLER.

Giriþen yalýtýma olan ortam koþullarýnýn gereði olarak ortaya konulan bu öznel kardeþleþme ilkesi; gün gelecek yalýtýma yaptýðý grubu, dýþa açmanýn deðiþtirici dönüþtürücü bir öznel anlamasýna dönüþeceklerdi.

Kardeþleþme denilen öznel anlayýþ totem alanýn sosyal envanterlerini totem alan içinde yalýtma olan bir kardeþleþme ilkesidir. Bu ilkenin günü gelende grubu dýþa açmanýn deðiþtiricisi dönüþtürücüsü olacaðý yasa koyucularýn ya da totemin aklýnýn ucunda bile geçmemiþti.

Ama içe dönük olan totemdik öznel anlayýþlý bu üç beþ iç nedenli kuralýn dýþa dönük, dýþ neden olabilmesi için; "grubun üretim koþulu gibi zorlayýcý bir nesnel olgusunun belirmesini" gerektiriyordu.

Nesnel üretim koþulunun belirmesiyle birlikte grubun dýþa açýlma ufku belirmiþti. Ve dahi nesnel üretim koþulunun bu türden grubu dýþa açma iþi grubun öznel keyfiyetine baðlý olmamakla, zorunlu olmuþtu.

Grubun üretim iliþkisi, grubun ürettiði nesne ya da ürününün deðiþtirme deðerini ve deðiþtirme deðeri anlayýþý ile deðiþtirme deðeri olgu sal bilgisini ortaya koymuþtu.

Gruplar "emeðin deðiþile bilirliðini" hem kendi grubunun kolektif iliþkileri içinde anlamýþtý. Hem de canýný ve ölülerini yenmekten kurtarmak için barbarlara sunduðu kurban takdime si içinde emeklerin gruplar dýþýnda da deðiþtirilebilir olduðunu iyice pekiþtirmiþti.

Emek, grubun gördüðü her bir iþte billurlaþýyordu. Ve billurlaþan emek ürünü iþler birbiri arasýnda deðiþilir kardeþ payý oluyordu. Emeðin veya üretilen ürünlerin, karþýlýk ürünlerle deðiþtirmesi nesnel koþuldu. Billurlaþan emeðin ürün içindeki deðiþtirme deðerli takas iþi, o grubu dýþa, eðim ediyordu.

Fakat grubun yalýtým koþullu öznel sosyolojini olan totem kardeþliði; grubun dýþa eðilimine zorluk (direnç) gösteriyordu.

Totem kardeþliði nedenle gruplar bir türlü baðdaþamýyordu. Öznel grup sosyolojisi ve öznel grup kültürü yani etnik oluþ; üreten mantýða göre oluþmadýðý nedenle dýþtaki gruplarý dýþlýyordu!