Yalnızca hava, ışık ve arkadaşın varsa hiç üzülme. -Goethe |
|
||||||||||
|
İnsanlar genellikle dış dünyayı ve çevrelerini doğrudan deneyimlediklerini düşünürler. Ancak, bu görüş yanlış bir varsayımdır. Koltuğunda oturup camdan dışarıyı izleyen bir kişi, aslında camdan görünen manzarayı beynindeki bir ekranda izlemektedir. Koltuğun sertliği, kahve kokusu, deniz manzarası ve diğer her şey beynimizde işlenir ve bu algılar, fiziksel dünyayı temsil eden sadece kopyalardır. Beynimizde oluşan bu görüntüler ve hisler, dış dünyadaki gerçeklerden farklıdır ve her zaman yalnızca bizim beynimizde var olan birer izlenimdir. George Berkeley'in "İnsan Bilgisinin İlkeleri Üzerine İnceleme" adlı eserinde ifade ettiği gibi, beynimizde meydana gelen bu algılar bir bütün olarak anlamlı bir dünya yaratır. Ancak, bu dünya, hiçbir zaman dış dünyadaki "gerçek" ile tam olarak örtüşmez. Bir elmanın tadı, kokusu, şekli ve rengi beynimizdeki algılarla birleşir ve bu birleşim "elma" diye adlandırılır. Fakat, asla gerçek elmayı deneyimleyemeyiz; çünkü biz yalnızca beynimizdeki kopyalarını algılarız. Beynimizde meydana gelen bu kopyalar, dış dünyada gördüğümüz şeylerin gerçeğinden farklıdır. Örneğin, bir limonun tadı, kokusu ve şekli beynimizde oluşturulmuş bir algıdır, ancak biz hiçbir zaman o limonun aslıyla doğrudan karşılaşamayız. Bilimsel ve felsefi bir bakış açısıyla, dış dünyadaki her şeyin yalnızca algılarımızla sınırlı olduğuna dair bir anlayış gelişir. Bu anlayış, insanın dış dünyadaki "gerçek" ile olan ilişkisini sorgular ve doğrudan gerçekliğe ulaşmanın imkansızlığını ortaya koyar. Bir insan, gözleriyle gördüğü bir manzarayı, kulaklarıyla duyduğu sesleri veya vücudunun hissettiği dokunma hissini, beynindeki kopyalar olarak algılar. Fakat bu algılar o kadar gerçekçidir ki, dış dünyada olup bitenlere dair bir kuşkuya düşmek oldukça zordur. Bir televizyon ekranındaki görüntüler nasıl gerçek gibi görünüyorsa, insan beynindeki algılar da tıpkı gerçek dünyadaki deneyimler gibi hissedilir. Bu nedenle, insanlar çoğunlukla çevrelerindeki dünyayı, algılarındaki gerçeklikle karıştırır ve dış dünyaya dair sahip oldukları tüm bilgiyi yalnızca beyninde şekillenen kopyalar üzerinden değerlendirirler. İnsanın dış dünyadaki gerçekleri öğrenme çabası, ancak ve ancak beynindeki algıların izlediği sınırlamalarla mümkündür. Bir insan beyninin dışına çıkıp, dünyayı olduğu gibi gözlemleme şansına sahip olamaz. Yani, bir kişi dışarıda gördüğü her şeyin sadece beyninde bir yansıma olduğunu kabul etmek zorundadır. Dış dünyadaki bir objeyi ne zaman gözlemlersek, bu gözlemi sadece beynimizdeki sinirsel aktiviteler aracılığıyla gerçekleştirebiliriz. Beynimizde oluşan bu kopyaların, dış dünyadaki objelerle doğrudan bir ilişkisi yoktur; bu kopyalar, beynin algılama sürecinin birer ürünü olarak karşımıza çıkar. Örneğin, bir limonun renk ve şekli, beynimizde ışık sinyalleri ve renk algısı olarak yansır. Ancak, bu yansıma, limonun gerçek "doğası" hakkında bilgi vermez. Beynimiz, sadece dış dünyayı kopyalar ve bu kopyalar gerçeğin yalnızca bir izlenimidir. Yaşam boyunca deneyimlediğimiz her şey, beynimizde oluşan kopyalardır. Renkli ışıkların, seslerin, kokuların ve tatların her biri, beynimizin birer ürünüdür. Teknolojinin ilerlemesi, bilimsel bulguların elde edilmesi veya dış dünyada yapılan keşifler, yine insanların algılarında şekillenir. Bu nedenle, dış dünyayı anlamanın ve öğrenmenin hiçbir zaman tam anlamıyla mümkün olamayacağı ortaya çıkar. Her yeni bilgi, bir şekilde beynimizdeki varlıkları ve algıları genişletir, ancak dış dünyadaki nesnelerin "gerçekliği" hakkında hiçbir zaman doğrudan bilgi edinemeyiz. Sonuç olarak, insanlar hayatları boyunca beynindeki kopyalarla yaşarlar. Bu kopyalar o kadar gerçekçidir ki, dış dünyadaki "asıl"larla hiçbir ilgisi olmadığını fark etmezler. Bu, insan algısının sınırlı doğasının bir yansımasıdır ve bilimsel bakış açılarıyla da desteklenen bir gerçektir. Dış dünya her ne kadar var olsa da, bizler ancak beynimizdeki kopyalarla bu dünyayı deneyimleyebiliriz ve bu algılar, hayatımızın her alanını şekillendirir.
İzEdebiyat yazarı olarak seçeceğiniz yazıları kendi kişisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluşturmak için burayı tıklayın.
|
|
| Şiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleştiri | İnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babıali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratıcı Yazarlık | Katılım | İletişim | Yasallık | Saklılık & Gizlilik | Yayın İlkeleri | İzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Girişi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
İzEdebiyat bir İzlenim Yapım sitesidir. © İzlenim
Yapım, 2025 | © Muhammed Rıdvan Kaya , 2025
İzEdebiyat'da yayınlanan bütün yazılar, telif hakları yasalarınca korunmaktadır. Tümü yazarlarının ya da telif hakkı sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadır. Yazarların ya da telif hakkı sahiplerinin izni olmaksızın sitede yer alan metinlerin -kısa alıntı ve tanıtımlar dışında- herhangi bir biçimde basılması/yayınlanması kesinlikle yasaktır. Ayrıntılı bilgi icin Yasallık bölümüne bkz. |