Duygu ve düþünceleri bir yerden baþka bir yere, bir zihinden baþka bir zihine aktarmanýn aracý dil; dilin kaynaðý ise kelimelerdir. Bir duygu ve düþünceyi sözlü veya yazýlý olarak ifade etmenin aracý da cümlelerdir. Dil o kadar önemlidir ki sizin düþünmediðinizi, anlatmadýðýnýzý baþkalarý bir bakýma sizin yerinize düþünür ve anlatýr. Baþkalarýnýn etkili sizin yerinize etkili olabilmesi de sizin anlatma kabiliyetinize baðlýdýr. Dil hususunda siz ne kadar baþarýsýz olursanýz baþkalarý da bir o kadar baþarýlý olabilirler. Bu bakýmdan cümleleri iyi kurmak lazýmdýr. Ancak bu da yetmez cümleleri iyi kurmak kadar kelimeleri de iyi bilmek gerekir. Kelimeleri iyi bilirseniz onlara iyi anlamlar katabilirsiniz.
Dilin insan hayatiyeti açýsýndan ne kadar önemli olduðunu sanýrým hepimiz biliriz. Ama bunu daha da iyi bilenler muhakkak vardýr. Derdini anlatmak isteyip de anlatamayanlar kadar haklý olduklarý halde haksýz duruma düþenlere de dil özürlü mü desek ve yahut ta karþý tarafýn lafazanlýðý nedenine mi baðlasak…!
Dilin akýþý nedeniyle konuþmalar bir anlam kazansa da hýzlý veya kontrolsüz konuþma nedeniyle ya hataya düþmek kaçýnýlmazdýr. Bir de konuþma dili ile düþünme dili arasýnda farklýlýklar olduðunu unutmamak gerekir. Çoðu yazarlar konuþmalarýný yazýlarýna aktarmada mahirdirler. Yani yazýyý okuduðunuz da yazanýn sahibi tanýyorsanýz ayný konuþma üslubuna þahit olabilirsiniz. Bunu pek çok yazar rahatlýkla baþarabilir. Ancak yine de konuþma dili ile yazma dilinin gayet tabii olarak farklý olabileceðini düþünüyor ve savunuyorum. Zira yazma dili konuþma diline nispetle daha edebi bir nitelik ve üslupla karþýmýza çýkabilir. Yine ayný þekilde bilimsel konularda farklýlýklar ortaya çýkar. Sözlü anlatým ile yazýlý anlatým arasýnda farklýlýklar da vardýr. Bu farklýlýklardan birisi konuþmadaki savrukluktur. Ancak yazmada bir insanýn böyle bir lüksü yoktur. Eðer düþünerek konuþmayý denemek gerekirse o zaman da insanýn konuþmasýnda bir monotonluk kadar akýcýlýk da ortadan kaybolur.
Yazmada ve konuþmada önemli bir husus vardýr o da söylenmek istenilenin iyi bir cümle yapýsýyla anlatýlabilmesidir. Bu husus yazýlý anlatýmda kolay olabilir ancak sözlü anlatýmda her insan için bunu söyleyemeyiz. Çok kitap okuyan, dikkatli, kelimelere, konuþma kurallarýna açýkçasý Türkçeye hassasiyeti olan veya bununu kendine ilke edinmiþ kiþiler, konuþma dilinde de kelimeleri seçerken dikkat ederler. Böyle davranmalarýnda bu ilke kadar sözlerinin etkili olmasýnýn da mutlak bir payý vardýr.
Dil bizim göz bebeðimizdir. Onu korumalýyýz. Türkçe hususunda dilimizin güzelliði için hassasiyet göstermeliyiz. Diline sahip çýkmayanlar an gelir dinini de kaybedebilirler.
Dilimize anlamlý ifadeler yüklemek isteyen bizler bunun güzelliðini neden düþünemiyoruz? Kendi hayatýmýzda güzelliklere güzellik katmak isteyen bizler dilimize de gereken özeni göstermeli ve güzel konuþmanýn yollarýný aramalýyýz. Unutulmamalýdýr ki kelimelere yüklenilen anlamlar kadar kullanýlan dilin de insanýn kültürünü ifade ettiðini bilmeliyiz.