İletişim yaşamın ve doğanın her bir yanında, her bir varlığı sarıp sarmalayan oldukça geniş ve önemli bir süreçtir. Hatta öyledir ki varlığımız tümüyle başkalarıyla, nesnelerle, doğayla ya da hayvanlarla kurduğumuz iletişim üzerine kuruludur. İletişime geçmeye karar verdiğimizde artık yalnız “biz” olmadığını, çevrede de pek çok şey bulunduğunu, ihtiyaçlarımızı, arzularımızı, duygularımızı, duyularımızı, düşüncelerimizi gerçekleştirmek, iletmek veya paylaşmak için veya çevreden edinmek için ilk o kutsal dokunuşu yapmaya hazırız demektir. Belki iletişimin çok daha ayrıntılı ve bilimsel tanımını çeşitli görüşler eşliğinde yapmamız gerek:

İletişim, bir şahıstan başka bir şahsa olan bilgi, veri ve anlayış aktarmasıdır. Ya da birbirlerine, ortamlarındaki nesneler, olaylarla ilgili değişmeleri haber veren, bunlara ilişkin bilgilerini birbirine aktaran aynı olgular, nesneler, sorunlar karşısında benzer yaşam deneyimlerinden kaynaklanan, benzer duygular taşıyan, bunları birbirini ifade eden insanların oluşturduğu topluluk içinde gerçekleştirilen tutum, yargı, düşünce, duygu bildirim işlemlerine iletişim denir. Ancak iletişim insan-insan arasında olduğu gibi cansız-canlı, hayvan-insan ya da bir bütün olarak doğa-insan arasında da olabilir.

İletişim bilginin, fikirlerin, duyguların, becerilerin vb. simgeler kullanarak iletilmesidir. Berelson ve Steiner

İletişim mesajlar aracılıyla gerçekleştirilen toplumsal etkileşimdir. Gerbner

İletişim katılanların bilgi yaratıp, karşılıklı bir anlamaya ulaşmak amacıyla bu bilgiyi birbiriyle paylaştıkları bir süreçtir. Rogers ve Kincaid

İletişim, sayesinde dünyayı anlamlı kıldığımız ve bu anlamı başkalarıyla paylaştığımız insani bir süreçtir. Masterson, Bebe ve Watson

İletişim insanların karşılıklı olarak toplumsal gerçekliği yaratıp düzenledikleri bir süreçtir. Trenholm ve Jensen

Ya da genel olarak, “İletişim anlamların paylaşılma sürecidir.”

İletişim çok önemlidir zira, İletişim, gündelik yaşamımızda bize nesneleri, insanları tanımlar, iş bölümü içinde değişik toplumsal roller yüklenmiş insanlara, bu rolleri yerine getirirken, bu rol dağılımında oluşan toplumun o tarih dönemindeki hayat tarzını öğretir, yeniden üretim için gereken değerlendirme biçimlerine aşılar. İletişim kültürün merkezindedir. İletişim olmazsa kültür baki kalamaz ve yok olur. Kısacası iletişim toplumsal etkileşimi, toplumsal sistemin devamlılığını ve yenilenmesini sağlar.

Bununla birlikte iletişim kendine has özellikleri vardır ve bunlar iletişim kurulması, sürdürülmesi ve bitirilmesi açısından oldukça önemlidir.

1.     Dinamiktir: Sürekli değişir, gelişir.

2.     Simgeseldir: İletişim iletiler aracılığıyla sağlanır ve böylece bu iletilerin ortak bir kodlar yardımıyla sağlanması gerekir. Bu da onu simgesel yapar.

3.     Geri dönüşsüzdür: İletişim ileti karşı tarafa ulaştığında başladığı için bu iletiyi yok saymamız mümkün değildir. Yani karşımızdaki kişiye kötü bir söz söyleyip sonra pişman olarak özür dileyebiliriz ama bu iletimizi yaşanmamış yapmaz.

4.     Süreklidir: İletişim sürekliliğe bağlıdır, çevreye verdiğimiz tüm tepkiler bitmez bir alış-veriş ilişkisine sokar bizi. İletişimin sürekliliği biterse taraflardan birisi “düşmüştür.”

5.     Bağlamsaldır: İletişimin taşıdığı bir şey vardır ve bu hem araçla hem de taşınan içerikle, karşıda yaratılmak istenen etkiyle bir bağlam oluşturur.

Şimdiye kadar iletişimin ne’liğini, işlevini ve özelliklerini tanımladığımıza göre, bireysel ve toplumsal ilişkilerimizde sürekli karşı karşıya kaldığımız “iletişimsizlik” durumunu da anlamak için bir adım atmışız demektir.

Çünkü tüm toplumumuzu saran bu iletişimsizlik durumu bazen ölüme bile sebebiyet vermekte. Trafikte bile artık insanların sopa ve silahlarla “iletişim” kurduğu şimdiki zaman ve durumumuz, modern dediğimiz toplumumuzun çıkmazlarına ve iletişim araçlarının o kadar kuvvetli olduğu, şimdiki zamanda iletişimden ne kadar mahrum kaldığımızı bize göstermektedir.

Öte yandan iletişim anlamak bir yönüyle modernizmi, post-modernimizi ve toplumsal yönetim ve yönetişimi anlamamızı sağlamakta anahtar rolü oynamaktadır. Çünkü artık bir yerde hazırlanan iletinin ne kadar hızlı, ne kadar yaygın, hangi araçla (medyum), nasıl bir içerikle iletildiği o iletinin kabul edilebilirliği üzerinde büyük bir etki ediyor. İletişimin makine ve insan arasında olma sürecinde hız kazandığı zamanımız biz iletilerin gerçekliği hakkında yeterince kuşkuya düşmemizi sağlıyor. Bununla birlikte iletişim araçları ve kanalları üzerindeki denetim sahibi olan kişi veya kurumlar çok büyük bir gücü de denetimlerinde tutmuş oluyorlar bu da bizi “Medya 4. Kuvvet kavramlarına hızla götürüyor.” İnsanlar savaşmayı bıraktıklarında iletilerin savaşına tanık oluyoruz, toplumu etkilemek, yönlendirmek her alanda bizi kendi iletilerine bağımlı kılmaya çalışan süreçleri yaşıyoruz.

İşte tam da bu süreçte iletişimi anlamak, kendimizi, toplumu ve doğayı anlamada oldukça önemli bir yer ediniyor.