Eðer bir kelebeði sevebiliyorsak, týrtýllara da deðer vermemiz gerekir. -Antonie de Saint-Exupery |
|
||||||||||
|
Düz bir alan düþünelim. Bu alan, dört bir tarafa bakan ve baðýntýlarý olan bir sonsuzluk gibi davranýr. Bu alan içinde bulunduðunuz yere göre diyelim size 500 metre uzaklýkta; doðu güney doðrultusunda 300 metre derinlikle, 50 km uzunlukta ,100 metre eninde keskin iniþli bir kanyon olsun. Zihninizde sonsuzluk gibi davranan alan, bir yönü ile sýnýrlanmýþ olur. Artýk doðu-güney doðrultusu içindeki alanýnýz içine pek bir yabancý insan tehdidi giremez. Alan bir yanýyla ve kendilikten bir seçme ayýklama gerçekliðine uðramýþ durumdadýr. Buna kimse karar vermemiþtir. Kanyon kendi þartlarýyla oluþmuþtur. Alanýnýzýn size göre 2 km kuzeyinde; bir ucu doðuya doðru kanyona dayanan, doðu-kuzey sýnýrlarýnda içinde aslanlarýn, kaplanlarýn cirit attýðý balta girmemiþ orman olsun. Bu ormanlýk alan demek; kendi seçme ayýklamasýný yapmak demektir. Yani sizin bölgeye, kuzeyden gelip, her elini kolunu sallayarak girenlerin, artýk bölgenize serbestçe giriþ yapamamasý demek olur. Bu kendilik kesikli sürekli kanyon ve ormanlýk alanýn konumu sizin alanýnýz için iki taraflý ve kendilikten seçme ayýklama iþlerliði yapan mekanizma gibi çalýþýrlar. Seçme ayýklama yapan kanyon, orman gibi mekanizma çevrenin kendi kesikli sürekli parça olaylarýdýrlar. Kanyon oluþurken, kanyonun bir yere seçme ayýklama yapma ya da yapmama gibi hiçbir amacý (bilinci) yoktur. Þimdi bu kes de bulunduðunuz yerin 10 km batýsýnda, kuzeyin balta girmemiþ ormanlarýyla deðinim yapan ve kuzeyden batý yönünüz boyunca Güney batýya doðru akan bir azgýn ýrmak olsun. Irmak ta kendi seçilim düzenlemesiyle sizin bölgeye bir seleksiyon yapacaktýr. Artýk üç yönünüzde gelebilecek tehditler, önceden yüzde yüz iken; þimdi bölgenize girebilecek tehdit yüzde onlara, yirmilere, otuzlara düþmüþtür. Bu çok büyük bir olaylaþma ve kendilik bir çevre izolasyonudur. Özel baðýntýlý; kesikli sürekli durum olaylaþmasý demektir. Þimdi alan bölgenizin güney yönünde ve size 20 km uzaklýkta bir ucu batýda azgýn nehre dayanan bir ucu doðuda kanyona dayanan ya da kanyonla arasýnda 10 metrelik dar bir kýstak yapacak þekilde çevreleyen büyük bir bataklýk alan olsun. Bölgeniz önceden sürekli bir alan gibi davranýrken; bölgeniz çevreye karþý tamamen yüzde yüz açýklýkta iken; dört bir yandan izole edilerek içte kapalý devre bir özel baðýntýlý alan olmuþtur. Önceki duruma göre bölgeniz þimdi yüzde otuz, yüzde yirmi, yüzde on aralýðýna dek daralmýþ olan kendilik bir seçme ayýklama mekanizmasýnýn çalýþmasý altýndadýr. Dünya alanlarý hep böyledir. Zaten bataklýk alanýn, kanyonun, nehrin, ormanlýk alanýn kendileri kendi içlerinde kendi baþýna bir seçme ayýklamalý özel baðýntýlý alandýrlar. Doðu taraftan bölgenize gelen insanlar; asma köprü yapmadýktan ve kuþ gibi uçup; örümcek gibi davranýr olmadýkça kanyonu geçemezler. Bir yalýtma elbette her þeye karþý deðil. Ama bir þeye ve birkaç þeye karþý bile yalýtýmlý olmasý, ortamý umulmadýk düzenli olay süreçlerine dönüþtürür. Bu dönüþmeye raðmen doðudan gelecek domuzlar, aslanlar, insanlar vs. bu kanyonda geçemezler. Ha keza ormanlýk alan da, kuzeyden gelecek insanlarý ve kuzey çöl aslanlarýný engeller. Kuzeyin kutup ayýlarýný engellerler. Birçok takipçinize bu ormanlýk alan yer ve yön kaybettirir. Böylece tehdit olur pek çok þeyi; belki her kezin de deðil de; binde bir, on binde bir, olasýlýkla tehditleri kaçak, patlak, çatlak olaylar durumuna indirir. Sistem giriþmesi bu biçimde seçme ayýklama yapacaktýr. Ki bu sizin yalýtýlmýþ bu bölge içinde, hayli yüksek oranla güvende olmanýz demektir. Deve kuþu, kivi kuþu gibi kuþu gibi uçamayan kuþlar hariç kuþlar bu seçme ayýklama alanýnýn zorunlu belirmesidirler. Bu yalýtýmý aþarlar. Ama bulunduðunuz alan dýþýndaki insanlar, kutup ayýsý vs. patlak ve çatlak “rastlantýlarý” oluþla bu özel baðýntýlý sistem içinde, ara sýra; hep var olacak firarilerdir. Görülüyor ki sonsuzluk devinmesi gibi gelen bir alan, burada kanyon, orman, ýrmak ve bataklýk gibi olay kesikli sürekliliðiyle parçalý yapýlara bölünmektedir. Yani süreklilik yoktur. Süreklilikler parçalanýr. Süreklilik, kesikli sýnýrlý olaylarla vardýrlar. Kesikli sýnýrlý olaylar da; süreklilik içinde vardýrlar. Görülüyor ki seçme ayýklama olaylarý çevrenin kendi içinde kesikli sürekli olaylaþma sürecidirler. Esasta birbiri ile hiç ilgili deðiller. Ne kanyon ne bataklýk sizin alanýnýzla alakalý deðiller. Ama bir kez oluþup ortam giriþmesi yapýnca da birbirinden enerji alýp vermeye; birbiriyle düzenli iliþkiler kurmaya baþlarlar. Bataklýk yayýlmaya, insan onu kurutmaya uðraþýr. Orman geniþlemeye insan onu geriletmeye uðraþýr. Kanyon geçirmemeye direnir, insan üzerinde geçer veya dikliði týrmanýr vs. Kesikli sürekli, parça olay durumlar; kendi içinde özel baðýntýlý, sýnýrlý sonludurlar. Bunlarýn giriþme ve kesiþme baðýntýlarý bir irade, bir eðilim göstermeden deðinim yaptýðý bir alan bölgeye seçme ayýklama filtresi ya da seçme ayýklama kýlýf zarý gibi iþlevle, kendilik çevre baðýntýsý durumlarýný da oluþmaktalar. *** Not: Bu örnek tamamen yazarýn fikir ürünüdür. Ne fikir olarak, ne ilham olarak; hiçbir yerde alýp rastladýðý bir paylaþým da deðildir. Týpký diðer yazýlarýndaki, diðer çýkarýmlarý gibi kendi ürünüdür. 23.10.2014
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |