Bir Portre/Mustafa Düzleme

Kendisiyle yıllardır tanıştığım halde ilk kez evine gidiyordum. Evin basamaklarından ikişer ikişer yukarı çıkarken heyecanlıydım. Çalışma odasını görünce daha da heyecanlandım…

Yatak odası ile çalışma masası iç içe idi. Kütüphanesi bile aynı odada idi. Anlaşılan kitaplarla yatıp kitaplarla kalkıyordu Mustafa Ağabey.

Kitaplar, kartonlar, dosyalar, çizgiler, resimler ve hünerli ellerle çizilen karikatürler…

Malatya Valiliğince yayınlanan kitaplar gözüme çarpıyor. Mustafa Ağabey’in koyduğu çaydan içtikten sonra kitaplara yöneliyoruz. Mustafa Ağabey, birini kaldırıp birini indiriyor, çizdiği karikatürlerini, resimlerini gösteriyor lakin…

Lakin bir şey dikkatimden kaçmıyor, Mustafa Ağabey’in çizdiği o şaheser karikatürlerde imzası yoktu. Sorunca “imza attırmadılar ama kitabın jeneriğinde ismime yer vermişler” dedi.

Kitapların künyesine bakıyorum karınca ayağı büyüklüğünde puntolarla; “resimleyen Mustafa Düzleme” yazıyordu.

Mustafa Düzleme…

Mustafa Düzleme Malatya’mızın medar-ı iftiharlarından olan bir karikatürist ve ressamlarındandır.

1951’de (Malatya) Orduzu’da doğmuştur. İlkokulu Orduzu’da, ortaokulu ve liseyi Malatya merkezde bitirmiş ve İstanbul Üniversitesi Arap-Fars Filoloji mezunudur.

Ayrıca Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Uygulamalı Endüstri Sanatları Yüksek Okulu Grafik bölümden mezun oldu. Gerek çocukluk, gerek gençlik yıllarında ikamet ettiği yerlerde, her Malatyalı gibi kültürel faaliyetlerde bulundu. Kur’an, fıkıh, siyer ve Osmanlıca gibi eğitimler gördü.

Lisede iken annesinin dedesi olan Boranlı Mustafa Baba’nın sohbetlerine katıldı. Bu arada Celaleddin Rumi’nin eserlerini okudu. Böylece sanatçı ilhamıyla tanıştı; şiirler yazmaya başladı. Şiirlerinde “Bahri”mahlasını kullandı. Sonra üniversite hayatında İstanbul’da çıkan çeşitli günlük gazetelerde, dergilerde grafiker ressam olarak çalıştı. Değişik imzalarla hikaye, roman, karikatür, çizgi, resim eserleri yayımladı. Daha sonraki yıllarda hem resmi görevi ve hem de kabiliyeti iktizası kendisini sanat çevresinin içinde buldu. Pek çok sanatsal faaliyete katıldı. Başarı sertifikalarla, şiltlerle ödüllendirildi.

Mustafa Düzleme, Malatya’da Devlet Güzel Sanatlar Galerisi Müdürlüğünde Dekoratör olarak görevinden 2005 yılı Ocak ayında kendi isteğiyle emekliye ayrıldı.

Yukarıda kısaca vermeye çalıştığım biyografi Mustafa Düzleme’nin resmi portresidir. Lakin Mustafa Düzleme birkaç satırla anlatılacak bir şahsiyet değildir.
Bilirsiniz sanatçılar için, “dâhilik ve delilik arasındaki ince çizgi” diye bir tabirden bahsedilir…
Mustafa Düzleme bu ince çizgiden geçmiş bir dahi…
Sanatı uğruna birçok cenderelerden geçtiği halde sanatçı kimliğini/feryadını duyuramamış bir sanatçı.
Gelen ilhamları sustura sustura şimdi açıktan sesler duymaktaymış Mustafa Ağabey. Bunlardan bazılarını kayıt altına almış. Tarihiile birlikte yazıya dökmüş. Bana gösterdi, okudum, düşündüm, ‘hayır’ dedim, ‘bunlar bir şizofrenin hezeyanları değil, olsa olsa bir dahi sanatçının iç yankılarıdır’ dedim.
Kim inandırmışsa Mustafa Ağabey’e hasta olduğunu, snatın tam duruk noktasındayken Bab-ı Ali’yi bırakmış memleketi Orduzu/Malatya’ya dönmüş…
Dönmüş memleketine ancak içine kapanarak dönmüş. Kalem küserek, beyninde şimşek gibi şakan kurguları, hayalleri, düşlerini kağıt üzerine resmetmekten, çizmekten, karikatürize etmekten vazgeçerek dönmüş.
İngiltere’den Aslantepe’yi ziyaret gelen ve bu vesileyle Mustafa Ağabey’le tanışan bir sanatçı bayanın ifadesiyle; “şansızlığı doğduğu memleketi” dir Mustafa Düzleme’nin…
Mustafa Düzleme’yi birkaç satıra sığdırarak anlatmak ebetteki eksikliktir lakin ben onu sadece -birkaç satırla da olsa- sizlere hatırlatmak istedim.
Yayımlanmış Eserleri :
1-Abdullah Fahri Baba--Hayatı ve eserleri (Araştırma)
2-Ateş-i Aşk (Şiir)
3-Basın organlarında yayımlanan fakat kitap halinde basılmayan, basıma hazır daha pek çok resimli roman ve resimli hikâyeleri mevcuttur.
4- Malatya Valiliğince; “Malatya Kitaplığı” adıyla yayınlanan tarih, edebiyat, sanat, kültür, yöresel ağız, folklor, sosyal doku, coğrafya, doğal-fiziki yapı gibi çok farklı yönleri ile ilimizi anlatan inceleme, araştırma, edebi eser, envanter vb. nitelikteki eserlerde Mustafa Düzleme’nin resim ve karikatürleri vardır.