Salınım dalgalanması totem grubun bölgesi içinde en uç sınırdan geri dönüşle; grubun geri iletilmesini yapıyordu (feedback). Grup merkezi çevresinin en uç bölgesiyle iletişime için merkezle bölgesi içinde, arama-tarama; keşif yapma, konaklama gibi aşamalardan oluşan alanla, parçalı oluşlara dönüşüyordu.

Yani bölge sınırıyla sınırlı olan totem grup düzenletin salınımları, ileri ve geri olup; soru-yanıt-dönüt salınımları halindedir. Yer yer keşif yapmaları, arama tarama, konaklama yapmaları; bu tür bilgilerin merkezle paylaşılması, mevcut yiyecek türü, av durumu; toplanan nesnelerin merkeze taşınması gibi iletimlere dek yoğunlaşmalarını vermekle, grup içinin kendi parçalı durumlarını oluşuyordular.

Keşif gezilerinin, arama taramaların bu parçalı aşamalar üzerinde tekrarları da, merkezle bölge sınırı arasında devamlı kılınmak istenmesiyle de tutum sürekli oluyordu. Tutumun yoğunlaşmasını oluşan parçalı yerler, grup merkeziyle geri beslenme veya geri bildirme yapar. Geri iletim ana salınımın ileri yönlü devam etmesini ya da ana salınımın ileri yönde devam etmeme süreçlerini düzenletiyordu. Sonuçta geri etkili bildirişimler, ileri geri iletime oluşlarıyla totem alanın sürdürülebilir bir sürekliliğini oluşuyordular. Bunlar inşacı zorunlu akıl değil miydi?

Akıllarını, parçalı olaylardan seçme ayıklama yapmakla biriktiren grup; parçalı olanı görüp, entegre olanı fark edip, kendi bilmelerini ortaya koymuştular. Zekâ ya da akıl insanla değildi. İnorganik ve organik süreçlerin çevrimlerle zaten doğada vardılar.

Hemcinsimiz eylem ve el becerileriyle bunu daha bir diyalektikle ettiler. Parçalı olaylarda bütünleşen totem grubun alan yapısı; sürü içinin öbekti çevrimleri üzerinde belirimler veriyordu. Öbekler iç eğim yoğunlaşmasıyla zaman zaman sürüden kopuyordular. Bu merkezin öbeklerle olan iletişiminin ara sıra kopmasıydı. Bunlar sık tekrarlardı. Öbekler ana kütleyi bulma, ona yeniden katılma eğilimindeydiler.

Öbekler bu tür gelgitleri olan nedenle, bir ara kendi kararlı düzenli çevrim sel tutumlarına sahiplikle yineleyen davranışlarını benimsemeye başladılar. Tekrarlarla; sürekli olanın dinamosuyla; öbekti kazanımlarını sürüden böldüler. Öbek kazanımlarını o kazanım haliyle totem gruba genelleştiler.
İş birlikti sağlamayı öbekti grubuyla paylaştıran totemi mana anlayışı, bu izole yapı içinde yalıtıldı. Çok büyük alana yayılmış, geri iletmesi, aitlik paylaştırması olmakla düzenli olamayan sürü; bunları yer yer öbekler halinde öbekler içindeyken başarıyordu.

Öbeğin içindeki bu alan kazanıcı (alanlanma) olan tutum; çevrimle, iletime boyutuyla kendi alanına totem etkiydi. Yapı küçüktü ve bu totem etki ile işlevdendi. Alan etkili işlevsel oluşlar bütünü bu öbek ile totem grup yalıtımını ortaya koydu. Ortamın içi işlevdendi olanlarının birçok yepyeni kendi tabucu nicelemelerini aksamladı (bir birine göre hareket eder bağlılıkla kılmak) . Bu aksamlı eylem sellik grup hemcinsleri üzerinde “ortak akılı” oluşuyordu.

Söz gelimi, mağara yaşamı içinde totem mana ilişkisini başlatan gruptu yapı, dışa kapalı içte küçük zaman mekân dağılımlı bütünü oluşan eylem birliğini koymanın içindeydiler. Bir süreçle grubun izole yapısı içinde bir köpeğin grup tarafından koruması oluşla girişen süreç; köpekle grubun savunulması olan süreci içine kattı. Bu katkı, köpek girişmeli ortam dalgalanması olmakla yeni niceleyişti dağılımla bütün içine uyumla yansıdı.

İzole olan totem içi alan, kendisine özgü özel nicelimle paylaşmalarına da bir kullanım oldular. Ve bu tür paylaşmalarını tekrar tekrar üretir olmanın yeteneğiyle izole yaşam işlevsel oldu. Yapının küçük oluşu, yapının iletime olması ve yapının korunması; düzenli yapı içinde hızlı biriken deneyimleri ve bu deneyimleri ifade etmeyi daha bir zorladı. Yapının içi gelişen bir dilsel ve eğitimsel öğretili gelenek aktarımına dönüştü. Duvar resimli vs. sembolizmler bu sürecin en yoğunlukla oluştuğu süreçti.

Totem alandı yapının içi her gün; aynı şekilde, aynı şeyleri, çeşitli biçimde işaretleşmenin imlerini oluşuyordu. Bu imler de; günlük yaşamları gibi her gün, aynı biçimde; aynı tutumlarla eşletilen imlerin kullanımı oldular. Bu kazanım aklın, zekânın kullanımını grup faaliyetli ve grup işlevli damga kılıyordu.

Totem sürecimiz de sürüye dek yaşamdaki gibi kişilerdi tutumlardan da kaynaklı, grup salınımlı kendi kaotik niceliklerinin de içindeydiler. Ana süreç sürü salınımlı etkiyle, küçük grup salınımlı düzenli etkiyi sosyal kılabilmekti. Grup içinde belli kuralcı düzenden oluşan mekanizmalar, sürü düzenli kaotiklerini; totem düzenli yepyeni bir akıl ve bilinç (ruh) olmasının; totem grup bilinçli bir süreç değiştiricisiydiler.

Köpek bir süre bu grubun sağlasan, sağlatan ortak paylaşmalı ortam girişmesi oluşuyla kutsal mana anlaması içinde olacaktı. Köpek, grubun; başarı, beceri ve bilinci oluşla mana totemiydi. Onu uzaktan izleyen bir dış grup onu it totemle oluşla gözleyecekti.

Gözlem yapan diğer grubun totemi paylaştırması içinde it sağlatması ve it paylaşması yoktur. Belki de ateşin sağlatması ve ateşin kullanım paylaşması vardı. Bu grup ateşin sağlatması olan sıcaklık aydınlık yakıp temizleme yapması gibi arındırıcı lığı, totem mana kapsamında grubun ateş totemle olmasıydı.

Küçük grup, düzenli salınımla totem alan içinde olmanın, totem alanlı inşasına ideal tip iken; birkaç totem mesleğini bir arada inşa etmeye izin vermemekle küçük ve izole totem grup, totem meslekli süreçlerin de sınırlılık lığı olmaktadır.

Ateş, köpek, mısır süreçli totem alan içindeki bu kullanımlar, aslında her bir grubun kendi totem meslekleriydi. Totem meslekler totem adı da olmakla o grubun ihtira beratıydı (patent hakkıydı). Totem meslekleri içinde gruplar artık küçük kalamazdılar.