Önce bu deðerli yazar/þairimizin kýsa bir biyografisini verelim, sonra da hangi kelimeyi aradýðýný kendi kaleminden gösterelim:

Yusuf Ziya Ortaç 1895'te Ýstanbul'da doðdu. 11 Mart 1967'de Ýstanbul'da yaþamýný yitirdi. "Hecenin Beþ Þairi" grubunun üyesi ve öncülerinden. Ýstanbul Vefa Ýdadisi'ni bitirdi. 1915'te Darülfünun-ý Osmani'nin (Ýstanbul Üniversitesi) açtýðý yeterlilik sýnavýný kazanarak edebiyat öðretmeni oldu. Çeþitli okullarda dersler verdi. Orhan Seyfi Orhon'la birlikte çýkardýðý "Akbaba" mizah dergisini ölümüne deðin yayýnladý. 1946-1954 arasýnda Ordu milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde bulundu.

Þiire aruzla baþladý. Ziya Gökalp'in etkisiyle hece ölçüsünü benimsedi, bu türün baþarýlý örneklerini verdi. "Hecenin Beþ Þairi"nden biri olarak ünlendi.

Þiirleri Türk Yurdu, Servet-i Fünun ve Büyük Mecmua'da yayýnlandý. Akbaba dergisinde akýcý bir dille, rahat okunur bir tarzda yazdýðý fýkralarýnda siyasal mizahýn özgün örneklerini verdi.

Þiir ve gülmece yazýlarýnýn yanýsýra roman, öykü ve oyunlar da yazdý.

Yusuf Ziya Ortaç'ýn Eserleri
ROMANLARI:Kürkçü Dükkaný (1931)Þeker Osman (1932)Göç (1943)Üç Katlý Ev (1953)
ÞÝÝRLERÝ:Akýndan Akýna (1916) Aþýklar Yolu (1919)Cen Ufuklarý (1920)Yanardað (1928)Bir Selvi Gölgesi (1938)Kuþ Cývýltýlarý (çocuk þiirleri, 1938)
Bir Rüzgar Esti (1952)
OYUNLARI:Kördüðüm (1920)Latife (1919)Nikahta Keramet (1923)
MÝZAH TÜRÜ ESERLERÝ:Þen Kitap (1919)Beþik (1943)Ocak (1943)Sarý Çizmeli Mehmed Aða (1956)Gün Doðmadan (1960)
GEZÝ-ANI-BÝYOGRAFÝLERÝ:Ýsmet Ýnönü (1946)Göz Ucuyla Avrupa (1958)Portreler (1960)Bizim Yokuþ 1966)


Þair/yazar aþaðýdaki yazýda hasretini duyduðu bu kelimeyi þöyle anlatýyor:
KAYBOLAN KELÝME
Bu bayram, dilimizin bir kelime kaybettiðini iyice inandým. ”Tandýr” gibi “kaðný”gibi artýk yaþanan hayatta, yeri kalmamýþ, þöyle böyle kelime deðil; zarif, ince, medeni bir kelime.

Kapýyý çalan çöpçünün pos býyýklarý arasýnda onu aradým yok!.. Bahþiþini alan bekçinin kavlak dudaklarýndan onu bekledim. Yok!.. Bakkalýn çýraðýndan, sebzecinin yamaðýndan, kasabýn oðlundan onu iþitmek istedim. Yok!..

Ýpek mendilinin alan oðlan, eþarbýný kývýran kýz, iki buçukluðu cebine indiren manav, üç gün kapýmýzý kim çaldýysa hediyesini kim aldýysa bana o beklediðim kelimeyi vermeden gitti! Ýki yüz kuruþ yazan taksinin þoförüne iki yüz elli kuruþ veriyorsunuz. Taþ gibi bir süküt!

Kitabýndan sevgiyle bahsettiðiniz genç adamla karþýlaþýyorsunuz. Hakarete benzer hissiz bir selam!

Tramvayda, ayakta kalmýþ bir kadýna yerinizi veriyorsunuz. Yüzünüze burun delikleriyle yüksekten bir bakýþ!

Ve hiçbirinin dilinde aradýðýnýz o ince, o kibar, o insaný insan yapan güzel kelime yok!

Geçen yýl Atina’da bindiðim bir otomobilin þoförü, bana bu kelimeyi on kuruþluk bahþiþ için söylemiþti: Hem baþýndan kasketini çýkararak hem de kelimenin baþýna bir ”çok” ilave ederek.

Roma’nýn en büyük otelinde oda hizmetçisi kýz, yine küçük bir hediye karþýlýðý zarif vücudunu nezaketle kýrarak bu kelimeyi dudaklarýndan tebessümle süslemiþti.

Bir kelime deyip geçmeyiniz. Cemiyet hayatýmýzdaki birçok þikayetleri bu kelimenin yokluðuna baðlamak bile mümkündür.

Düþünüyorum: Artýk lügat kitaplarýndan beyaz kaðýdýn kefenlediði bu ölü kelimeyi nasýl diriltsek? Acaba belediye, bu kelime için bir fiyat listesi yapamaz mý?

Hiç olmazsa çarþýda, pazarda, iþ hayatýnda canýmýz istediði zaman listeye bakar, parasýný verir ve içimizin özlediði bu üç heceli sözü duyarýz.

Haa! Affedersiniz, deminden beri, yana yakýla hasretini çektiðim bu kelimenin ne olduðunu söylemedim deðil mi?

Teþekkür!


Yusuf Ziya ORTAÇ

Büyük Türk Klasikleri