En büyük mutluluk ve en büyük sýkýntý anlarýnda sanatçýya gereksinme duyarýz. -Goethe |
|
||||||||||
|
Ön kabul olan bu totemi ortak düþünce, ayný yolun yolcusu olma karþýlaþmasý içindeki doðanýn toplam zorluðu karþýsýnda olmakla kiþinin zorluða baþ geliþin kotardýðý bir birlikte oluþtu. Kiþilerin zorluðu birlikte göðüsleyip, zorluðu birlikte paylaþmalardý. Sonucu da ortak tüketmeydi. Kiþiler ayný yönelim içindeydi. Doða ayný yönelimli kiþileri benzer tutum içine kanal ize ediyordu. Doðanýn baský ve basýncý karþýsýnda kendisini savunma durumunda kalan kiþilerde, bu baský ve basýnca karþý direnen kiþilerin ortak izlenim ve eylemleri de kiþilerin amaç birliðiydi. Güdülü eylem ile ortaya konan amaç birliði kiþilerin kiþilerle el, ele veriþiydi. Sen ben, ben de sen demenin temel anlayýþýydý. Sürü dönemli zaman içinden beri gelen herkesin zihnen bildiði bu ansal gereklilikleri, edinilen deneyimleri þimdi totem söylemiþ oluyordu. Ellerine düþen taþýn ellerini acýtma bilgisi kiþilerin arasýnda konuþulmasa dahi kiþiler nezdinde kiþilerin ellerine düþen taþ izlenimini takip eden bir acý duyma çýkarýmý olan duygu her bir kiþide ortak algýdýr. Böylece kiþilerin kendi zihinlerinde ortak deney ve deneyden gelen ortak çýkarýmlar nedenli ortak özellikler nedenle kiþiler bir araya geliyordu. Her kesin kafasýnda doðaya karþý gösterilecek direncin, büyük olmayla beliren baðýntýsý sezilmiþti. Bu sezgi sosyal oluþa giden süreçlerden sadece biriydi. Ayný yönelimlerin kanal ize ettiði ortam içinde benzer bilgi ve benzer süre durumlarla kiþiler ilk kes bir araya gelmenin gel gitlerini yapýyorlardý. Her bir kafada oluþan direnç ile büyük olma arasýndaki karþý koyuþun imgeleri, her kiþiyi kendi karþýsýndaki kiþi ile birlikte büyük olmaya itiyordu. Büyük olmayý hayal etmeleri kiþileri ortak düþünce olarak birbirine yaklaþtýrýyordu. Kafalarda beliren bu çýkarým ve deneyimleri ortaklaþanlar, bu mana birliði etrafýnda jest ve mimik iþareti ile iletime oluyorlardý. Ortak eylem birliði ortaya koyuyorlardý. Bir araya gelip yardýmlaþan dayanýþan ortak eylemli düþünce birliði içindeki kiþilerin kendisinde alýnan bir bað enerjisi vardý. Kiþilerin birbirinde elde ettikleri bu bað enerjisi, sinerjiydi. Sinerjin etki her bir kiþilerde mana anlamasýna dönüþüyordu. Bu tür giriþmeler ilk kes olan durumdular. Kendilerinden öncesinde kendilerine hiçbir aktarým yoktu. Bunlar ilk elden elde edilen totem düþüncelerdi. Yok eðer siz ilk el totemi alanýn ikinci kuþak nesli iseniz, sizden önceki deneyimle sizin ortamýnýzý hazýrlayan atalardan size aktarýlan deneyimler, kulaða küpe totem etkilerdi. Sosyal oluþun kesikli sürekliliði var. Kesikli süreklilik içindeki bu ikinci aþamada sizler içine doðduðunuz bu hazýr ortam, atalardan size aktarýlan hazýr süreçlerdir. Bu hazýr süreçleri siz bilinmese de bu hazýr durumlar ön kabullü, kesikli sürekli bir sosyal bilinçtir. Siz sosyal bilincin merkezindeki bu tür ön kabullü söyleyiþleri duymanýzla, duyulanlar içinde kendinize göre sýnýrlama, kýrpmasýný yapan kiþi algýsýna göre bu etkiler, yine de bir totem etkiydi. Ve bu tür totem etkinin kesikli sürekliliði içindeki atalarýn etkisi de totemdi. Kiþiler içine doðduklarý ortamýn, ortaya konma sürecini deneyim etmemiþti. Sadece içine doðulan bu kurulu düzen sanki öncesizlikten beri böyle imiþ gibi kiþiler hazýr eylem ve hazýr düþüncelerle yaþamaya devam ederler. Bu ön kabulcü totem düþünceler nedenle kiþilerin kendisi ayný nedenlerle ayný sonucu alacaðý ayný çevre þartlarý içinde kendisinden önce keþfedilen dünyayý her gün, her gün yeniden keþfetmiyordular. Kiþilerin kendilerine intikal eden süreç zaten bilinmiþ, anlaþýlmýþ, pekiþmiþ süreçti. Totem alan bu ön kabul içinde olan kiþilerimize pekin bilgi olmuþtu. Bu ön kabuller olmasa kiþiler bu ön kabullerin ayný sonucu tecrübe etmek için belli zaman harcayacaklardý. Oysa kiþilerin kendisinden önce bilinmiþ, harcanmýþ zaman olan bu ön kabulcü bilgilere harcayacaðý fazladan ve gereksiz emeklerle kiþi ayný sonucu elde edecekti. Ve bu verimsiz kýsýr döngü ile her nesil hep ayný þeyi tekrar edecekti. Kiþilerin ayný deneysel yolla, elde edeceði ayný sonuçlara harcayacaðý emeði ve zamaný buraya harcamayýp ta bambaþka tür yeni süreçlere harcarsa; yeni durum paha biçilmez bu kolektif kazançlý. Sizden önceki sosyal zaman size bilgi olarak aktarýlýyordu. Bilgi sizden önceki zaman kodludur. Böylece sizden önceki zamaný, baþka süreçlere akýþ yaptýrmakla kullanýyordunuz. Ýþte totemi ön kabul geçmiþ süreçleri bire bir hep ayný biçimde yineleyecek süreçlere pirim vermez. Ayný çýkarýmý yapacak süreçlere tekrar tekrar zaman harcanmayacaðý için totemi zaman gereklilikti. Bu dayanak; bu ön deyi, ön kabuldü. Ve ortak akýldý. Ýlk ön kabul ve ilk ortak akýl olan bu süre durum totem düþünce ya da totemi mana anlayýþýydý, Sizden önce belli etkilere karþý belli çýkarýmlar yapýlmýþtý. Eski çýkarýmlar aktarým olarak gelmekle kimlerin ve nasýl çýkarým yaptýðý görünmez olandý. Ýþte bu tür görünmez olanlarý “sosyal kolektif özne” adýna totem mana, söylüyordu. Açlýðý ortaya koyan doðadaki enerji akýþlý, enerji dönüþümlü, enerjinin niceli eðilimleridir. Ýþte bu enerji eðilimlerinin yasa özü sizin içinizde yalýtýlmýþtý. Ýçinizde yalýtýlan parça durumdu. Parça bütünü vermiyordu. Yalýtýlanýn daha çoðunu dýþta býrakmýþtýnýz. Parça daha dýþta býrakýlan daha çok olaný veremiyordu. “Parçanýn bütünü verememe eksikliði, yalýtýmlý öznenin içindeki kiþimize kaynaðý belli olmayan bir durum hissinin etkisini veriyordu”. Ýþte eksikliði duyulanla, bütüne ait enerji eðilimine doðru sizi çeken bu etki, “birinci totem etkiydi”. Totem etki ile siz tekil olarak çevreye yönelimliydiniz. Doða büyüktü. Doða karþýsýndaki büyük zorluða karþý gösterilecek direnç te büyük olmalýydý. Bu durum doða içinde tekil yaþamýn gözlem ve deneyimleri ile sizi büyük olmaya, sizin gibilerle sizi yol birliði yapmaya zorunlu kýlýyordu. Ýþte evrensel akýþlý enerji dönüþümünü yapacak olan siz, doðal zorluklar karþýsýnda doðada enerji saðlýyordunuz. Zorluklar burada karþýnýza çýkýyordu. Zorluklara karþý siz kendiniz gibi olanlarla bir araya geliyordunuz. Bu tür ikinci totem etki ile siz bir araya geliþle büyük oluyor, direnci büyütüyordunuz. Ýþte size baský ve basýnç yapan dýþtaki bir doðadan ötürü, edinilen deneysel çýkarýmlardan yaptýðýnýz algý ve zihni uyanýþ kendinizin, kendi üzerinize “ikinci bir totem etkisi” olan algýydý. Birinci ve ikinci totem etki içinizdeydi. Biri soma bedeniniz. Ýkinci totem etki öznel dünya içinde im, imge imajlarý oluþan manaydý. Üçüncü totem etki kiþi-kiþiler baðýntýlý giriþme dediðimiz her iki totem etkiden kaynaklý dýþtaki sosyal etkiydi. “Sosyal etki kolektif bir etki olmakla üçüncü bir totem etkiydi”. Bu üç etki görüngü olmanýn dýþýnda baþtan beri kaynaðýný bilmediðiniz yeni durumla yeni bir kolektif etkiydi. Totemin söylediði bu ön düþünce, totem düþünce oluyordu. Sosyal yapýnýn içinde ya da sosyal yapýnýn içinde etki yapan aðýrlýk merkezinde de bu üç totem ilke hep vardý. Bu üç ön kabul olan süre durumlar ortaklaþtýran bað enerjili süre durumlar olmakla, bunlar ortak akýldý. Ortak akýl inþacýydý. O günlerde kaynaðý belirsiz olan totem etkili ortak akýl günümüzde nedenleri veya kaynaðý bilinen bir totem etki olmakla, inþanýn temelinde olan, hala yine bir ortak akýldý.
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |