Dünyamızı yaşanmaz hâle getiren hak ve hukuk tanımaz insanların çoğu aslında mutlu değildir.Çünkü vicdanları onların huzurlu olmasına engeldir.Başkalarının huzursuzluğu üzerine bina edilen hayatlar iflah olmaz.Zulüm yıkılmaya,yok olmaya mahkûmdur zaten.Onun için insan hak ve hürriyetlerini koruyup kollamaya mecburuz.Aynı haklar günün birinde bize de lâzım olacaktır.İnsan insandır neticede.Batı’da da olsa Doğu’da da olsa insanların ihtiyaçları aşağı yukarı aynıdır.İnsanın menfaatine olan kanun ve yönetmelikler kimin icadı olursa olsun alınmalıdır. “İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi” ni de bu bağlamda değerlendirerek kabullenmeliyiz.Önceki yazımızda sıraladığımız 18 maddeye kalan maddeleri de ilâve ederek dikkatlerinize sunuyorum. “İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi” nin geri kalan 12 maddesi şöyle sıralanıyor:
     Madde 19:Herkesin düşünce ve anlatım özgürlüğüne hakkı vardır.Bu hak düşüncelerinden dolayı rahatsız edilmemek,ülke sınırları söz konusu olmaksızın,bilgi ve düşünceleri her yoldan araştırmak,elde etmek ve yaymak hakkını gerekli kılar.
     Madde 20: 1.Herkesin barışçıl şekilde toplanma ve örgütlenme özgürlüğüne hakkı vardır.2.Hiç kimse bir örgüte girmeye zorlanamaz.
     Madde 21:Herkes,doğrudan veya serbestçe seçilmiş temsilciler aracılıyı ile ülkesinin yönetimine katılma hakkına sahiptir.2.Herkesin ülkesinin kamu hizmetlerine eşit olarak girme hakkı vardır.3.Halkın iradesi hükümet otoritesinin temelidir.Bu irade,gizli veya serbestliği sağlayacak benzeri bir yöntemle genel ve eşit oy verme yoluyla yapılacak ve belirli aralıklarla tekrarlanacak dürüst seçimlerle belirlenir.
     Madde 22:Herkesin,toplumun bir üyesi olarak,sosyal güvenliğe hakkı vardır.Ulusal çabalarla ve uluslar arası işbirliği yoluyla ve her devletin örgütlenmesine ve kaynaklarına göre,herkes onur ve kişiliğinin serbestçe gelişim için gerekli olan ekonomik,sosyal ve kültürel haklarının gerçekleştirilmesi haklarına sahiptir.
     Madde 23: 1.Herkesin çalışma,işini serbestçe seçme,adaletli ve elverişli koşullarda çalışma ve işsizliğe karşı korunma hakkı vardır.2.Herkesin herhangi bir ayrım gözetmeksizin,eşit iş için eşit ücrete hakkı vardır.3.Herkesin kendisi ve ailesi için insan onuruna yaraşır ve gerekirse her türlü sosyal koruma önlemleriyle desteklenmiş bir yaşam sağlayacak adil ve elverişli bir ücrete hakkı vardır.4.Herkesin çıkarını korumak için sendika kurma veya sendikaya üye olma hakkı vardır.
     Madde 24:Herkesin dinlenmeye,eğlenmeye,özellikle çalışma süresinin makul ölçüde sınırlandırılmasına ve belirli dönemlerde ücretli izne çıkmaya hakkı vardır.
     Madde 25: 1.Herkesin kendisinin ve ailesinin sağlık ve refahı için beslenme,giyim,konut ve tıbbî bakım hakkı vardır.Herkes,işsizlik,hastalık,sakatlık,dulluk,yaşlılık ve kendi iradesi dışındaki koşullardan doğan geçim sıkıntısı durumunda güvenlik hakkına sahiptir.2.Anaların ve çocukların özel bakım ve yardım görme hakları vardır.Bütün çocuklar,evlilik içi veya evlilik dışı doğmuş olsunlar,aynı sosyal güvenceden yararlanırlar.
     Madde 26: 1. Herkes eğitim hakkına sahiptir.Eğitim,en azından ilk ve temel eğitim aşamasında parasızdır.İlköğretim zorunludur.Teknik ve mesleksel eğitim herkese açıktır.Yüksek öğretim,yeteneklerine göre herkese tam bir eşitlikle açık olmalıdır.2.Eğitim insan kişiliğini tam geliştirmeye ve insan haklarıyla temel özgürlüklere saygıyı güçlendirmeye yönelik olmalıdır.Eğitim,bütün uluslar,ırklar ve dinsel topluluklar arasında anlayış,hoşgörü ve dostluğu özendirmeli ve Birleşmiş Milletlerin barışı koruma yolundaki çalışmalarını geliştirmelidir.3.Çocuklara verilecek eğitimin türünü seçmek,öncelikle ana ve babanın hakkıdır.
     Madde 27: 1.Herkes toplumun kültürel yaşamına serbestçe katılma,güzel sanatlardan yararlanma,bilimsel gelişmeye katılma ve bundan yararlanma hakkına sahiptir.2.Herkesin yaratıcısı olduğu bilim,edebiyat ve sanat ürünlerinden doğan maddî ve manevî çıkarlarının korunmasına hakkı vardır.
     Madde 28:Herkesin bu Beyannamede öngörülen hak ve özgürlüklerin tam olarak gerçekleşeceği bir toplumsal ve uluslararası düzene hakkı vardır.
     Madde 29: 1.Herkesin,kişiliğinin serbestçe ve tam gelişmesine olanak veren topluma karşı ödevleri vardır.2. Herkes haklarını kullanırken ve özgürlüklerinden yararlanırken,başkalarının hak ve özgürlüklerinin tanınması ve bunlara saygı gösterilmesinin sağlanması ve demokratik bir toplumda genel ahlâk ve kamu düzeniyle genel refahın gereklerinin karşılanması amacıyla yalnız yasayla belirlenmiş sınırlamalara bağlı olur.3.Bu hak ve özgürlükler hiçbir koşulda Birleşmiş Milletlerin amaç ve ilkelerine aykırı olarak kullanılamaz.
     Madde 30:Bu Beyannamenin hiçbir kuralı,herhangi bir devlet,topluluk veya kişiye,burada açıklanan hak ve özgürlüklerden herhangi birinin yok edilmesini amaçlayan bir girişimde veya eylemde bulunma hakkını verir biçimde yorumlanamaz.”
     Görüldüğü gibi bu Beyanname’deki hakların tamamına yakını Anayasa’mızda ve ceza kanunlarımızda mevcuttur.Zaten Türkiye olarak 10 Aralık 1948 yılında Birleşmiş Milletler Meclisi, “Evrensel İnsan Hakları Bildirisi” ni kabul ettik.Ülkemiz Evrensel İnsan Hakları Bildirisi’ne kabul oyu verdi.06 Nisan 1949 yılında da Türkiye “Evrensel İnsan Hakları Bildirisini” onayladı.Ülkemiz daha bunun gibi onlarca uluslar arası hukuk ve insan haklarıyla ilgili sözleşmeye imza atmıştır.Fakat uygulama safhasında bir kısım eksiklikler temayüz etmiştir.Son yıllarda bunlar da hızla ve iyi niyetle giderilmektedir.Zaten Avrupa Birliği’ne aday bir ülkenin bu gibi ev ödevlerini yapmama gibi bir lüksü yoktur.
     Aslında İslâmî inancı güçlü olan insanların düşünceleri “İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi” ile genelde paralellik arz etmektedir.Çünkü Müslümanlıkta daima insan merkez alınmıştır. “Her şey insan için” felsefesinden hareket edilmiştir.Hatta biraz daha ileri gidersek bundan 1400 yıl evvel Resulullah Efendimiz “Veda Hutbesi” nde insan haklarına dair bu doğrultuda görüşler ileri sürerek bunları son vasiyeti olarak ümmetine aktarmıştır.Demek ki hangi inançtan olursa olsun insan hakları ihmal edilmemesi gereken temel haklardır.Hatta bu İslâm’da kul hakkı kapsamına da girer.Kul hakkı da ödenmesi şart olan ve birebir helâlleşmeyi gerektiren haklar sınıfındandır.
     e-mektup: mnihatmalkoc@hotmail.com