Dün gece uyku tutmadý. Üstüne; çayý, kahveyi fazlaca kaçýrýnca uyku, biri gibi aldý baþýný gitti…
Gece, uzun zamandýr görüþemediðim, sohbet edemediðim kadim dostum Kadir ile WhatsApp üzerinden saatlerce yazýþýp durduk. Yeni iþinden, Bursa’da kurduðu turþu fabrikasýndan; üretim için gezdiði þehirleri, köyleri, kasabalarý, köylüleri, insanlarýn durumunu, tutumunu, devleti ilaahir… Dostumun parmaklarý aðrýyýnca arayayým dedim. Konuþmasýnda kulaklara küpe iki kýssa anlattý. O iki kýssayý ve baðladýðý durumu sizlerle gönül gönüle paylaþmak istiyorum…


o kýssadan biri:

“Bir gün Ormanlar Kralý Aslan’ýn caný sýkýlýyormuþ, akýl hocasý Tilki’yi çaðýrmýþ:

-Bir þeyler düþün de, neþemizi bulalým!

-Þu aþaðýdaki patikanýn baþýnda duralým, karþýmýza ilk çýkaný dövelim!

-Ýyi de, durup dururken adam dövülür mü?

-O kolay, senin niye þapkan yok, der döveriz!

Gitmiþler yolun baþýna, kýsmetlerine tavþan çýkmýþ.

-“Senin þapkan niye yok” diye bir dalmýþlar yer misin, yemez misin?

Ertesi gün yine ayný pusu, yine kýsmetlerine tavþan çýkmýþ, zavallý yürüyemiyor, gözü filan þiþ, sekiyor, topallýyor:

-“Ulan, senin niye þapkan yok?” diye bir dayak daha…

Üçüncü gün Aslan’ýn adalet damarlarý kabarmýþ:

-Yahu, þapkasý yok diye, her gün pat küt adam dövülmez ya!

Tilki, kolay! demiþ:

-Sigara almaya yollarýz, ya filtreli alýr ya filtresiz, hangisini almýþsa, öbürünü almadý, diye döveriz!

Kýsmetlerine yine zavallý tavþancýk çýkmaz mý, yüzü, gözü sarýlý, titriyor:

-Git bize sigara al, gel!

Aslanla tilki keyifli keyifli gülerken, tavþan biraz gittikten sonra dönüp sormuþ:

-Affedersiniz ama sigarayý filtreli mi alayým, filtresiz mi?

deyince aslan hemen bozulmuþ.

-Gel lan buraya!

diye kükremiþ:

-Senin niye þapkan yok?

Kadir’in naklettiði ve ilkine göre, daha çok bilinen ikinci kýssa ise aldýðým notlara göre þöyle:

“Kuzu, akarsuyun alt tarafýndan su içerken, kurt baðýrmýþ:

-Suyumu bulandýrýyorsun!

-Kurt amca, ben suyun alt yanýndayým!

-Olsun, ben seni yemeyi kafama koydum!

Kadir, bu iki “kýssa”dan çýkardýðýný þöyle baðladý:

“Kurt kuzuyu yemeyi, aslan tavþaný dövmeyi kafasýna koymuþsa, ne yaparsa yapsýn nafile…”

Peki gerçekten öyle midir? Gerçekten ne yapýlsa, nafile mi?

Aslýnda bir bakýma öyle. Çünkü adalet güçlüden yanaysa, “güçlü” olan her zaman haklýysa, evet! O zaman, gerçekten ne yapýlsa nafiledir! Bu kýssalar, her þeyden önce, demokratik bir Hukuk Devleti’nde yürürlükte olmasý gereken Adalet, Doðruluk ya da Hakgözetirlik ilkelerine terstir. Ters düþmesi de, Adalet’in her zaman güçlüden yana gerçekleþiyor olmamasýndan dolayýdýr. Platon’dan beri tartýþýlan bir sorundur bu: Devletin I. Kitap’ýnda (338 c), Thrasymakhos’un aðzýndan þu görüþü dile getirir Platon: “Doðruluk (Adalet), güçlünün iþine gelendir.”

Aslýnda Platon, “Devlet”ten önce de “Adalet” kavramýnýn tanýmý üzerinde durmuþtur. Bir anlamda Devlet’in Thrasymakhos’u, Platon’un Gorgias’ýndaki Kallikles’tir. Onun, “En iyi olan, en kudretli olandýr” görüþüne de karþý çýkar Sokrates ve: Ne Adalet güçlünün iþine gelendir, ne de iktidar sahibi olarak en Kudretli olmak, en iyi olmayý gerektirir! Ýþte o yüzden, kurdun “En Kudretli” olarak kuzuyu yemesinin, ya da aslanýn “en Kudretli” olarak tavþaný dövmesinin. Adalet, Doðruluk ya da Hakgözetirlik ilkeleri baðlamýnda meþru gösterilmesine imkân yoktur.

Uzun lafýn kýsasý: Thrasymakhos’larýn zannettikleri gibi, Adalet, Güçlülerin iþine gelen deðildir…

Dostumun anlattýðý bu hikâyeler uzun zamandýr gülmeyen yüzümü, neþemi az da olsa yerine getirdi. Bir sürü þey düþündürdü. Yaþadýðým son þeyleri tekrar tekrar düþünmek zorunda býraktý beni. Yine anlattýðý bu kýssalar Oktay Rifat’ýn o “Karga ile Tilki” adlý þiir kitabýnýn ilk þiiri olan “Ahmet” þiirini hatýrlattý… Kitapta þiir, “Büyük balýk küçük balýðý yutar demiþler” dizesinden sonra þöyle devam eder:

“Onu sardalyeler düþünsün;

Sen balýk deðilsin ki Ahmet!

Mek parmak, mek parmak daha,

Sonu selamet…”

“Adaletin”, “Doðruluðun”, “Hakgözetirliðin” olduðu her yerde, her zaman umut vardýr diye düþünenlerdenim. Paul Eluard’ýn “Aydýnlýk” þiirinde “Hiçbir vakit tam karanlýk deðil gece. / Kendimde denemiþim ben, / Kulak ver, dinle. / Her acýnýn sonunda açýk bir pencere vardýr, / Aydýnlýk bir pencere. / Hayal edilecek bir þey vardýr, / Yerine getirilecek bir istek, / Doyurulacak açlýk, / Cömert bir yürek, / Uzanmýþ açýk bir el, / Canlý canlý bakan gözler vardýr. / Bir yaþam vardýr yaþam / Bölüþülmeye hazýr.” der…

Oktay Rifat’ýn dediði, “mek parmak, mek parmak daha” sözünü adalete ve baþka her alana uygularsak sýkýntýdan ziyade selamet bulacaðýmýzdan eminim.

Adalet, herkese lazým ve o varsa, selamet de kesinlikle vardýr.

Hadi bir atasözü de ben yazayým: “Aþýðýn gözü kördür”. Yani aþk’ý kendine aþýk olmak sanan, gururunu, kibrini ayaklar altýna alamayan bir kimsenin aþkýna, sevgisine, sözlerine güvenmek doðru deðildir. Zira âþýklar kusur aramaz, bencilce davranamaz, kendi kabuklarýna çekilmiþ olsalar da bir süre sonra doðru iletiþim þeklini bulup sizinle iletiþim kurmayý denerler. Yanlýþ anlaþýlmalar, küsmeler, susmalar, uzaklaþmalar aþkýn doðasýnda vardýr! Dil tutulabilir, nazlanabilir, sevgi görmek, tutkuyu görmek isteyebilirsiniz. Bu duygularýn aþýrýlýðý gözleri kör, aklý bulanýklaþtýrýyor olsa da “aþk” için çekilen çilelerin tümünün kutsal olduðuna inanýyorum ben. Çünkü dünyanýn en duru en saf insan duygusu bana göre aþk’týr, sevgidir, muhabbettir. Bu duygularýn kýymetini hiç bir meta ile ölçemezsiniz…

Kalýn saðlýcakla…