Sultanahmet Meydaný, güneþe serilmiþ sýralarýnda sezonun ilk turistlerini aðýrlýyordu.
Adliye binasýyla at meydaný arasýndaki boþluða derme çatma çadýrlar kondurulmuþ... Çadýrlarýn önünde, saçta gözleme piþiren kadýnlar, baþý fesli, ayaðý çarýklý garson taklidi yapan bir kaç genç ellerinde çay terazileriyle ortalarda dolaþýyor.
Arabamýzýn üstündeki logoyla anýldýðýmýzdan, iþletmenin sorumlusuyla görüþmek istediðimizde kimse bize ne istediðimizi, niye görüþmek istediðimiz sormadý. Ne içeceðimiz sorulmadan çaylarýmýz, birazdan da görüþmek istediðimiz kiþi geldi. Gelen, kýrk yýllýk dostlarýymýþýz gibi konuþuyordu bizimle; biz de öðle. ''Diðer iþletmelerin müdürleri'' diye tanýþtýrdýðý arkadaþlarý da geldiler. ''Patronlarý adýna imza atma yetkileri varmýþ. Ýyi bir þeyler verirsek, yýllarca her yaz kamyon kamyon mallýmýzý satarlar; gelen giden turistlere karþý acayip reklâm olurmuþuz. Anlaþabilirsek bu iþi bugün bitirirmiþiz. Yoksa rakiplerimiz bizim vereceðimizin kat be kat fazlasýný verirmiþ.’’
Altýn diþlerini göstere, göstere aðzýný yayarak konuþan baþý çekiyor. Lafý ortalayan,
burnu, kumral býyýklarýnýn arasýnda kitap ayracý gibi duran bir Karadeniz uþaðý. Pazarlýða son noktayý koyacakmýþ gibi görünen de onlarýn hukuk müþaviri ya da mali danýþmaný kýlýðýnda bir kalem efendisi. Söz dönüp dolaþýp: ‘‘Ne vereceksiniz?’’ muhabbetine takýlýyordu. Yýllardýr dinlemekten býktýðým sözler. Sadece lakýrdýlarý deðil sesleri de bir yerlerden kulaðýma çalýnmýþ gibi.
Gözlerim, arabamýn tavanýna uzanmýþ, baþýný ön ayaðýnýn üstüne dayayýp güneþlenen tekir kediye takýldý. Keyifli bir ritimle kuyruðu arabanýn tavanýný dövüyordu.
Bir tek karesini dahi görmediðim, komþumuz yazlýk sinemadan gelen sesleri, kulaðýma asýlmýþ kalmýþ bir filmi yýllar sonra izliyordum. Filmin esasoðlaný bendim.
Yanýlmam imkânsýzdý. Anlamsýz da olsa üçü bir aradaydý. Onlardý.

Þimdilerde prostatý dizini dövenlerin yellendi mi yüz binleri yerinden yurdundan ettiði yýllardý. Koðuþ tuvaletinin ayak yýkama yalaklarýna akan sularýn serinliðinde sigaralarýmýzý tüttürüyorduk. Tartýþmaya alýþmýþýz ya, akan suyun kaynaðýný tartýþýyorduk. Kana, kana içtiðimiz su kimine göre gerçek çene, kimine göre kuyu suyuydu. Yoðun sigara dumaný, sidik kokularý ciðerlerimize dað esintisi ferahlýðýnda doluyordu. Zaman zaman aramýzdan yeniden sorgulanmak için, alýp götürülenler oluyor… Sorgudan dönenlerin dava dosyalarýna yeni dava dosyalarý ekleni-yordu. Her davanýn uzman sorgulayýcýsý farklý olduðundan ortaya ilginç bir durum çýkýyordu. Kimi dosyanýn ''elektrikçileri'', kiminin ''burgucularý'', kiminin de ''askýcýlarý’’ meþhurdu. Þansýma son derece yaratýcý ve iþgüzar bir ekip düþmüþtü. Dinlenmeye çekildiklerinde bile kimin dilini nasýl çözdüklerini anlatýyorlar, günlük yaþantýlarýndan örnekler vererek referanslarýný sýralýyorlardý. Biri bahçesindeki civcivi kapan kedi için:
'' Çektüm beyliðü koduðumun cedüsünü, vurdim kafasindan'' derken;
Diðeri –devletçi biri olacak- bu iþ için kurþun harcadýðý için arkadaþýný kýnýyor:
'' Boþ versen sen o iþi. Önce iki ceviz alacaksýn, cevizleri yanak yanaða getirip kenarlarýndan çýtlatacak… Ýçini boþalttýðýn ceviz kabuklarýný iyice yoðurup kulak memesi kývamýna getirdiðin ekmekiçiyle dolduracaksýn.’’
      Ceviz, ekmekiçi, bol þerbetli kalbura bastý tarifi yapar gibi. On gündür zeytin, ekmek þekersiz çay, ara sýra elime tutuþturduklarý kâselerdeki yaðlý sularý çorba niyetine içiyorum. Bu yeni bir iþkence yöntemi olsa gerek. Tarif devam ediyor:
'' Hazýrladýðýn ceviz kabuklarýnýn içine kedinin ayaklarýný sokacaksýn.’’
Yine ayný karabasan:
'' Buz tutmuþ avludan baþ aþaðý salacaksýn kediyi. Seyret bakalým kafasýný hangi aðaca çarpýp parçalayacak.''
Söze güven verici duru bir ses tonuyla baþkasý dalýyor:
'' Olmadý. Nerede kaldý gizlilik? Bahçeymiþ, avluymuþ, buzmuþ boþ iþ, bunlar boþ. ''
Tam bir profesyonel. Sadece baþarmayý deðil nasýl baþardýðýný da önemsiyor:
'' Fikir iyi. Ceviz kabuðunun içine sok kedinin ayaklarýný. Ahþap zeminli bir odaya kapa. Al yanýna zamaný. Nasýl öleceðine kendisi karar versin.''

Mola sonrasý anlattýklarýnýn doðruluðuna beni inandýrmak için her üçü de Allahlarý var ellerinden geleni yapýyorlar. Günlerdir gözlerim baðlý. Burnumla görüyor gibiyim. Burnum her tür kokuyu ayýrýyor. Yemek molalarýnda ne yediklerini varýncaya dek anlýyorum. Kesif soðan kokusu lahmacun, tereyaðý iskender, maydanozla karýþýk isli et kokusu adana... Ama onlarý kokularýndan ayýramýyorum üçünün de nefesi tütünle terbiye edilmiþ çürük diþ kokuyor. Yaklaþtýklarýnda ayrýmsýz ter ve yanýk et kokusu yayýyorlar. Ýþbaþýnda kesinlikle konuþmuyorlar. Kaba dayakçý, kediye kurþun atan karadeniz uþaðý; burgucu, ceviz kabuklu iþkence mucidi; parmaklarýmý duvara dayayýp, ayak parmaklarýmýn üstünde dikilmemi isteyen de duru sesli salon kibarý olmalý... Emin deðilim. Yüzlerini zihnimde canlandýrmaya çalýþýyorum.
     Görüntülerle sesler örtüþüyor. Yýllar önce zihnimde canlandýrmaya çalýþtýðým yüzler, karþýmda. Biraz þiþmanlamýþ ya da zayýflamýþ, saçlarý aðarmýþ olabilir. Bilmiyorum. Beni hatýrlayýp hatýrlamadýklarýný merak ediyorum. Ne kadar saçma. Eski bir arkadaþlarýný görmüþ gibi olmuþlardýr belki de. Sakat kalsam, ölsem belki yüzümü hatýrlarlardý. Tezgâhtan geçirdikleri onca kiþiyi hatýrlayacak halleri yok ya.
Daha önce iþletmecilik yapýp yapmadýklarýný soruyorum:
'' Yapmamýþlar. Polislikten emekli olmuþ, ayný patrona yakýn korumalýk yapmýþlar... Artýk bu iþleri özel þirketler yapýyormuþ. ''
Seslerinde sitem var. Kendilerinden miadý dolmuþ kenara atýlmýþ nesneler gibi bahsediyorlar:
''Patronlarýnýn güvenini kazanmýþ, bu iþin baþýna getirilmiþler. Bir kaç çay parasýna tenezzül etmezlermiþ. Onlarý görürsek bu iþ olurmuþ.’’
Kalem efendisi hiç söze girmiyor. Sonuç alýcý darbeyi indireceði aný kolluyor. Bunca çabadan sonra yerim burasý mý olacaktý der gibi boþ gözlerle at meydanýnda koþturan kartpostalcý çocuklarý izliyor.
Arabamýn tavanýndaki tekir kedi ayaklarýmýzýn dibine geliyor. Gövdesinin sýcaklýðýný bacaklarýmda hissediyorum. Kalem efendisinin bacaklarýna sürtünecekken garip bir sezgiyle tekmeyi yemeden uzaklaþýyor.
'' Düþünelim'', deyip kalkýyorum.
'' Böyle çaylaklarý buldunuz mu ucuz tarafýndan en az on yýllýk anlaþmaya imzayý attýrýrdýnýz.’’, diyor arkadaþým:
'' Þimdi rakiple görüþecekler iþ büyüyecek…’’
'' Meraklanma. Alýþtýklarý þiþeden vazgeçmez onlar.’’ diyecekken, vazgeçiyorum.

Atmeydanýnda, hediyelik eþya, kartpostal satan çocuklar… Zihnim, devlet büyüklerinin köylüðe ayran, kadýnlara doðum, ressamlara resim yapmayý öðrettiði yýllara takýlmýþ kalmýþ. Kürsüdeki, meydanda toplanan halka soruyor:
''Kürtaj için günah diyorlar. Kürtaja varana dek ne günahlar iþliyoruz. Sorarým size at etinden yapýlma sucuk yemek mi daha günahtýr, istenmeyen çocuklarý aldýrmak mý?’’
Atý, sucuðu, çocuðu bir arada görmeye alýþmamýþ halkýmýz alkýþý patlatýyor. Ayak yýkama yalaklarýna akan sularýn serinliði yalýyor yüzümü. Kendinden traþlý silik surat, hýzýný alamayýp Hâkimlere sesleniyor:
''Kendinizi kitaplarýn içinde yazan kurallar ve kanunlarla sýnýrlamayýn. Kararlarýnýzý verirken ülkemizin geçmekte olduðu olaðanüstü koþullarý dikkate alýn.’’
Radyoda, AB ’ye girme sürecenin neresindeyiz tartýþmasý... Arabayý Four-Season’ýn otoparkýna çekerken radyoyu kapatýyorum.

2004 / Ýstanbul.