ÞAÝR BOLLUÐUNDA ÞÝÝR KITLIÐI!...

M.NÝHAT MALKOÇ


     Duygusal bir millet olduðumuz herkes tarafýndan kabul edilir. Üç kýtada hüküm sürmüþ bir ceddin evlatlarýyýz. Onlarca devlet, egemenliðimiz altýnda en parlak günlerini yaþamýþ. At üzerinde kýtalar aþmýþýz. Kýlýçlarýmýzýn þakýrtýsýna daðlar ses vermiþ. Bunlar hep yaþanmýþ… Fakat bakmayýn erkeklerimizin burma býyýklarýna, sert bakýþlarýna, külhanbeyi edalarýna… Bunlarýn çoðu içlerinde pamuk gibi bir yürek taþýr. Sert görünümlerinde gizli bir duygusallýk yatar. Bunu kendileriyle birkaç muhabbet ettikten sonra kolayca anlayabilirsiniz. Genellemelerin elbet istisnalarý da vardýr. Fakat bunlar, malumdur ki kaideyi bozmazlar.

     Ülkemizde raðbet gören büyük bir þiir pazarý var. Yani Aziz Nesin’in deyimiyle “Türkiye’de her üç kiþiden dördü þairdir.”… “ Kime, ne zararý var? Allah ilhamlarýný bol etsin” diyeceksiniz. Bizler þair bolluðundan rahatsýz deðiliz. Bizim þikâyetimiz þiir kýtlýðý… Sizin anlayacaðýnýz þair bolluðunda þiir kýtlýðý çekiyoruz. Bunun aksini kim iddia edebilir?

     Türkiye’de yüzün üzerinde kültür, sanat ve edebiyat dergisi mevcuttur. Bu dergilerde her ay yüzlerce þiir yayýnlanýr. Fakat bunlarýn yüzde kaçý þiirsel derinliðe, imge yoðunluðuna, soyut anlatýma sahiptir. Bazý kiþiler bu özelliklerin þiirde þart olmadýðýný ileri sürebilir. Fakat þiiri diðer türlerden hangi ölçütleri esas alarak ayýracaðýz? Her yazýlanýn þiir olmadýðý kanaatinde hemfikiriz. Bazýlarý buna “kendince þiir” diyebilir. Fakat ben bu ifadeye katýlmam hiçbir zaman… Þiirde öncelikle duygu yoðunluðu ve edebi derinlik olmalýdýr. Ölçülü yazarsýn, ölçüsüz yazarsýn, bu bir tercihtir. Fakat hangi formda yazarsanýz yazýn, þiirsel derinliði, anlam yoðunluðunu saðlamalýsýnýz. Aksi halde yazdýklarýnýz “kendince þiir” olur.

     Geçenlerde okuduðum bir haber, bizdeki þair bolluðunu bir kez daha tescil etti. Ýþ Bankasý Kültür Yayýnlarý tarafýndan düzenlenen Attila Ýlhan Þiir Yarýþmasý’na kaç tane þairin iþtirak ettiðini düþünüyorsunuz? Bu yarýþmaya þairler ya yayýnlanmýþ þiir kitaplarýyla, ya da þiir dosyalarýyla katýlabiliyordu. Yani tek þiirlik bir yarýþma deðildi. Nerden bakarsanýz bakýn, her bir þiir kitabýnda veya þiir dosyasýnda 40–50 þiir var. Bunlar abartýlý bir yekûn tutuyor.

Sizinle bir tahmin tutturma imtihaný yapalým. Bu yarýþmaya kaç þairin kitap veya kitap hacmindeki dosyayla katýldýðýný bir tahmin edin bakalým... Yüz mü? Çýkýn çýkýn… Beþ yüz de olmaz demeyin… Beþ yüzü çarpýn ikiyle, þimdi üzerine 200 ekleyin, iþte sonuç… Tam 1200 þair(!) katýlmýþ söz konusu þiir yarýþmasýna… Þimdi bazýlarý “þair” kelimesinin yanýndaki parantezin içinde yer alan ünleme bozuluyordur. Ne yani bunlarýn hepsi þair mi? Elinizi vicdanýnýza koyun… 1200 þairin her birinin dosyasýnda 50’þer þiir olsa toplam 60 bin þiir eder. Bu çok büyük bir rakamdýr. Son yýllarda hafýzalarýnýzda iz býrakan kaç þiir okudunuz? Madem bu kadar þair var, niçin ciddi miktarda adamakýllý þiir yok?

Kiþi ister ölçülü ve kafiyeli, ister serbest tarzda yazsýn eðer ortaya koyulan eserde þiirsel unsurlar yakalan(a)mamýþsa bu karalamalara þiir diyemeyiz. Kafiyeleri alt alta dizip bu eylemi bir marifetmiþ gibi sunanlara acýdýðým gibi, deli saçmasý sözleri “özgün” ifade diye pazarlayan sahte þiir tüccarlarýna da acýrým. Onlarýn duygu müþterisi olmayý hiç istemem. Bunlarýn harcadýðý kâðýtlara ve akýttýklarý mürekkeplere yanarým. Hepsi zayi olup gitmiþlerdir. Bu kiþiler haddini bilse yine saygý gösteririm. Fakat çoðu kendini “þair-i maderzad(anadan doðma þair)” sandýðý için saygýyý hiç hak etmiyorlar. Onlarý sahte gururlarýyla yapayalnýz býrakmak en doðru harekettir. Belki bu þekilde hatalarýný fark edebilirler.

Türkiye’de 70 milyon nüfus varsa en az 700 milyon da þiir vardýr. Yani fert baþýna düþen þiir sayýsý onlu rakamlarýn çok üstündedir. Fakat ülkemizde nedense þiir kitaplarý hiç satýlmayan eserler kategorisinde baþý çekmektedir. Her gün binlerce þiirin yazýldýðý bu ülkede þiir kitabý satýlmýyor. Þiir kitabý çýkaranlar, elde kalan eserlerini eþe dosta bedavadan daðýtýyorlar. Fakat bu onlarýn yeni þiir kitaplarý çýkarma azmini baltalamýyor. Bazýlarý, nerden çýkarýyorlarsa, her gece üç-beþ þiir çýkarýyor. Bu duruma sevinelim mi, üzülelim mi, bir türlü karar veremiyoruz. Fakat bu þair bolluðunda þiir kýtlýðýný görünce üzülüyorum ister istemez.