GAZEL

Fermân-ý aþka cân iledir inkiyâdýmýz
Hükm –ü kazâya zerre kadar yok inâdýmýz

(Aþkýn buyruðuna canla baþla boyun eðeriz
Kaderin hükmüne zerrece inadýmýz yoktur)

Baþ eðmeziz edâniye dünyâ-yý dûn içün
Allah’adýr tevekkülümüz i’timadýmýz

(Sefil dünya için aþaðýlýk kiþilere baþ eðmeyiz
Tevekkülümüz Allah’adýr, Allah’a güveniriz)

Biz müttekâ-yi zer-keþ-i câha dayanmazýz
Hakk’ýn kemâl-i lûtfunadýr istinâdýmýz

(Biz iktidar mevkiinin altýn kakmalý asasýna dayanmayýz
Tanrý’nýn lütfunun sonsuzluðuna dayanýrýz)

Minnet Hudâ’ya devlet-i dünyâ fenâ bulur
Bâkî kalur sahife-i âlemde adýmýz

(Bu dünyanýn her türlü mevki yüceliði, zenginliði son bulur
Allah’a þükrolsun ki adýmýz dünya sayfalarýnda ilelebet Bâkî kalýr)

Asýl adý Mahmut Abdülbâkî olan þair, Divan Þiiri’nin yetiþtirdiði en büyük isimlarden biridir. Kanunî Sulatan Süleyman döneminde yaþamýþ, II. Selim, II. Murat, III. Mehmet dönemlerini de görmüþtür. Her zaman el üstünde tutulmuþ, bu nedenle SULTAN_-ÜÞ ÞÜERA (Þairler Sultaný) diye anýlmýþtýr.

Muhibbî takma adýyla þiirler yazan Kanunî Sultan Süleyman tarafýndan taltif görmüþ, en parlak dönemini yaþamýþtýr. Bu yüzden yetiþtiði camia, dönemin en ünlü bilginleri, sanatçýlarý ve devlet adamlarýdýr. Kanýnî Sulatan Süleyman’ýn ölümü üzerine yazdýðý ‘Kanunî Sultan Süleyman Mersiyesi’ en önemli eseridir.

Düþüncelerini hiç çekinmeden söyleme yürekliliðine sahip olan Bâkî, nüktedânlýðý ve alaycý mizahý nedeniyle zaman zaman dönemin belli baþlý devlet adamlarýný kýzdýrmýþ, zor durumda kalmýþtýr. Þair sanatý ve þairliði konusunda hiç de mütevazý deðildir. Tüm edebiyatçýlarýn kabul ettiði gerçek ise bu konuda çok haklý olduðudur.

BEYÝTLER

Bu devr içinde benim pâdiþâh-ý mülk-i suhan
Bana sunuldu kaside bana verildi gazel

( Bu ülkede þiir ülkesinin padiþahý benim
Kaside bana sunuldu, gazel bana verildi)

Zer-ger-i kâmilidir san’at þi’rin Bâkî
Nic’olur gel beru seyreyle kalem-kârlýðý

(Bâkî þiir sanatýnýn usta kuyumcusudur
Beri gel de kalem kullanmaknasýl olurmuþ gör)

Kadrini seng-i musallâda bilüp ey Bâkî
Durup el baðlayalar karþýna yâran saf saf

(Ey Bâkî deðerini sen öldükten sonra musalla taþýnda anlayýp
Karþýnda saf saf durup el baðlayalar)

Zinhâr eline âyine virmen o kâfirin
Zirâ görünce sûretini bût- perest olur

( Sakýn o kafirin eline ayna vermeyin
Çünkü kendi yüzünü görünce putperest olur)

Âvâzeyi bu âleme Dâvud gibi sal
Bâkî kalan bu kubbede bir hoþ sadâ imiþ

(Ününü bu âleme Davut Peygamber gibi sal
Bu kubbede bâkî kalan hoþ bir yanký imiþ)

Bâkî yanlýca kendi çaðýnda deðil daha sonra da Ziya Paþa, Recaizâde Mahmut Ekrem, Muallim Naci, Yahya Kemal Beyatlý, Fuat Köprülü gibi sanatçýlar tarafýndan Divan Þiiri’nin en büyük þairi kabul edilmiþtir.Türk tarih ve edebiyatý üzerine incelemelr yapan Alman tarihçisi Hammer onu Ýran þairi Hâfýz Þirazî’yle bir tutmuþ ve övgülerini dile getirmiþtir.