Mûsâ: “Ýþte aradýðýmýz bu idi” dedi. Bunun üzerine tekrar izlerini takip ederek gerisingeri döndüler. (Kehf Suresi 64. Ayet Meali)


Büyük kayanýn altýnda, balýðýn canlanarak denize doðru kayýp gittiði yerde baþlar Hýzýr ile Musa (as) esas yolculuðu. Geri dönmek þarttýr. Çünkü unutulanlar mutlaka hatýrlanacaktýr. “Ayaný sabite”ye kadar uzanan tüm mazi tek tek serilecektir insanýn önüne. Kaderin ilk var olmasý, ilahi emir öncesi varlýk sayfalarýna kaydedilen ilk satýrlar okunacaktýr…

Cebir görüntülü rahmet tezahürleri ürperti halindedir daha. Bilinmeyi murat eden “Ezeli ve Ebedi Ýrade”, marifete götürecek sebeplerin hikmet perdelerini aralamamýþtýr henüz. Þuurlar kapalý, zaman durgundur, hadiseler sükuna demirli, merak ve hayret sessizliðe gömülüdür…

Sonra perdeler aralanýr.

Derken marifette ve muhabbette yarýþlar baþlar. Her varlýk kendi yolunun yolcusudur. Her varlýk var ediliþ hikmetini bu yolculuðunda kendi yaþar. Bir zaman sonra insanoðlu da katýlýr bu yolculuða. O da yarýþýr tüm varlýklar gibi. Özündeki esrarý bilme merakýdýr baþlangýçta bu dönüþ onun için. Kendi hakikatine erme, kendi mahiyetini keþfetme tutkusudur bir bakýma onu yola çýkartan ana sebep. Mesafeleri kat ettikçe anlayacaktýr nasýl bir çýkmaza düþtüðünü…

Nasýl bir karadelik tarafýndan yutulduðunu derinleþtikçe idrak edecektir insanoðlu. Büyük sefer öncesi hazýrlanmalý öyleyse. Hal ve istikbalin ak ikliminde yürümek adýna mazisini aklamalý ki yekpare olsun hayatý böylece. Ýstidadýný ispat etmeli ki, bir usta kiþi yar etsin onu kendisine. Ölmeli ki öncesiyle dirilsin onun elinde, yumuþamalý ki þekillensin, gerilemeli ki, okun yayda gerilmesi misali, çok ilerilere gitsin adýmlarýnda, “hatve”lerinde…

Sonra tek tek sökün etmeye baþlar; belalar, musibetler, çileler, dýþlanmalar, hor ve hakir görülmeler bu dönemde. Sýnamalar, evirip çevirmeler, iþi yokuþa sürmeler sýklaþýr, fasýla kalmaz nefes almaya nefis adýna. Bozgun üstüne bozgun yaþar insan kendini en güçlü vehmettiði sahalarda. Bildiðini bilmez, gördüðünü görmez, sevdiðini sevmez hale gelir pek çok konuda. Ýleri gittiklerinde öncesinde, geri kalmalar olur þimdi. Unutur gülmeyi, hüzne döner sevinci, buruklaþýr yüreði.

Haddini bilmek erdemine adým atmaktýr bu dönem. Önceki aþýrýlýklarý býrakmaktýr teker teker. Þan, þöhret, makam, mansýp, zenginlik, güzellik, güç, kuvvet gibi geçici imtiyazlarýn oyalayýcý oyunlarýna kanmaktan uyanýp intibaha gelmek, hidayete ermektir mertebe mertebe yol kat ederek insani yüceliklere doðru… Büyük kasrýn, muhteþem sarayýn temellerini kazmaya benzer bu dönem. Derinlere, yeterince derinlere inmeyi gerektirir. Zemine iyi oturmalý ki yapý, daha sonraki sarsýntýlar onu harap etmesin. Blokaj saðlam olmalý ki, bina dibe çökmesin… “Terk”lere kilitlidir hayat bu dönemde. Kalbin ilgi ve alakasýna deðmeyen her þeyi terk etmelidir ki yolcu, uzun yolda aðýr hamuleler altýnda kalýp ezilmesin, maniler yerine yolculuðu terk etmesin…

O, Rabb’inin sevdasýný düþlesin de ne cennet arzusu ne de cehennem korkusu bu sevdadan nasiplenmesin… Kendisini de unutsun yolcu, “Yar” gücenmesin… Terklerini de düþünmesin hiç, içtenlik gölgelenmesin… “Ben”i bencillikten, kiþiyi kusur ve zaaflarýndan arýndýrma iþlevinin öne geçtiði süblimasyon sürecidir söz konusu dönem. Fýtrata ve fýtri olana yönlendirmektir, bütün talepleri, bütün arzularý, bütün istekleri. Doðduðu gün saffetine erdirmektir insaný, bunca hatadan, bunca günahtan sonra. Ýstikamet canibine çekmektir, sayýsýz yanlýþlardan, yanýlgýlardan çekip alarak onu.

Nedametlerini, piþmanlýklarýný azýk etmektir feryatlarýna, gözyaþlarýna namzedin. Kemale namzedin, olgunluða, büyüklüðe namzedin… Kesretten vahdete çekiliþtir bir de geri dönüþ. Kiþi ledün sesini iyi duysun, duyduklarý onda tatbik bulsun diye. Bast halinden kabz haline geçiþ, münfail oluþu seçiþtir, firesiz massedilebilsin için varidat gönül ehlince…