Efendim bendeniz hala bir felsefe öðrencisiyim. Bu alanda okumalarýmý da kendimi geliþtirmek ve doðru olaný tercih etmemde bana ýþýk tutmasý için yapýyorum. Bu nedenle Felsefe bölümünü bitirmeyi hiç düþünmedim. Zira kendimi öðrenci görmek ve hissetmek daha özgür düþünmemi ve daha özgür ifade etmemi saðlýyor.

Her ne ise,

Bu mini giriþi benim gibi hem basýn – yayým organýnda çalýþan hem de edebiyat ve felsefeye ilgi duyan whatsapp gurubumuzda yaþanan tatsýz bir tartýþma sonrasý gruptan kendi isteðimle neden ayrýldýðýmý bilvesile paylaþmak için yaptým.

Aziz meslektaþým ve yýllarýn gazetecisi Özdemir Bey, lütfedip ismimi de anarak benimle tartýþmak istemediðini bildirip, tartýþmanýn edebiyat dergilerinde iþin ehli insanlar tarafýndan yapýlmasýný daha uygun gördüðü için þu meþhur tartýþma konusu olan “Sekülerleþme”yi kendi bloðumda ve dijital platformlarda daha geniþ bir þekilde ele almam gerektiðine inandým.

Onlara kalýrsa “iþin ehli” olanlar mekteplilerdir. Oysa ben hayatým boyunca iþin profesyonellerinden hep tiksinti duydum. Örneðin istenilmesine, dünya görüþümü, hayat felsefemi, yaþam biçimimi yansýtmýþ olmasýna raðmen hiçbir profesyonel dergiye yazý göndermedim. Bir yayýncý olarak ilim, bilim, edebiyat ve felsefe alanýnda kendi yayýnevimde genç yazarlarýn kitaplarýný bir kuruþ beklenti içinde olmadan bastýrarak onlarýn sesi soluðu olmaya çalýþtým. Bunun nedenini birçok samimi dostum, arkadaþým, kardeþim az-çok bilir ki bana göre; “profesyonel insanlar” iþin orospusu olduðu için onlara ne laf anlatabilirsiniz, ne de fikirlerinizi kabul ettirebilirsiniz. Bu durumu binlerce kez yaþadýðým için; “amatör ruh”lar ile, amatör mecralarda bir arada olmaktan daha çok keyif ve zevk aldým. Amatör ruhlu insanlar sizi dinler ve hakikati yani doðruyu bulmakta gayret sarf ederler, profesyonel olduðunu düþününler ise ipe un sererler… Ýþte profesyonellerin vaat ettiði “dað sarayý”nda olmaktansa amatörlerin dað kulübesinde bir arada olmayý her zaman daha samimi buldum ve onlarla bir arada olmayý tercih ettim.

Her neyse…

Ben dersimize, dinleyen olsun olmasýn, devam edelim diyorum.
Bugünkü dersimiz: Sekülerleþme.
Önce bana fevkalâde ilginç gelen bir terminoloji meselesine deðineyim: Merhum Prof. Niyazi Berkes, Ýngilizce yazdýðý ‘Secularism in Turkey’ baþlýklý kitabýný Türkçe’ye ‘Türkiye’de Çaðdaþlýk’ diye çevirmiþtir.
‘Secularism’, ‘çaðdaþlýk’ mýdýr? Yoksa çaðdaþlýðýn ya da Modernliðin iþaretlerinden sadece biri mi?
Çevirinin ‘ideolojik’ oluþunun somut bir örneði!
Sekülerleþme, baþlangýçta, biraz da Aydýnlanma’nýn etkisiyle olmalý, Moderniteyle birlikte Din’in, Daniel Bell’in deyiþiyle, ‘politik alan’dan geri çekilmesi anlamýna gelmiþtir.
Bell hazretleri bu durumu þöyle özetler:
‘Ýlk kullaným zamanlarýnda sekülerleþme dinin politik hayattan çekilmesi anlamýný taþýmaktaydý ki, bu da din ve devlet iþlerinin ayrýlmasý… demekti’.
Yani hazret kýsaca diyor ki: ‘sekülerleþme’ kavramý, dinin kamusal alan üzerindeki kurumsal otoritesinin daralmasý anlamýna geliyor diyor…

Görülüyor ki: Sekülerleþmenin her þeyden önce ‘kamusal alan’ kavramýyla birebir bir iliþkisi vardýr ve bu sekülerleþmenin, ‘kamusal alan’ kavramýna baþvurulmadan tanýmlanamayacaðý anlamýna gelir.

Pek iyi de, ‘kamusal alan’ýn tanýmý nedir?
Kamusal alan, Devletin alaný mýdýr? Yoksa sivil toplumun alaný mý?

Whatsaap gurubunda da anlatmaya çalýþtým ama bazý eþekler anlamadýðý için buraya tekrar yazmamýn bir sakýncasý olamaz herhalde.

Bakýnýz, Sekülerleþmeyi, Laiklikle özdeþ sayanlar için, ‘Kamusal alan’, ‘Devletin alaný’dýr.
Dikkat edilirse, Daniel Bell abimiz, sekülerleþmenin ilk kullaným zamanlarýnda dinin ‘politik hayattan çekilmesi’ anlamýna geldiðini bildirmiþtir ki bu, ‘kamusal alan’ýn ‘politik alan’ ya da ‘ devletin alaný’ olduðu anlamýna gelir. Bir baþka ifadeyle, bu anlamda ‘sekülerleþme ile birlikte din ve onun kurumlarý artýk sadece özel hayatla sýnýrlý kalmýþ’ demektir.
Peki ya, Sekülerleþmenin Laiklik anlamýna gelmediðini savunanlar?
Onlar için ise, ‘Kamusal alan’ ‘Sivil toplum’un alanýdýr iþte!
‘Kamusal alan’ýn ‘Sivil toplum’a ait olmasý, Din’in kamusal alan’a yeniden geri dönüþünü iþaret eder.
‘Geri dönüþ’ kavramý, Daniel Bell abimizin, Din’in Kamusal alana geri dönüþünü ‘Kutsal-olanýn geri Dönüþü (The Return of the Sacred) adlý kitabýnda zaten irdelenir. Ýnsanlarýn dinsel kimliklerini kamusal alanda ‘görünür’ kýlma konusundaki talepleriyle birlikte bu geri dönüþ, ‘Kamusal alan’ý, ‘Sivil toplum’un alaný kýlar.

Mesele, ‘Kamusal alan’ý, hâlâ, ‘politik alan’ ya da ‘Devletin alaný’ olarak görmek ýsrarýnda olanlarýn, Müslümanlarýn ‘dinsel kimlikler’ini ‘görünür’ kýlma konusundaki taleplerini, ‘siyasi kimlik’e iliþkin bir talep olarak okumalarý ve bu varsayýmdan yola çýkarak baþörtüsü’nü, bir ‘siyasi simge’ olarak yorumlamalarýdýr.

Burada, apaçýk ideolojik deðerlendirme söz konusu deðil ise ben de diþimi kýrarým! Ýdeolojik bir deðerlendirme, evet;-çünkü, Müslüman kadýnlarýn ‘dinsel kimlik’leri ile görünme isteklerinden, onlarýn siyasi bir kimlik’ talebinde bulunduklarýný çýkarsamanýn, dolayýsýyla da baþörtüsünü ‘siyasi bir simge’ saymanýn hiçbir mantýksal ya da sosyolojik dayanaðý yoktur ey benim eþek kafalý arkadaþlarým!

Dahasý, bu talebi siyasi bir talep, baþörtüsünü de siyasi bir simge farz etmek, doðrudan doðruya, ‘Kamusal alan’ýn hâlâ, ”politik alan’ ya da ‘Devletin alaný’ olduðu konusundaki miadý dolmuþ ýsrardan gelmektedir artýk gýna getirdiðinizi bilin istedim!

Ben de bu yüzden bir daha Whatsaap gurubuna gelmem!
Aziz meslekdaþýmýn görüþlerine saygý ile sunarým.

Bunun yerine D18 filan bir felsefe gurubu kurarsanýz ve eþeklerden gurubu temizlerseniz seve seve gelir katký sunmak isterim…

Selamlarýmla…