Pandemi münasebetiyle her hafta sonu sosyalleþme iþini biz de birçok insan gibi Zoom’dan gerçekleþtiriyoruz. Bu görüþmeler kýsa da olsa hem hal hatýr soruyor, hem de arkadaþlarla fikir teatisinde bulunuyoruz.

Bu görüþmelerin bize kattýðý çok þey olduðunu düþünüyorum. Hem baðlarýmýz kopmuyor, hem de cidden yeni ve güzel konularýn açýlmasýna vesile oluyor. Ben böyle düþünüyorum fakat bazý abilerimize sýcak evde film seyredip, kitap okumak veya çoluk çocuklarýna vakit ayýrmak daha iyi geliyor olabilir.

Her ne ise,
Geçen hafta Pazar günü yarým saatlik sohbet esnasýnda deðerli Dr. Fýrat hocamýz, rahmetli Erol Güngör’ün çalýþmalarýndan ve muhafazakâr kesim üzerindeki entelektüel nüfusundan konu açýldýðýnda Erol Güngör’le ilgili görüþlerini not alarak sonradan deðerlendirme yapabileceðimi söylemiþtim. Evet Fýrat hocanýn gerçek bir deðerbilirlik örneði olarak söylediklerini algýladýðýmý bilvesile paylaþmýþ olayým. Ancak Fýrat Abi’nin Erol Güngör’e atfederek öne sürdüðü bazý görüþler konusunda ciddi tereddütlerim, hatta ciddi itirazlarým olduðunu söylemiþ kýsa süren görüþme yüzünden dile getirmeye fýrsatým olmamýþtý…
Þimdi konunun daha iyi anlaþýlabilir olmasý için buraya yazmaya karar verdim.

Dr. Fýrat abi, Erol Güngör’in bir eserinde geçen “Bilim anlayýþýnýn özü”nün, “bilim þüphedir” ilkesi olduðunu söylemiþti yanlýþ hatýrlamýyorsam. Bu söze evet ben de katýlýyorum ve sözün çok doðru bir tespit olduðuna da inanýyorum.
Çünkü; “Bilimin özü hiç kuþkusuz þüphe”dir!
Þüphe ilim kapýsýnýn anahtarýdýr bu su götürmez bir hakikat.
Hatta rahmetli Descartes’in bilime metafizik bir temel koyma yöntemi olarak önerdiði;
“Kartezyen Þüphe”den de haberdar olduðumuzu söylemeliyim. Decart: “Birinci Meditasyon”da þöyle der: “Eðer bilimlerde saðlam ve kalýcý bir þey ortaya koymak istiyorsam, yaþamým boyunca bir kez her þeyi bir kenara býrakmamýn ve her þeye yeniden temellerinden baþlamamýn zorunlu olduðuna inandým.”
Descartes’in kötü niyetli cin’i böyle dile gelerek konuþur…
Tekrarlýyayým: Fýrat Hocanýn “bilimin özü þüphedir” önermesine bu noktadan itiraz edilemeyeceðini belirtmiþ olayým ki zaten bu da haddime deðildir. Hem benim de böyle bir niyetim de yok! Ama, fakat ve lakin bilimin özü olan kuþkuyu, bilimin alanýnýn dýþýna taþýmak anlamýna gelen sarf ettiði þu sözlerine itirazým olacaktýr:
“Bir laboratuvarda, bir fildiþi kulede felsefeye gömülmüþ vaziyette, kuramlarla boðuþan bir bilim deðil. Hayatýn içinde yaþadýklarýmýzdan, alýþkanlýklarýmýzdan, inançlarýmýzdan, hatta iman ettiklerimizden þüphe duyarak bakmak etrafa, sorgulamak, sorgulamak…”
Bu sözlere itirazým var!
Sebebi ise þundan dolayýdýr.

1) Bir kere þüphe’yi iman’ýn alanýna taþýmak, ‘iman ettiklerimizden þüphe duyarak…’ sorgulamak, deyiþ yerindeyse, iki oyunun kurallarýný birbirine karýþtýrmaktýr: Yani bilimin ve iman’ýn! Kuþku, Descartes’ýn da belirttiði gibi, bilimsel düþüncenin temelkoyucu kuralýdýr, doðru; -ama, iman’la kuþkunun baðdaþmasý asla söz konusu olamaz! Ýman, kuþku’yu deðil, tam tersine kuþku duymamayý gerektirir. Bunun böyle olduðu Kur’an-ý Kerim’in Bakara Sûresi’nin 2. ayetinde açýkça belirtilir: ‘Zelike’l Kitabu la Reybe fihi’;- yani, Kur’an, içindekilerden asla kuþku duyulamaz olan (‘la Reybe’) bir kitap’týr.’ ‘Reyb’, ‘þüphe’nin de, ‘þekk’in de ötesinde, ‘yakin’i, bir baþka deyiþle, kesin gerçekliði ifade eder. (‘Kuþku’ sözünü, ‘þüphe’ karþýlýðýnda kullanmýyor olmamýz dikkati çekmiþtir: Kullanmadým;- çünkü Arapçada ‘þüphe, ‘þekk’ ve ‘reyb’ birbirinden farklý göndermeleri olan kavramlardýr. Dilimizde bu sözcüklerin her birini ayrý ayrý karþýlayacak bir sözdaðarý, maalesef, yoktur.) Allah’ýn varlýðý, bir iman meselesi olarak ‘la Reybe’dir ve artýk ondan kesinlikle kuþku duyulamaz.

2) Kur’an’da Allah’ýn varlýðý konusunda kuþkuya düþenler için ‘þüphe’ sözcüðü deðil, ‘þekk’ sözcüðü kullanýlýr: ‘Efi’llahi þekkun’;- Allah(‘ýn varlýðý) konusunda kuþkunuz (‘þekk’iniz) mi var?’ [Ýbrahim, 10]. Ýman, ancak bütün þüphe ve þekk’ler ortadan kalktýktan sonra ‘La Reybe’ bir konumu içerir. Kur’an-ý Kerim, Kelamullah’ýn bu konumunu apaçýk bir biçimde, Hakka Sûresi’nin 51. ayetinde þöyle ortaya koyar: ‘O, þüphesiz kesin gerçektir’.
Ýman, bu gerçekten kuþku duymamak (‘la Reybe’), sorgulamadan kabullenmek demek olduðuna göre, ‘hatta iman ettiklerimizden bile þüphe duyarak bakmak’tan söz edilebilir mi diye sormak isterim!

Fýrat Hocam saygýsýzlýk ettiysem hakkýný helal etsin ama ben rahmetli Erol Güngör hocanýn böyle bir öneride bulacaðýný ona hakaret sayarým…

Selam ve muhabbetlerimle….