“Ömür biter, insan söyleyemez yaþamýna acýdýðýný / Boþa gider çokça onca emek / Ve yýllar sürer bunu bilmenin acýsý”. Kutadgu Bilig

Fikret Kýzýlok’un en çok sevdiðim artýk kült bir þarkýsý olan: “Bu Kalp Seni Unutur mu?”da geçen bu dize zaman zaman dilime takýlýr… Baþlýktaki söz ve þarkýnýn tamamýný mýrýldanýnca; halin susup, dilin konuþtuðu ve sözün çürümeye baþladýðý bir zamanýn bedbahtlarýndan bir bahtsýz olarak, sessizliðin kalbindeki o sükunete giremediðimi de bilvesile paylaþmak isterim. Bizlere bunun gibi nice güzel þarkýlarý miras býrakan usta sanatçýnýn acýlarýndan ve anýlarýndan söz etmek ve biraz da olsa sevgiliye halimi bugün bu þekilde anlatmak istiyorum…


Evet, Fikret Kýzýlok’un bana göre en iyi þarkýsý, “Gönül” idi. Gönül bir deniz, dil ise kýyý ve denizde ne varsa kýyýya o vururmuþ derler ya eskiler, iþte o nevinden,

Kýzýlok’un gönlünde de;

“gözlerin bakar da, görmez
ellerin tutar da bilmez
gece gündüz fark edilmez
demedim mi sana gönül”

þarkýsýnýn hikâyesi vardý ki,
“yýllar geçse de üstünden
bu kalp seni unutur mu?
kader gibi istemeden
bu kalp seni unutur mu?”

diyerek geçip gitti bu deni dünyadan…

Evet, o da bir sosyalistti! “Devrimci”, “Solcu”, “Agnostik” vs. idi; ama “gönül”den dem vuruyordu, kalpten, unutuþ ve hatýrlayýþtan söz açýyordu.. Yukarýdaki bahis bizim kadim medeniyetimizin hikâyelerinden alýnmýþtýr kuþkusuz. Zira “gönül” kelimesinin hiçbir Batý dilinde karþýlýðý yoktur! Kalp veya yürek vardýr da gönülün yoktur! Gönülsüz bir uygarlýktýr onlarýnki… Öylesine gönülsüzdür ki, yüz binlerce insaný çýkar ve menfaatleri uðruna kimyasal silahlarla gözlerini kýrpmadan öldürebilirler. Minicik çocuklarýn bedenlerini lime lime edip, kadýnlarýn iffetini rahatlýkla çiðneyebilirler…

Gönül yanýna “Alçak” kelimesini aldýðýnda dâhi erdemli bir halin adý oluverir. Yani ”Alçakgönüllü” olmak, bizi “fark etmeden saran” ve “benliði ben”den alan” bir sýr da esasen gönlün içinde gömülüdür… Gönül, O’nun evidir. Yeryüzünde Kâbe ne ise insanda da gönül odur… O’nun ikamet ettiði yer gönüldür. “Bu kalp seni unutur mu?” diyen, bu sýrrýn kýyýsýndan bucaðýndan konuþmaktadýr, bütün sevgiler ve aþklar, O’ndandýr, Ýlahi deðildir; ama Ýlahi aþktandýr. Ýþte Kýzýlok da, böylesi bir sýrrýn sýzýsýyla kývranýp durmuþ belli ki. Ýlkeli oluþunu da buna baðlamak gerekir.

Cahit Oben’le 1963 yýlýnda yaptýklarý, “I Wanna Be Your Man”ini bulduðum bir sahaf abimiz, cebimdeki son kuruþa kadar alýp, yol paramý cebime koyarak beni eve göndermiþti. Evet, yýllar sonra geleneksel halk müziðiyle baþlayan, bir dönem Âþýk Veysel’in dizlerinin dibinden ayrýlmayýp müridi olan bu nadide insanýn; sessiz, dingin, içteki fýrtýnalarý anlatýrken bile sakin, nezih ve temiz týnýlý þarkýlarýný, kendisine benzeyen gitarýndan dinlemekten hiç mi hiç sýkýlmadým, býkmadým, usanmadým doðrusu… Þimdi yine o demdeyim. “Bu kalp seni unutur mu?” diyorum. Gecenin bir vaktinde, “Gönül”ü, “Pencere Önü Çiçeði”ni gözyaþlarýyla dinlemeye, yýllar önceki garýmda mýrýldandýðým gibi býkmadan usanmadan tekrar dinliyorum…

Egemen müzikal ve siyasal duyumlarý duruþuyla reddeden Kýzýlok’un, yine altmýþlarda söylediði “Uzun Ýnce Bir Yoldayým” þarkýsýndaki gibi yolu, o denli uzun olmasa da hep ince olacaktý elbette. Bu “incelik” bir insanýn bedenine adý konulamaz bir kanseri yüklemez mi? Eh yükler tabii… Tarkovski, o büyük bilgeye uðradýðý gibi… Dünya zalimdir, hele hele bu zamanlar, Necip Fazýl’ýn çýðlýðýndan fazlasýný hak etmektedir:

“Aman Efendim aman
galiba ahir zaman
manzarasý yurdumun
tufan gününden yaman”.

Bu tufanýn sonu nereye çýkar, kestirmek imkansýz! Böylesi bir dünyada, “Yaðmur Olsam” diyebilmek için insanýn çok merhametli olmasý gerekir. Zaten “Gönül”den söz ediyorsa, gönülden söylüyorsa, kalbin þarkýlarýný dile getirip söylüyorsa, gözlerini rahmetin yaðmurlarýna da dikmemesi mümkün deðildir herhalde. Evet, hakiki insan; iyi, iyi insan ise çok güzeldir. Modern insan hakikati, iyiliði ve güzelliði artýk yitirdi! Frithjof Schuon’un dediði gibi, “Modern insan, anahtar koleksiyonu yapar; ama onlarla herhangi bir kapýyý açmasýný bilmez…” der. Ahh ne doðru, ne haklý bir cümle deðil mi sizce de? Kalbimi koydum ben þu söze! Bu, bilim ve düþüncenin, iktidarýn çýkarlarýna hizmet ettiði bir dünyanýn insanýdýr üstelik. Oysa Gönül’ün sözlüðünde hâlâ yer aldýðý bir iklimin kadim bilgesi Bayezid-i Bistami; “Allah’ý bilen ve seven kimse için cennet bile deðerini ve çekiciliðini yitirir.” sözüne ne demeli? O’nu bulan neyi yitirir, O’nu yitiren neyi bulur ki! Kýzýlok’un þarkýlarý, bir bakýma bu yitiriþin sýzýlarýyla doludur iþte.

“Aþkýn Olmadýðý Yerde” þarkýsýný bu duygularla dinlemek daha yerinde olacaktýr sayýn gururlu Beste! Gazzali’nin beyaný üzre, “Müzik, insanýn kalbinde ne varsa onu güçlendirir, hangi tutku baskýnsa onu canlandýrýr…” sözü, Kýzýlok’un “Bir Nihavend Yalnýzlýk”ý da, “Hamak”ý da, “Kýrlangýç Þarkýsý” da bu açýlardan dinleyebilirsin’iz…

Bu ülkede hatta ve hatta dünyada varoluþ çilesi çeken her duru kalp Kýzýlok’u unut(a)maz. Onun bir baþka niteliði, Ortaçgil gibi þiire en yakýn, hatta þiir sayýlabilecek þarký sözlerinin de sahibi olmasýdýr.

“Fark Etmeden Senin Olmuþum” gibi onlarca sözü vardýr ki, acýlarýmýzý yalýn bir dille anlatýr:

“Güneþin gölgede kalýþý gibi
uykunun düþlere dalýþý gibi
kalbimin nabzýmda atýþý gibi
bir yolun bir yere varýþý gibi
vazgeçip uzaktan senin yanýnda
kendime cevapsýz soru sormuþum
kaybolup giderken fýrtýnalarda
gönlümce bir ýssýz ada bulmuþum
fark etmeden senin olmuþum…”

Ýnsan, “bir yolun bir yerden bir yere varýþý”ndan söz ediyorsa, yolun gerçeðinden bir sýrra bulaþmýþtýr artýk. Sevgili ressam, yazar, þair Schuon’dan ödünç alarak söyleyecek olursam; “Alem açýsýndan bakýldýðýnda, Ýlke, perdelerin arkasýnda gizlidir…” der. Peki bu gizi kim bilebilir ki! Kýzýlok’un sözlerinin ve ritim gitarýndan çýkan ezgilerin “Ürkek”liði ve sessizliðe doðru bükülüþü bana iþte bu lanet olasý çaresizliði iliklerime kadar hissettirir…

Bir saniye! Lanet okumaktan vazgeçtim! Evet bu çaresizliði hisseden herkesin içinde bence gül bitmeli.

“Bir gül biter içimde
tam bildiðim biçimde
tam gecenin üçünde
sevda gibi kanýmda can verirken elimde
pençe gibi düþümde uy deðil uyku deðil”

diye söyletmeli hatta.

Gerçeðin çeþitli düzeyleri içerisinde bizim âlemimiz, “aþaðýlarýn en aþaðýsý” olmakla kalmaz, alabildiðine kirlenir, yeri gelir kana bulaþýr ve bir zulüm diyarýna dönüþürse, þöyle söylenmekten baþka çare kalmayabilir:

“Kalbim, neden hep olmazlarda
neden hep çýkmaz sokaklarda
dayanmak artýk kolay deðil
býrakacak gibisin yarý yolda
sevdin olmadý
bir dünya istedin kardeþçe, olamadý
kalbim, dayanmak artýk kolay deðil
býrakacak gibisin yarý yolda…”

Ah! Ah! Bu benim gibiler için geçerli tabi. Kýzýlok gibileri yarý yolda býrakmadý…
Ýþte 21 Eylül 2001 yýlýnda terk ettiði dünya her ne kadar daha zalim ve kanlý ise de onun gibi sade ve alçakgönüllü insanlarýn varlýðý bizim gibi yeni yetmelere hâlâ umut olabiliyor… Sevgilisine “Seni Seviyorum” der gibi þarký söyleyen bu adamýn politik duruþu da konfor ve rahatlýðýn en paradoksal biçimi olan umutsuzluk lüksünden þahsen beni kurtarmaya yetiyor. Egemen – muktedir(leri) ve onun bir parçasý olan muhalifleri dýþlayan, özgürlükçü bir duruþtur çünkü bu bana göre.
Sibel Sezal’la birlikte, tek bir gitar eþliðinde söylediði o unutulmaz þarkýsý; “Bu Kalp Seni Unutur mu?”nun üstünden yýllar geçse de bazý þeyler unutulmuyor! Bize sesiyle, gitarýyla, sözleri ve hissettirdikleriyle halis bir sanatçýnýn, dünya için daima bir ada, bir orman, bir bulut ve bir umut olduðunu anlatýp duruyor… Kendisi, sözlerin anlamýnýn olmadýðýndan söz etse bile…

Son söz:
Kalbinizde sevdiklerinize karþý, kin, nefret kalmasýn aksi takdirde; “Ömür biter, insan söyleyemez yaþamýna acýdýðýný…” sözünü dilinize dolar durursunuz!

Kalýn saðlýcakla…